Toggle menu
24.2K
670
183
158.8K
HausaDictionary.com | Hausa English Translations
Toggle preferences menu
Toggle personal menu
Not logged in
Your IP address will be publicly visible if you make any edits.

Quran/18/all: Difference between revisions

From HausaDictionary.com | Hausa English Translations
Created page with "* Alhamdu lillahi allathee anzala AAala AAabdihi alkitaba walam yajAAal lahu AAiwajan <small style='font-size:small'>--18.001.0</small> *# Alhamdu lillahi *# all..."
 
No edit summary
 
Line 1: Line 1:
==Format 1==
* Alhamdu lillahi allathee anzala AAala AAabdihi alkitaba walam yajAAal lahu AAiwajan <small style='font-size:small'>--[[Quran/18|18.001.0]]</small>
* Alhamdu lillahi allathee anzala AAala AAabdihi alkitaba walam yajAAal lahu AAiwajan <small style='font-size:small'>--[[Quran/18|18.001.0]]</small>
*# Alhamdu lillahi  
*# Alhamdu lillahi  
Line 11: Line 12:
*# [All] praise is [due] to Allah,
*# [All] praise is [due] to Allah,
*# who has sent down upon His Servant
*# who has sent down upon His Servant
==Format 2==
# [[text]]
# arabic transliteration
# [[hausa]] [[gumi]]
# [[hausa]] [[masjidtucson]]
# [[hausa]] [[archive]].[[org]]
# [[english]] [[sahih]] [[intl]]
# [[english]] [[khattab]]
# alhamdu lillahi allathee anzala aaala aaabdihi alkitaba walam yajaaal lahu aaiwajan
# [[godiya]] [[ta]] [[tabbata]] [[ga]] [[allah]] [[wanda]] [[ya]] [[saukar]] [[da]] [[littafi]] [[a]] [[kan]] [[bawansa]] [[kuma]] [[bai]] [[sanya]] [[karkata]] [[ba]] [[a]] [[gare]] [[shi]].
# [[godiya]] [[ta]] [[tabbata]] [[ga]] [[allah]] [[wanda]] [[ya]] [[saukar]] [[da]] [[littafi]] [[a]] [[kan]] [[bawansa]] [[kuma]] [[bai]] [[sanya]] [[karkata]] [[ba]] [[a]] [[gare]] [[shi]].
# [[dukkan]] [[yabo]] [[ya]] [[tabbata]] [[ga]] [[allah]], [[wanda]] [[ya]] [[saukar]] [[da]] [[littafi]] [[ga]] [[bawansa]], [[kuma]] [[bai]] [[saka]] [[masa]] [[karkata]] [[ba]].
# [[[all]]] [[praise]] [[is]] [[[due]]] [[to]] [[allah]], [[who]] [[has]] [[sent]] [[down]] [[upon]] [[his]] [[servant]] [[the]] [[book]] [[and]] [[has]] [[not]] [[made]] [[therein]] [[any]] [[deviance]].
# [[all]] [[praise]] [[is]] [[for]] [[allah]] [[who]] [[has]] [[revealed]] [[the]] [[book]] [[to]] [[his]] [[servant]], [[allowing]] [[no]] [[crookedness]] [[in]] [[it]],
# qayyiman liyunthira basan shadeedan min ladunhu wayubashshira almumineena allatheena yaaamaloona alssalihati anna lahum ajran hasanan
# [[madaidaici]], [[domin]] [[ya]] [[yi]] [[gargadi]] [[da]] [[azaba]] [[mai]] [[tsanani]] [[daga]] [[gare]] [[shi]], [[kuma]] [[ya]] [[yi]] [[bushara]] [[ga]] [[muminai]], [[wadanda]] [[suke]] [[aikata]] [[ayyuka]] [[na]] [[kwarai]] [[da]] ([[cewa]]) [[suna]] [[da]] [[wata]] [[lada]] [[mai]] [[kyau]].
# [[madaidaicin]] ([[littafi]]) [[domin]] [[ya]] [[yi]] [[gargadi]] [[game]] [[da]] [[azaba]] [[mai]] [[radadi]] [[daga]] [[wurinsa]], [[kuma]] [[ya]] [[yi]] [[bishara]] [[ga]] [[muminai]] [[wadanda]] [[suke]] [[aikata]] [[ayyuka]] [[na]] [[qwarai]], [[da]] [[cewa]] [[suna]] [[da]] [[lada]] [[mai]] [[karimci]].
# [[ya]] [[yi]] [[shi]] [[madaidaici]], [[don]] [[ya]] [[yi]] [[gargadin]] [[azaba]] [[mai]] [[tsanani]] [[daga]] [[gare]] [[shi]], [[kuma]] [[ya]] [[yi]] [[bushara]] [[ga]] [[waɗanda]] [[ke]] [[yin]] [[ayyuka]] [[nagari]], [[cewa]] [[suna]] [[da]] [[kyakkyawan]] [[sakamako]].
# [[[he]] [[has]] [[made]] [[it]]] [[straight]], [[to]] [[warn]] [[of]] [[severe]] [[punishment]] [[from]] [[him]] [[and]] [[to]] [[give]] [[good]] [[tidings]] [[to]] [[the]] [[believers]] [[who]] [[do]] [[righteous]] [[deeds]] [[that]] [[they]] [[will]] [[have]] [[a]] [[good]] [[reward]]
# ˹[[making]] [[it]]˺ [[perfectly]] [[upright]], [[to]] [[warn]] ˹[[the]] [[disbelievers]]˺ [[of]] [[a]] [[severe]] [[torment]] [[from]] [[him]]; [[to]] [[give]] [[good]] [[news]] [[to]] [[the]] [[believers]]—[[who]] [[do]] [[good]]—[[that]] [[they]] [[will]] [[have]] [[a]] [[fine]] [[reward]],
# makitheena feehi abadan
# [[suna]] [[masu]] [[zama]] [[a]] [[cikinta]] [[har]] [[abada]].
# [[suna]] [[masu]] [[zama]] [[a]] [[cikinta]] [[na]] [[har]] [[abada]].
# [[da]] [[za]] [[su]] [[zauna]] [[cikinsa]] [[har]] [[abada]].
# [[in]] [[which]] [[they]] [[will]] [[remain]] [[forever]]
# [[in]] [[which]] [[they]] [[will]] [[remain]] [[forever]];
# wayunthira allatheena qaloo ittakhatha allahu waladan
# [[kuma]] [[ya]] [[yi]] [[gargadi]] [[ga]] [[wadanda]] [[suka]] [[ce]]: "[[allah]] [[yana]] [[da]] [[da]]."
# [[kuma]] [[ya]] [[yi]] [[gargadi]] [[ga]] [[wadanda]] [[suka]] [[ce]], “[[allah]] [[ya]] [[haifi]] [[da]]!”
# [[ku]] [[ma]] [[don]] [[ya]] [[gargaɗi]] [[waɗanda]] [[suka]] [[ce]], ‘[[allah]] [[ya]] [[riƙi]] [[ɗa]]’.
# [[and]] [[to]] [[warn]] [[those]] [[who]] [[say]], "[[allah]] [[has]] [[taken]] [[a]] [[son]]."
# [[and]] [[to]] [[warn]] [[those]] [[who]] [[claim]], “[[allah]] [[has]] [[offspring]].”
# ma lahum bihi min aailmin wala liabaihim kaburat kalimatan takhruju min afwahihim in yaqooloona illa kathiban
# [[ba]] [[su]] [[da]] [[wani]] [[ilmi]] [[game]] [[da]] [[wannan]] [[magana]], [[kuma]] [[iyayensu]] [[ba]] [[su]] [[da]] [[shi]], [[abin]] [[da]] [[ke]] [[fita]] [[daga]] [[bakunansu]] [[ya]] [[girma]] [[ga]] [[ya]] [[zama]] [[kalmar]] [[fada]]! [[ba]] [[su]] [[fadan]] [[kome]] [[face]] [[karya]].
# [[ba]] [[su]] [[da]] [[wani]] [[ilmi]] [[game]] [[da]] [[wannan]] [[furcin]], [[kuma]] [[iyayensu]] [[ba]] [[su]] [[da]] [[shi]]. [[abin]] [[da]] [[ke]] [[fita]] [[daga]] [[bakinsu]] [[yin]] [[sabo]] [[ne]]! [[abin]] [[da]] [[suke]] [[furtawa]] [[babban]] [[qarya]] [[ne]].
# [[su]] [[ko]] [[iyayensu]] [[ba]] [[su]] [[da]] [[sani]] [[game]] [[da]] [[haka]]. [[kalmar]] [[da]] [[ke]] [[fita]] [[daga]] [[bakunan]]-[[su]] [[ta]] [[munana]]. [[babu]] [[abin]] [[da]] [[suke]] [[faɗa]], [[sai]] [[ƙarya]].
# [[they]] [[have]] [[no]] [[knowledge]] [[of]] [[it]], [[nor]] [[had]] [[their]] [[fathers]]. [[grave]] [[is]] [[the]] [[word]] [[that]] [[comes]] [[out]] [[of]] [[their]] [[mouths]]; [[they]] [[speak]] [[not]] [[except]] [[a]] [[lie]].
# [[they]] [[have]] [[no]] [[knowledge]] [[of]] [[this]], [[nor]] [[did]] [[their]] [[forefathers]]. [[what]] [[a]] [[terrible]] [[claim]] [[that]] [[comes]] [[out]] [[of]] [[their]] [[mouths]]! [[they]] [[say]] [[nothing]] [[but]] [[lies]].
# falaaaallaka bakhiaaun nafsaka aaala atharihim in lam yuminoo bihatha alhadeethi asafan
# [[to]], [[ka]] [[yi]] [[kusa]] [[ka]] [[halaka]] [[ranka]] [[a]] [[gurabbansu]], [[wai]] [[domin]] [[ba]] [[su]] [[yi]] [[imani]] [[da]] [[wannan]] [[labari]] [[ba]] [[saboda]] [[bakin]] [[ciki]].
# [[za]] [[ka]] [[kusan]] [[ka]] [[zargi]] [[kanka]] [[dangane]] [[da]] [[gurabbansu]] [[na]] [[wannan]] [[hadith]], [[da]] [[bijirewa]] [[da]] [[shi]]; [[za]] [[ka]] [[kusan]] [[baqin]] [[ciki]].
# [[mai]] [[yiwuwa]] [[ne]] [[baƙin]] [[ciki]] [[ya]] [[kashe]] [[ka]] ([[don]] [[jiye]] [[musu]] [[takaici]]) [[idan]] [[ba]] [[su]] [[ba]] [[da]] [[gaskiya]] [[da]] [[wannan]] [[zance]] [[ba]].
# [[then]] [[perhaps]] [[you]] [[would]] [[kill]] [[yourself]] [[through]] [[grief]] [[over]] [[them]], [[[o]] [[muhammad]]], [[if]] [[they]] [[do]] [[not]] [[believe]] [[in]] [[this]] [[message]], [[[and]]] [[out]] [[of]] [[sorrow]].
# [[now]], [[perhaps]] [[you]] ˹[[o]] [[prophet]]˺ [[will]] [[grieve]] [[yourself]] [[to]] [[death]] [[over]] [[their]] [[denial]], [[if]] [[they]] ˹[[continue]] [[to]]˺ [[disbelieve]] [[in]] [[this]] [[message]].
# inna jaaaalna ma aaala alardi zeenatan laha linabluwahum ayyuhum ahsanu aaamalan
# [[lalle]] [[ne]] [[mu]], [[mun]] [[sanya]] [[abin]] [[da]] [[ke]] [[kan]] [[kasa]] [[wata]] [[kawa]] [[ce]] [[gare]] [[ta]], [[domin]] [[mu]] [[jarraba]] [[su]]; [[wanne]] [[daga]] [[cikinsu]] [[zai]] [[zama]] [[mafi]] [[kyau]] [[ga]] [[aiki]].
# [[mun]] [[qawaita]] [[kome]] [[a]] [[qasa]], [[domin]] [[mu]] [[jarrabe]] [[su]], [[sa]]’[[annan]] [[ya]] [[bambanta]] [[a]] [[cikinsu]] [[wadanda]] [[suke]] [[ayyuka]] [[na]] [[qwarai]].
# [[hakika]], [[mun]] [[sa]] [[dukkan]] [[abin]] [[da]] [[ke]] [[ban]] [[ƙasa]], [[ya]] [[zama]] [[ado]] [[gare]] [[ta]], [[don]] [[mu]] [[jarraba]] [[su]] [[mu]] [[ga]] [[ko]] [[wanne]] [[a]] [[cikinsu]] [[zai]] [[fi]] [[yin]] [[aiki]] [[nagari]].
# [[indeed]], [[we]] [[have]] [[made]] [[that]] [[which]] [[is]] [[on]] [[the]] [[earth]] [[adornment]] [[for]] [[it]] [[that]] [[we]] [[may]] [[test]] [[them]] [[[as]] [[to]]] [[which]] [[of]] [[them]] [[is]] [[best]] [[in]] [[deed]].
# [[we]] [[have]] [[indeed]] [[made]] [[whatever]] [[is]] [[on]] [[earth]] [[as]] [[an]] [[adornment]] [[for]] [[it]], [[in]] [[order]] [[to]] [[test]] [[which]] [[of]] [[them]] [[is]] [[best]] [[in]] [[deeds]].
# wainna lajaaailoona ma aaalayha saaaeedan juruzan
# [[kuma]] [[lalle]] [[mu]], [[masu]] [[sanya]] [[abin]] [[da]] [[ke]] [[a]] [[kanta]] ([[ya]] [[zama]]) [[turbaya]] [[kekasasshiya]] [[ne]].
# [[kuma]] [[lalle]] [[ne]], [[za]] [[mu]] [[shafe]] [[kome]] [[da]] [[ke]] [[kanta]], [[ta]] [[rage]] [[cikakken]] [[bakarare]].
# [[kuma]] [[za]] [[mu]] [[mai]] [[da]] [[abin]] [[da]] [[ke]] [[kan]] [[ta]], [[ya]] [[zama]] [[faƙo]].
# [[and]] [[indeed]], [[we]] [[will]] [[make]] [[that]] [[which]] [[is]] [[upon]] [[it]] [[[into]]] [[a]] [[barren]] [[ground]].
# [[and]] [[we]] [[will]] [[certainly]] [[reduce]] [[whatever]] [[is]] [[on]] [[it]] [[to]] [[barren]] [[ground]].
# am hasibta anna ashaba alkahfi waalrraqeemi kanoo min ayatina aaajaban
# [[ko]] [[kuwa]] [[ka]] [[yi]] [[zaton]] [[cewa]] [[ma'abuta]] [[kogo]] [[da]] [[allo]] [[sun]] [[kasance]] [[abin]] [[mamaki]] [[daga]] [[ayoyin]] [[allah]]?
# [[to]], [[mene]] [[ne]] [[kuwa]] [[ka]] [[ke]] [[tsamanin]] [[abin]] [[da]] [[yasa]] [[muke]] [[gaya]] [[maka]] [[game]] [[da]] [[as]]’[[hab]] [[el]] [[kahf]], [[da]] [[lambobin]] [[da]] [[ke]] [[alaqa]] [[da]] [[su]]? [[suna]] [[cikin]] [[mu]]’[[ijizanmu]] [[na]] [[ban]] [[mamaki]].
# [[ko]] [[ka]] [[taɓa]] [[tunanin]] [[cewa]], [[mazauna]] [[kogo]] [[marubuta]] [[allo]] [[ababan]] [[ta]]’[[ajibi]] [[ne]] [[daga]] [[cikin]] [[ayoyinmu]]?
# [[or]] [[have]] [[you]] [[thought]] [[that]] [[the]] [[companions]] [[of]] [[the]] [[cave]] [[and]] [[the]] [[inscription]] [[were]], [[among]] [[our]] [[signs]], [[a]] [[wonder]]?
# [[have]] [[you]] ˹[[o]] [[prophet]]˺ [[thought]] [[that]] [[the]] [[people]] [[of]] [[the]] [[cave]] [[and]] [[the]] [[plaque]] [[were]] ˹[[the]] [[only]]˺ [[wonders]] [[of]] [[our]] [[signs]]?
# ith awa alfityatu ila alkahfi faqaloo rabbana atina min ladunka rahmatan wahayyi lana min amrina rashadan
# [[a]] [[lokacin]] [[da]] [[samarin]] [[suka]] [[tattara]] [[zuwa]] [[ga]] [[kogon]], [[sai]] [[suka]] [[ce]]: "[[ya]] [[ubangijinmu]]! [[ka]] [[ba]] [[mu]] [[wata]] [[rahama]] [[daga]] [[gare]] [[ka]], [[kuma]] [[ka]] [[saukake]] [[mana]] ([[samun]]) [[shiriya]] [[daga]] [[al'amarinmu]]."
# [[sa]]’[[ad]] [[da]] [[samarin]] [[suka]] [[yi]] [[hijira]] [[a]] [[cikin]] ‘[[kahf]]’ ([[kogo]]), [[sai]] [[suka]] [[ce]], “[[ubangijinmu]], [[ka]] [[bamu]] [[rahamah]] [[daga]] [[gare]] [[ka]], [[kuma]] [[ka]] [[sa]] [[mana]] [[albarkacinka]] [[a]] [[kan]] [[al]]’[[amarinmu]] [[da]] [[shiriyarka]].”
# [[lokacin]] [[da]] [[waɗannan]] [[samarin]] [[suka]] [[nemi]] [[mafaka]] [[cikin]] [[kogo]], [[suka]] [[ce]], ‘[[ubangijin]] [[mu]], [[ka]] [[bamu]] [[rahama]] [[daga]] [[wajenka]], [[kuma]] [[ka]] [[agaza]] [[mana]] [[da]] [[shiriya]] [[game]] [[da]] [[al'amarin]] [[mu]].’
# [[[mention]]] [[when]] [[the]] [[youths]] [[retreated]] [[to]] [[the]] [[cave]] [[and]] [[said]], "[[our]] [[lord]], [[grant]] [[us]] [[from]] [[yourself]] [[mercy]] [[and]] [[prepare]] [[for]] [[us]] [[from]] [[our]] [[affair]] [[right]] [[guidance]]."
# ˹[[remember]]˺ [[when]] [[those]] [[youths]] [[took]] [[refuge]] [[in]] [[the]] [[cave]], [[and]] [[said]], “[[our]] [[lord]]! [[grant]] [[us]] [[mercy]] [[from]] [[yourself]] [[and]] [[guide]] [[us]] [[rightly]] [[through]] [[our]] [[ordeal]].”
# fadarabna aaala athanihim fee alkahfi sineena aaadadan
# [[sai]] [[muka]] [[yi]] [[duka]] [[a]] [[kan]] [[kunnunwansu]], [[a]] [[cikin]] [[kogon]], [[shekaru]] [[masu]] [[yawa]].
# [[sai]] [[muka]] [[rufe]] [[kunnuwarsu]] [[a]] [[cikin]] [[kogo]] [[na]] [[qudirin]] [[lambobin]] [[shekaru]].
# [[sai]] [[muka]] [[hana]] [[kunnuwansu]] [[ji]], [[har]] [[zuwa]] [[shekaru]] [[masu]] [[yawa]], [[a]] [[cikin]] [[kogon]].
# [[so]] [[we]] [[cast]] [[[a]] [[cover]] [[of]] [[sleep]]] [[over]] [[their]] [[ears]] [[within]] [[the]] [[cave]] [[for]] [[a]] [[number]] [[of]] [[years]].
# [[so]] [[we]] [[caused]] [[them]] [[to]] [[fall]] [[into]] [[a]] [[dead]] [[sleep]] [[in]] [[the]] [[cave]] [[for]] [[many]] [[years]],
# thumma baaaathnahum linaaalama ayyu alhizbayni ahsa lima labithoo amadan
# [[sa'an]] [[nan]] [[muka]] [[tayar]] [[da]] [[su]], [[domin]] [[mu]] [[san]] [[wane]] [[dayan]] [[kungiyoyin]] [[biyu]] [[suka]] [[fi]] [[lissafi]] [[ga]] [[abin]] [[da]] [[suka]] [[zauna]] [[na]] [[lokacin]].
# [[sa]]’[[annan]] [[muka]] [[tayar]] [[da]] [[su]], [[domin]] [[mu]] [[ga]] [[kowane]] [[dayan]] [[gungiyoyin]] [[biyu]] [[zai]] [[iya]] [[lissafin]] [[adadin]] [[lokacin]] [[da]] [[suka]] [[tsaya]] [[a]] [[wurin]].
# [[sa]]’[[annan]] [[muka]] [[tashe]] [[su]], [[don]] [[mu]] [[san]] [[wanene]] [[daga]] [[cikin]] [[ƙungiyoyin]] [[biyu]] [[zai]] [[fi]] [[kiyaye]] [[tsawon]] [[lokacin]] [[da]] [[suka]] [[zauna]].
# [[then]] [[we]] [[awakened]] [[them]] [[that]] [[we]] [[might]] [[show]] [[which]] [[of]] [[the]] [[two]] [[factions]] [[was]] [[most]] [[precise]] [[in]] [[calculating]] [[what]] [[[extent]]] [[they]] [[had]] [[remained]] [[in]] [[time]].
# [[then]] [[we]] [[raised]] [[them]] [[so]] [[we]] [[may]] [[show]] [[which]] [[of]] [[the]] [[two]] [[groups]] [[would]] [[make]] [[a]] [[better]] [[estimation]] [[of]] [[the]] [[length]] [[of]] [[their]] [[stay]].
# nahnu naqussu aaalayka nabaahum bialhaqqi innahum fityatun amanoo birabbihim wazidnahum hudan
# [[mu]] [[ne]] [[ke]] [[jeranta]] [[maka]] [[labarinsu]] [[da]] [[gaskiya]]. [[lalle]] [[ne]] [[su]], [[wadansu]] [[samari]] [[ne]]. [[sun]] [[yi]] [[imani]] [[da]] [[ubangijinsu]], [[kuma]] [[muka]] [[kara]] [[musu]] [[wata]] [[shiriya]].
# [[mu]] [[ne]] [[ke]] [[baka]] [[wannan]] [[labarin]], [[da]] [[gaskiya]]. [[lalle]] [[ne]], [[su]] [[wasu]] [[samari]] [[ne]] [[wanda]] [[suka]] [[yi]] [[imani]] [[da]] [[ubangijinsu]], [[kuma]] [[muka]] [[qara]] [[masu]] [[shiriya]].
# [[mu]] [[za]] [[mu]] [[ba]] [[ka]] [[labarinsu]] [[na]] [[gaskiya]]. [[su]] [[samari]] [[ne]], [[waɗanda]] [[suka]] [[ba]] [[da]] [[gaskiya]] [[da]] [[ubangijinsu]], [[kuma]] [[mun]] [[ƙara]] [[masu]] [[shiriya]].
# [[it]] [[is]] [[we]] [[who]] [[relate]] [[to]] [[you]], [[[o]] [[muhammad]]], [[their]] [[story]] [[in]] [[truth]]. [[indeed]], [[they]] [[were]] [[youths]] [[who]] [[believed]] [[in]] [[their]] [[lord]], [[and]] [[we]] [[increased]] [[them]] [[in]] [[guidance]].
# [[we]] [[relate]] [[to]] [[you]] ˹[[o]] [[prophet]]˺ [[their]] [[story]] [[in]] [[truth]]. [[they]] [[were]] [[youths]] [[who]] [[truly]] [[believed]] [[in]] [[their]] [[lord]], [[and]] [[we]] [[increased]] [[them]] [[in]] [[guidance]].
# warabatna aaala quloobihim ith qamoo faqaloo rabbuna rabbu alssamawati waalardi lan nadaauwa min doonihi ilahan laqad qulna ithan shatatan
# [[kuma]] [[muka]] [[daure]] [[a]] [[kan]] [[zukatansu]], [[a]] [[lokacin]] [[da]] [[suka]] [[tsayu]], [[sa'an]] [[nan]] [[suka]] [[ce]]: "[[ubangijinmu]] [[shi]] [[ne]] [[ubangijin]] [[sammai]] [[dakasa]]. [[ba]] [[za]] [[mu]] [[kirayi]] [[waninsa]] [[abin]] [[bautawa]] [[ba]]. ([[idan]] [[mun]] [[yi]] [[haka]]) [[lalle]] [[ne]], [[hakika]], [[mun]] [[fadi]] [[abin]] [[da]] [[ya]] [[ketare]] [[haddi]] [[a]] [[sa'an]] [[nan]]."
# [[kuma]] [[muka]] [[qarfafa]] [[masu]] [[zukatansu]] [[sa]]’[[ad]] [[da]] [[suka]] [[yi]] [[tsayin]] [[daka]] [[suka]] [[ce]]: “[[ubangijinmu]] [[kadai]] [[shi]] [[ne]] [[ubangijin]] [[sammai]] [[da]] [[qasa]]. [[ba]] [[za]] [[mu]] [[bautawa]] [[wani]] [[baicinsa]] [[ba]]. [[idan]] [[muka]] [[yi]] [[haka]], [[za]] [[mu]] [[bata]].
# [[kuma]] [[mun]] [[ƙarfafa]] [[zukatansu]], [[lokacin]] [[da]] [[suka]] [[miƙe]] [[tsaye]], [[suka]] [[ce]],‘[[ubangijinmu]] [[ne]] [[ubangijin]] [[sammai]] [[da]] [[ƙasa]]. [[ba]] [[za]] [[mu]] [[taɓa]] [[kira]] [[wani]] [[ubangiji]] [[ba]], [[sai]] [[shi]]; ([[idan]] [[muka]] [[kira]] [[wani]] [[ba]] [[shi]] [[ba]]), [[mun]] [[furta]] [[magana]] [[ta]] [[zautuwa]].
# [[and]] [[we]] [[made]] [[firm]] [[their]] [[hearts]] [[when]] [[they]] [[stood]] [[up]] [[and]] [[said]], "[[our]] [[lord]] [[is]] [[the]] [[lord]] [[of]] [[the]] [[heavens]] [[and]] [[the]] [[earth]]. [[never]] [[will]] [[we]] [[invoke]] [[besides]] [[him]] [[any]] [[deity]]. [[we]] [[would]] [[have]] [[certainly]] [[spoken]], [[then]], [[an]] [[excessive]] [[transgression]].
# [[and]] [[we]] [[strengthened]] [[their]] [[hearts]] [[when]] [[they]] [[stood]] [[up]] [[and]] [[declared]], “[[our]] [[lord]] [[is]] [[the]] [[lord]] [[of]] [[the]] [[heavens]] [[and]] [[the]] [[earth]]. [[we]] [[will]] [[never]] [[call]] [[upon]] [[any]] [[god]] [[besides]] [[him]], [[or]] [[we]] [[would]] [[truly]] [[be]] [[uttering]] [[an]] [[outrageous]] [[lie]].”
# haolai qawmuna ittakhathoo min doonihi alihatan lawla yatoona aaalayhim bisultanin bayyinin faman athlamu mimmani iftara aaala allahi kathiban
# [[ga]] [[wadannan]] [[mutanenmu]] [[sun]] [[riki]] [[waninsa]] [[abin]] [[bautawa]]! [[don]] [[me]] [[ba]] [[su]] [[zuwa]] [[da]] [[wata]] [[hujja]] [[bayyananna]] [[a]] [[kansu]] ([[wadanda]] [[ake]] [[bautawar]])? [[to]], [[wane]] [[ne]] [[mafi]] [[zalunci]] [[daga]] [[wanda]] [[ya]] [[kaga]] [[karya]] [[ga]] [[allah]]?
# [[ga]] [[mutanenmu]] [[suna]] [[sanya]] [[wasu]] [[abin]] [[bautawa]] [[baicinsa]]. [[idan]] [[da]] [[ma]] [[za]] [[su]] [[bada]] [[wani]] [[hujja]] [[bayyananna]] [[a]] [[kan]] [[dalilin]] [[abin]] [[da]] [[suke]] [[bautawa]]! [[to]], [[wane]] [[ne]] [[mafi]] [[zalunci]] [[da]] [[wanda]] [[ya]] [[qaga]] [[qarya]] [[ya]] [[dangana]] [[su]] [[ga]] [[allah]]?
# ‘[[waɗannan]] [[mutanenmu]] [[sun]] [[riƙi]] [[wasu]] [[abubuwan]] [[bautawa]] [[bayansa]]. [[me]] [[yasa]] [[ba]] [[su]] [[kawo]] [[ƙwaƙkwaran]] [[dalili]] [[game]] [[da]] [[su]] [[ba]]?’ [[kuma]] [[wanene]] [[mafi]] [[zalunci]] [[da]] [[yafi]] [[mai]] [[ƙirƙiro]] [[ƙarya]] [[game]] [[da]] [[allah]]?
# [[these]], [[our]] [[people]], [[have]] [[taken]] [[besides]] [[him]] [[deities]]. [[why]] [[do]] [[they]] [[not]] [[bring]] [[for]] [[[worship]] [[of]]] [[them]] [[a]] [[clear]] [[authority]]? [[and]] [[who]] [[is]] [[more]] [[unjust]] [[than]] [[one]] [[who]] [[invents]] [[about]] [[allah]] [[a]] [[lie]]?"
# ˹[[then]] [[they]] [[said]] [[to]] [[one]] [[another]],˺ “[[these]] [[people]] [[of]] [[ours]] [[have]] [[taken]] [[gods]] [[besides]] [[him]]. [[why]] [[do]] [[they]] [[not]] [[produce]] [[a]] [[clear]] [[proof]] [[of]] [[them]]? [[who]] [[then]] [[does]] [[more]] [[wrong]] [[than]] [[those]] [[who]] [[fabricate]] [[lies]] [[against]] [[allah]]?
# waithi iaatazaltumoohum wama yaaabudoona illa allaha fawoo ila alkahfi yanshur lakum rabbukum min rahmatihi wayuhayyi lakum min amrikum mirfaqan
# [[kuma]] [[idan]] [[kun]] [[nisance]] [[su]] [[su]] [[da]] [[abin]] [[da]] [[suke]] [[bautawa]], [[face]] [[allah]], [[to]], [[ku]] [[tattara]] [[zuwa]] [[ga]] [[kogon]] [[sai]] [[ubangijinku]] [[ya]] [[watsa]] [[muku]] [[daga]] [[rahamarsa]] [[kuma]] [[ya]] [[saukake]] [[muku]] [[madogara]] [[daga]] [[al'amarinku]].
# “[[tun]] [[da]] [[kuna]] [[nufin]] [[ku]] [[nisance]] [[su]], [[su]] [[da]] [[abin]] [[da]] [[suke]] [[bautawa]] [[baicin]] [[allah]],* [[bari]] [[mu]] [[fake]] [[a]] [[cikin]] [[kogo]]. [[ubangijinku]] [[ya]] [[sanya]] [[maku]] [[rahamarsa]] [[kuma]] [[ya]] [[nuna]] [[maku]] [[madaidaicin]] [[shawararku]].”
# [[kuma]] [[yayin]] [[da]] [[kuka]] [[ƙaurace]] [[musu]], [[da]] [[abin]] [[da]] [[suke]] [[bauta]] [[wa]] [[maimakon]] [[allah]], [[ku]] [[fake]] [[cikin]] [[kogo]]; [[ubangijinku]] [[zai]] [[shimfiɗa]] [[maku]] [[rahama]] [[tasa]], [[kuma]] [[zai]] [[agaza]] [[maku]] [[da]] [[sauƙi]] [[game]] [[da]] [[lamarinku]].
# [[[the]] [[youths]] [[said]] [[to]] [[one]] [[another]]], "[[and]] [[when]] [[you]] [[have]] [[withdrawn]] [[from]] [[them]] [[and]] [[that]] [[which]] [[they]] [[worship]] [[other]] [[than]] [[allah]], [[retreat]] [[to]] [[the]] [[cave]]. [[your]] [[lord]] [[will]] [[spread]] [[out]] [[for]] [[you]] [[of]] [[his]] [[mercy]] [[and]] [[will]] [[prepare]] [[for]] [[you]] [[from]] [[your]] [[affair]] [[facility]]."
# [[since]] [[you]] [[have]] [[distanced]] [[yourselves]] [[from]] [[them]] [[and]] [[what]] [[they]] [[worship]] [[besides]] [[allah]], [[take]] [[refuge]] [[in]] [[the]] [[cave]]. [[your]] [[lord]] [[will]] [[extend]] [[his]] [[mercy]] [[to]] [[you]] [[and]] [[accommodate]] [[you]] [[in]] [[your]] [[ordeal]].”
# watara alshshamsa itha talaaaat tazawaru aaan kahfihim thata alyameeni waitha gharabat taqriduhum thata alshshimali wahum fee fajwatin minhu thalika min ayati allahi man yahdi allahu fahuwa almuhtadi waman yudlil falan tajida lahu waliyyan murshidan
# [[kuma]] [[kana]] [[ganin]] [[rana]] [[idan]] [[ta]] [[fito]] [[tana]] [[karkata]] [[daga]] [[kogonsu]] [[wajen]] [[dama]] [[kuma]] [[idan]] [[ta]] [[fadi]] [[tana]] [[gurgura]] [[su]] [[wajen]] [[hagu]], [[kuma]] [[su]], [[suna]] [[a]] [[cikin]] [[wani]] [[fili]] [[daga]] [[gare]] [[shi]]. [[wannan]] [[abu]] [[yana]] [[daga]] [[ayoyin]] [[allah]]. [[wanda]] [[allah]] [[ya]] [[shiryar]], [[to]] [[shi]] [[ne]] [[mai]] [[shiryuwa]], [[kuma]] [[wanda]] [[allah]] [[ya]] [[batar]] [[to]] [[ba]] [[za]] [[ka]] [[samar]] [[masa]] [[wani]] [[majibinci]] [[mai]] [[shiryarwa]] [[ba]].
# [[kuma]] ([[da]] [[kuna]] [[wurin]]) [[za]] [[ku]] [[ga]] [[rana]] [[idan]] [[ta]] [[fito]] [[tana]] [[karkata]] [[daga]] [[kogonsu]] [[ta]] [[hannun]] [[dama]], [[kuma]] [[idan]] [[ta]] [[fadi]], [[tana]] [[haska]] [[masu]] [[daga]] [[hagu]], [[da]] [[suke]] [[ta]] [[yin]] [[barcinsu]] [[a]] [[fili]]. [[wannan]] [[abu]] [[yana]] [[daya]] [[daga]] [[cikin]] [[mu]]’[[ijizan]] [[allah]].
# [[kuma]] [[yayin]] [[da]] [[rana]] [[ta]] [[fito]], [[za]] [[ka]] [[gan]] [[ta]] [[tana]] [[kauce]] [[wa]] [[kogonsu]] [[ta]] [[hannun]] [[dama]], [[kuma]] [[idan]] [[ta]] [[fadi]], [[za]] [[ka]] [[gan]] [[ta]] [[tana]] [[juya]] [[musu]] [[baya]] [[ta]] [[hannun]] [[hagu]]; [[su]] [[kuwa]] [[suna]] [[cikin]] [[fili]] [[mai]] [[fadi]] [[a]] [[cikinsa]]. [[wannan]] [[yana]] [[daga]] [[ayoyin]] [[allah]]. [[wanda]] [[allah]] [[ya]] [[shiriya]], [[shi]] [[ne]] [[shiryayye]]; [[wanda]] [[ya]] [[bari]] [[bisa]] [[ɓata]] [[kuwa]], [[ba]] [[za]] [[ka]] [[sama]] [[masa]] [[mai]] [[agaji]], [[mai]] [[shiryarwa]] [[ba]].
# [[and]] [[[had]] [[you]] [[been]] [[present]]], [[you]] [[would]] [[see]] [[the]] [[sun]] [[when]] [[it]] [[rose]], [[inclining]] [[away]] [[from]] [[their]] [[cave]] [[on]] [[the]] [[right]], [[and]] [[when]] [[it]] [[set]], [[passing]] [[away]] [[from]] [[them]] [[on]] [[the]] [[left]], [[while]] [[they]] [[were]] [[[laying]]] [[within]] [[an]] [[open]] [[space]] [[thereof]]. [[that]] [[was]] [[from]] [[the]] [[signs]] [[of]] [[allah]]. [[he]] [[whom]] [[allah]] [[guides]] [[is]] [[the]] [[[rightly]]] [[guided]], [[but]] [[he]] [[whom]] [[he]] [[leaves]] [[astray]] - [[never]] [[will]] [[you]] [[find]] [[for]] [[him]] [[a]] [[protecting]] [[guide]].
# [[and]] [[you]] [[would]] [[have]] [[seen]] [[the]] [[sun]], [[as]] [[it]] [[rose]], [[inclining]] [[away]] [[from]] [[their]] [[cave]] [[to]] [[the]] [[right]], [[and]] [[as]] [[it]] [[set]], [[declining]] [[away]] [[from]] [[them]] [[to]] [[the]] [[left]], [[while]] [[they]] [[lay]] [[in]] [[its]] [[open]] [[space]]. [[that]] [[is]] [[one]] [[of]] [[the]] [[signs]] [[of]] [[allah]]. [[whoever]] [[allah]] [[guides]] [[is]] [[truly]] [[guided]]. [[but]] [[whoever]] [[he]] [[leaves]] [[to]] [[stray]], [[you]] [[will]] [[never]] [[find]] [[for]] [[them]] [[a]] [[guiding]] [[mentor]].
# watahsabuhum ayqathan wahum ruqoodun wanuqallibuhum thata alyameeni wathata alshshimali wakalbuhum basitun thiraaaayhi bialwaseedi lawi ittalaaata aaalayhim lawallayta minhum firaran walamulita minhum ruaaban
# [[kuma]] [[kana]] [[zaton]] [[su]] [[farkakku]] [[ne]], [[alhali]] [[kuwa]] [[su]] [[masu]] [[barci]] [[ne]]. [[muna]] [[juya]] [[su]] [[wajen]] [[dama]] [[da]] [[wajen]] [[hagu]], [[kuma]] [[karensu]] [[yana]] [[shimfide]] [[da]] [[zira'o'in]] [[kafafuwansa]] [[ga]] [[farfajiya]] ([[ta]] [[kogon]]). [[da]] [[ka]] [[leka]] ([[a]] [[kan]]) [[su]] ([[da]]) [[lalle]] [[ne]], [[ka]] [[juya]] [[daga]] [[gare]] [[su]] [[a]] [[guje]] [[kuma]] ([[da]]) [[lalle]] [[ne]] [[ka]] [[cika]] [[da]] [[tsoro]] [[daga]] [[gare]] [[su]].
# [[kuma]] ([[da]] [[kun]] [[kasance]] [[wurin]]) [[za]] [[ku]] [[zaton]] [[su]] [[farkakku]] [[ne]], [[alhali]] [[kuwa]] [[su]] [[masu]] [[barci]] [[ne]]. [[muna]] [[juya]] [[su]] [[zuwa]] [[dama]] [[da]] [[ta]] [[hagu]], [[kuma]] [[karensu]] [[yana]] [[miqan]] [[qafafuwansa]] [[a]] [[tsakaninsu]]. [[da]] [[kun]] [[kallesu]], [[da]] [[za]] [[ku]] [[sheqa]] [[a]] [[guje]] [[daga]] [[gare]] [[su]], [[saboda]] [[tsoro]].
# [[za]] [[ka]] [[zaci]] [[a]] [[farke]] [[suke]], [[alhali]] [[barci]] [[suke]]; [[kuma]] [[za]] [[mu]] [[sa]] [[su]] [[su]] [[juya]] [[dama]] [[kuma]] [[su]] [[juya]] [[hagu]], [[karensu]] [[kuwa]] [[ya]] [[miƙe]] [[ƙafafuwansa]] [[na]] [[gaba]] [[kan]] [[dokin]] [[ƙofar]]. [[idan]] [[ka]] [[hange]] [[su]], [[sai]] [[ka]] [[juya]] [[musu]] [[baya]] [[a]] [[firgice]], [[kuma]] [[sai]] [[ka]] [[cika]] [[da]] [[jin]] [[tsoronsu]].
# [[and]] [[you]] [[would]] [[think]] [[them]] [[awake]], [[while]] [[they]] [[were]] [[asleep]]. [[and]] [[we]] [[turned]] [[them]] [[to]] [[the]] [[right]] [[and]] [[to]] [[the]] [[left]], [[while]] [[their]] [[dog]] [[stretched]] [[his]] [[forelegs]] [[at]] [[the]] [[entrance]]. [[if]] [[you]] [[had]] [[looked]] [[at]] [[them]], [[you]] [[would]] [[have]] [[turned]] [[from]] [[them]] [[in]] [[flight]] [[and]] [[been]] [[filled]] [[by]] [[them]] [[with]] [[terror]].
# [[and]] [[you]] [[would]] [[have]] [[thought]] [[they]] [[were]] [[awake]], [[though]] [[they]] [[were]] [[asleep]]. [[we]] [[turned]] [[them]] [[over]], [[to]] [[the]] [[right]] [[and]] [[left]], [[while]] [[their]] [[dog]] [[stretched]] [[his]] [[forelegs]] [[at]] [[the]] [[entrance]]. [[had]] [[you]] [[looked]] [[at]] [[them]], [[you]] [[would]] [[have]] [[certainly]] [[fled]] [[away]] [[from]] [[them]], [[filled]] [[with]] [[horror]].
# wakathalika baaaathnahum liyatasaaloo baynahum qala qailun minhum kam labithtum qaloo labithna yawman aw baaada yawmin qaloo rabbukum aaalamu bima labithtum faibaaathoo ahadakum biwariqikum hathihi ila almadeenati falyanthur ayyuha azka taaaaman falyatikum birizqin minhu walyatalattaf wala yushaairanna bikum ahadan
# [[kuma]] [[kamar]] [[wannan]] [[ne]] [[muka]] [[tayar]] [[da]] [[su]], [[domin]] [[su]] [[tambayi]] [[juna]] [[a]] [[tsakaninsu]]. [[wani]] [[mai]] [[magana]] [[daga]] [[cikinsu]] [[ya]] [[ce]]: "[[mene]] [[ne]] [[lokacin]] [[da]] [[kuka]] [[zauna]]?" [[suka]] [[ce]]: "[[mun]] [[zauna]] [[yini]] [[daya]] [[ko]] [[sashen]] [[yini]]." [[suka]] [[ce]]: "[[ubangijinku]] [[ne]] [[mafi]] [[sani]] [[ga]] [[abin]] [[da]] [[kuka]] [[zauna]]. [[to]], [[ku]] [[aika]] [[da]] [[dayanku]], [[game]] [[da]] [[azurfarku]] [[wannan]], [[zuwa]] [[ga]] [[birnin]]. [[sai]] [[ya]] [[duba]] [[wanne]] [[ne]] [[mafi]] [[tsarki]] [[ga]] [[abin]] [[dafawa]], [[sai]] [[ya]] [[zo]] [[muku]] [[da]] [[abinci]] [[daga]] [[gare]] [[shi]]. [[kuma]] [[sai]] [[ya]] [[yi]] [[da]] [[hankali]], [[kada]] [[ya]] [[sanar]] [[da]] [[ku]] [[ga]] [[wani]] [[mutum]]."
# [[kuma]] [[ta]] [[haka]] [[ne]] [[muka]] [[tayar]] [[da]] [[su]], [[domin]] [[su]] [[tambayi]] [[junansu]], “[[wani]] [[mai]] [[magana]] [[daga]] [[cikinsu]] [[ya]] [[ce]], “[[tun]] [[yaushe]] [[ne]] [[kuke]] [[nan]]?” [[suka]] [[ce]], “[[muna]] [[nan]] [[na]] [[yini]] [[daya]] [[ko]] [[sahen]] [[yini]],” [[suka]] [[amsa]]. “[[ubangijinku]] [[ne]] [[mafi]] [[sani]] [[ga]] [[tun]] [[yaushe]] [[muke]] [[nan]], [[to]], [[bari]] [[mu]] [[aiki]] [[dayanku]] [[da]] [[wannan]] [[azurfarku]] [[zuwa]] [[cikin]] [[gari]]. [[bari]] [[ya]] [[je]] [[ya]] [[nemo]] [[mana]] [[mafi]] [[tsakin]] [[abin]] [[dafawa]], [[ya]] [[saya]] [[mana]]. [[amma]] [[sai]] [[ya]] [[yi]] [[a]] [[hankali]], [[kada]] [[ya]] [[ja]] [[hankali]] [[game]] [[da]] [[ku]] [[ga]] [[wani]].
# [[kuma]] [[sai]] [[muka]] [[tashe]] [[su]], [[don]] [[su]] [[tambayi]] [[junansu]]. [[mai]] [[magana]] [[a]] [[cikinsu]] [[ya]] [[ce]], ‘[[menene]] [[tsawon]] [[zamanku]]?’ [[suka]] [[ce]], ‘[[mun]] [[zauna]] [[rana]] [[ɗaya]], [[ko]] [[kuma]] [[sashin]] [[rana]],’ [[wasu]] [[suka]] [[ce]], ‘[[ubangijinku]] [[ne]] [[ya]] [[fi]] [[sanin]] [[tsawon]] [[zamanku]]. [[ku]] [[aiki]] [[ɗayanku]] [[da]] [[wannan]] [[kuɗinku]] [[na]] [[azurfa]] [[naku]], [[ya]] [[je]] [[birni]]; [[ya]] [[duba]] [[wanda]] [[ya]] [[fi]] [[abinci]] [[mai]] [[kyau]], [[ya]] [[kawo]] [[muku]] [[abinci]] [[daga]] [[can]], [[kuma]] [[ya]] [[yi]] [[halin]] [[kirki]], [[kuma]] [[kada]] [[ya]] [[sanar]] [[da]] [[kowa]] [[game]] [[da]] [[ku]]’.
# [[and]] [[similarly]], [[we]] [[awakened]] [[them]] [[that]] [[they]] [[might]] [[question]] [[one]] [[another]]. [[said]] [[a]] [[speaker]] [[from]] [[among]] [[them]], "[[how]] [[long]] [[have]] [[you]] [[remained]] [[[here]]]?" [[they]] [[said]], "[[we]] [[have]] [[remained]] [[a]] [[day]] [[or]] [[part]] [[of]] [[a]] [[day]]." [[they]] [[said]], "[[your]] [[lord]] [[is]] [[most]] [[knowing]] [[of]] [[how]] [[long]] [[you]] [[remained]]. [[so]] [[send]] [[one]] [[of]] [[you]] [[with]] [[this]] [[silver]] [[coin]] [[of]] [[yours]] [[to]] [[the]] [[city]] [[and]] [[let]] [[him]] [[look]] [[to]] [[which]] [[is]] [[the]] [[best]] [[of]] [[food]] [[and]] [[bring]] [[you]] [[provision]] [[from]] [[it]] [[and]] [[let]] [[him]] [[be]] [[cautious]]. [[and]] [[let]] [[no]] [[one]] [[be]] [[aware]] [[of]] [[you]].
# [[and]] [[so]] [[we]] [[awakened]] [[them]] [[so]] [[that]] [[they]] [[might]] [[question]] [[one]] [[another]]. [[one]] [[of]] [[them]] [[exclaimed]], “[[how]] [[long]] [[have]] [[you]] [[remained]] ˹[[asleep]]˺?” [[some]] [[replied]], “[[perhaps]] [[a]] [[day]], [[or]] [[part]] [[of]] [[a]] [[day]].” [[they]] [[said]] ˹[[to]] [[one]] [[another]]˺, “[[your]] [[lord]] [[knows]] [[best]] [[how]] [[long]] [[you]] [[have]] [[remained]]. [[so]] [[send]] [[one]] [[of]] [[you]] [[with]] [[these]] [[silver]] [[coins]] [[of]] [[yours]] [[to]] [[the]] [[city]], [[and]] [[let]] [[him]] [[find]] [[which]] [[food]] [[is]] [[the]] [[purest]], [[and]] [[then]] [[bring]] [[you]] [[provisions]] [[from]] [[it]]. [[let]] [[him]] [[be]] ˹[[exceptionally]]˺ [[cautious]], [[and]] [[do]] [[not]] [[let]] [[him]] [[give]] [[you]] [[away]].
# innahum in yathharoo aaalaykum yarjumookum aw yuaaeedookum fee millatihim walan tuflihoo ithan abadan
# [[lalle]] [[ne]] [[su]] [[idan]] [[sun]] [[kama]] [[ku]], [[za]] [[su]] [[jefe]] [[ku]], [[ko]] [[kuwa]] [[su]] [[mayar]] [[da]] [[ku]] [[a]] [[cikin]] [[addininsu]] [[kuma]] [[ba]] [[za]] [[ku]] [[sami]] [[babban]] [[rabo]], [[ba]], [[a]] [[sa'an]] [[nan]] [[har]] [[abada]].
# “[[idan]] [[suka]] [[kama]] [[ku]], [[za]] [[su]] [[jefe]] [[ku]], [[ko]] [[kuwa]] [[su]] [[tilasta]] [[ku]], [[domin]] [[ku]] [[koma]] [[zuwa]] [[addininsu]], [[sa]]’[[annan]] [[ba]] [[za]] [[ku]] [[ci]] [[nasara]] [[ba]].”
# ‘[[don]] [[su]] [[in]] [[suka]] [[rinjaye]] [[ku]], [[za]] [[su]] [[jefe]] [[ku]], [[ko]] [[kuma]] [[su]] [[mai]] [[da]] [[ku]] [[cikin]] [[addininsu]], [[idan]] [[haka]] [[ta]] [[faru]], [[ba]] [[za]] [[ku]] [[rabauta]] [[ba]], [[har]] [[abada]].
# [[indeed]], [[if]] [[they]] [[come]] [[to]] [[know]] [[of]] [[you]], [[they]] [[will]] [[stone]] [[you]] [[or]] [[return]] [[you]] [[to]] [[their]] [[religion]]. [[and]] [[never]] [[would]] [[you]] [[succeed]], [[then]] - [[ever]]."
# [[for]], [[indeed]], [[if]] [[they]] [[find]] [[out]] [[about]] [[you]], [[they]] [[will]] [[stone]] [[you]] ˹[[to]] [[death]]˺, [[or]] [[force]] [[you]] [[back]] [[into]] [[their]] [[faith]], [[and]] [[then]] [[you]] [[will]] [[never]] [[succeed]].”
# wakathalika aaatharna aaalayhim liyaaalamoo anna waaada allahi haqqun waanna alsaaaata la rayba feeha ith yatanazaaaoona baynahum amrahum faqaloo ibnoo aaalayhim bunyanan rabbuhum aaalamu bihim qala allatheena ghalaboo aaala amrihim lanattakhithanna aaalayhim masjidan
# [[kuma]] [[kamar]] [[wancan]] [[ne]], [[muka]] [[nuna]] [[su]] ([[gare]] [[su]]) [[domin]] [[su]] [[san]] [[lalle]] [[wa'adin]] [[allah]] [[gaskiya]] [[ne]], [[kuma]] [[lalle]] [[ne]] [[sa'a]] [[babu]] [[shakka]] [[a]] [[cikinta]]. [[a]] [[lokacin]] [[da]] [[suke]] [[jayayyar]] [[al'amarinsu]] [[a]] [[tsakaninsu]] [[sai]] [[suka]] [[ce]]: "[[ku]] [[gina]] [[wani]] [[gini]] [[a]] [[kansu]], [[ubangijinsu]] [[ne]] [[mafi]] [[sani]] [[game]] [[da]] [[su]]." [[wadanda]] [[suka]] [[rinjaya]] [[a]] [[kan]] [[al'amarinsu]] [[suka]] [[ce]]: "[[lalle]] [[mu]] [[riki]] [[masallaci]] [[a]] [[kansu]]."
# [[sai]] [[muka]] [[yi]] [[sanadin]] [[a]] [[gano]] [[su]], [[domin]] [[mu]] [[bari]] [[kowa]] [[ya]] [[san]] [[cewa]] [[wa]]’[[adin]] [[allah]] [[gaskiya]] [[ne]], [[kuma]] [[mu]] [[cire]] [[shakka]] [[game]] [[da]] [[qarshen]] [[duniya]].
# [[ta]] [[haka]] [[muka]] [[nuna]] [[su]] ([[ga]] [[mutane]]), [[don]] [[su]] [[san]] [[cewa]] [[alƙawarin]] [[allah]] [[gaskiya]] [[ne]], [[kuma]] [[tsayuwar]] [[sa]]’[[a]] [[babu]] [[kokwanto]] [[game]] [[da]] [[ita]]. ([[tuna]]) [[yayin]] [[da]] [[mutane]] [[suke]] [[jayayya]] [[game]] [[da]] [[lamarinsu]] [[a]] [[tsakaninsu]], [[sai]] [[suka]] [[ce]], ‘[[ku]] [[tada]] [[gini]] [[a]] [[kansu]]; [[ubangijinsu]] [[ne]] [[ya]] [[fi]] [[saninsu]].’ [[waɗanda]] [[suka]] [[fi]] [[galaba]] [[a]] [[jayayyar]] [[suka]] [[ce]], ‘[[haƙiƙa]], [[za]] [[mu]] [[gina]] [[ɗakin]] [[ibada]] [[a]] [[kan]] [[su]].’
# [[and]] [[similarly]], [[we]] [[caused]] [[them]] [[to]] [[be]] [[found]] [[that]] [[they]] [[[who]] [[found]] [[them]]] [[would]] [[know]] [[that]] [[the]] [[promise]] [[of]] [[allah]] [[is]] [[truth]] [[and]] [[that]] [[of]] [[the]] [[hour]] [[there]] [[is]] [[no]] [[doubt]]. [[[that]] [[was]]] [[when]] [[they]] [[disputed]] [[among]] [[themselves]] [[about]] [[their]] [[affair]] [[and]] [[[then]]] [[said]], "[[construct]] [[over]] [[them]] [[a]] [[structure]]. [[their]] [[lord]] [[is]] [[most]] [[knowing]] [[about]] [[them]]." [[said]] [[those]] [[who]] [[prevailed]] [[in]] [[the]] [[matter]], "[[we]] [[will]] [[surely]] [[take]] [[[for]] [[ourselves]]] [[over]] [[them]] [[a]] [[masjid]]."
# [[that]] [[is]] [[how]] [[we]] [[caused]] [[them]] [[to]] [[be]] [[discovered]] [[so]] [[that]] [[their]] [[people]] [[might]] [[know]] [[that]] [[allah]]’[[s]] [[promise]] ˹[[of]] [[resurrection]]˺ [[is]] [[true]] [[and]] [[that]] [[there]] [[is]] [[no]] [[doubt]] [[about]] [[the]] [[hour]]. [[when]] [[the]] [[people]] [[disputed]] [[with]] [[each]] [[other]] [[about]] [[the]] [[case]] [[of]] [[the]] [[youth]] ˹[[after]] [[their]] [[death]]˺, [[some]] [[proposed]], “[[build]] [[a]] [[structure]] [[around]] [[them]]. [[their]] [[lord]] [[knows]] [[best]] [[about]] [[them]].” [[those]] [[who]] [[prevailed]] [[in]] [[the]] [[matter]] [[said]], “[[we]] [[will]] [[surely]] [[build]] [[a]] [[place]] [[of]] [[worship]] [[over]] [[them]].”
# sayaqooloona thalathatun rabiaauhum kalbuhum wayaqooloona khamsatun sadisuhum kalbuhum rajman bialghaybi wayaqooloona sabaaatun wathaminuhum kalbuhum qul rabbee aaalamu biaaiddatihim ma yaaalamuhum illa qaleelun fala tumari feehim illa miraan thahiran wala tastafti feehim minhum ahadan
# [[za]] [[su]] [[ce]]: "[[uku]] [[ne]] [[da]] [[na]] [[hudunsu]] [[karensu]]."[[kuma]] [[suna]] [[cewa]], "[[biyar]] [[ne]] [[da]] [[na]] [[shidansu]] [[karensu]]," [[a]] [[kan]] [[jifa]] [[a]] [[cikin]] [[duhu]]. [[kuma]] [[suna]] [[cewa]], "[[bakwaine]] [[da]] [[na]] [[takwas]] [[dinsu]] [[karensu]]."[[ka]] [[ce]]: "[[ubangijina]] [[ne]] [[mafi]] [[saniga]] [[kidayarsu]], [[babu]] [[wanda]] [[ya]] [[san]] [[su]] [[face]] [[kadan]]."[[kada]] [[ka]] [[yi]] [[jayayya]] [[bayyananna]]. [[kuma]] [[kada]] [[ka]] [[yi]] [[fatawa]] [[ga]] [[kowa]] [[daga]] [[gare]] [[su]] [[a]] [[cikin]] [[al'amarinsu]].
# [[wadansu]] [[za]] [[su]] [[ce]], “[[da]] [[su]] [[uku]] [[ne]]; [[karensu]] [[ne]] [[na]] [[hudunsu]],” [[alhali]] [[kuwa]] [[wasu]] [[za]] [[su]] [[ce]] [[su]], “[[biyar]] [[ne]]; [[karensu]] [[ne]] [[na]] [[shida]],” [[da]] [[suke]] [[ta]] [[cinci]]. [[wadansu]] [[suna]] [[cewa]], “[[bakwai]] [[ne]], [[da]] [[na]] [[takwas]] [[dinsu]] [[karensu]]. [[ka]] [[ce]], “[[ubangijina]] [[ne]] [[mafi]] [[sani]] [[adadin]] [[lambarsu]].” [[kadan]] [[ne]] [[kawai]] [[suka]] [[san]] [[adadin]] [[lambarsu]] [[daidai]]. [[saboda]] [[haka]], [[kada]] [[ka]] [[yi]] [[jayayya]] [[da]] [[su]]; [[ku]] [[yarda]] [[da]] [[su]] [[kawai]]. [[kuma]] [[kada]] [[ka]] [[yi]] [[fatawa]] [[ga]] [[kowa]] [[game]] [[da]] [[wannan]].
# [[waɗansu]] [[za]] [[su]] [[ce]], ‘[[su]] [[uku]] [[ne]], [[karensu]] [[ne]] [[na]] [[huɗu]] [[ɗinsu]];’ [[waɗansu]] [[kuma]] [[za]] [[su]] [[ce]], ‘[[su]] [[biyar]] [[ne]], [[karensu]] [[ne]] [[na]] [[shidansu]];’ [[suna]] [[safci]]-[[faɗi]]. [[kuma]] [[waɗansu]] [[na]] [[cewa]], ‘[[su]] [[bakwai]] [[ne]], [[karensu]] [[ne]] [[na]] [[takwas]] [[ɗmsu]].’ [[ce]], ‘[[ubangijina]] [[ya]] [[fi]] [[kowa]] [[sanin]] [[yawansu]]. [[babu]] [[wanda]] [[ya]] [[san]] [[su]] [[sai]] [[kaɗan]].’ [[to]], [[kada]] [[ka]] [[yi]] [[jayayya]] [[game]] [[da]] [[su]], [[sai]] [[fa]] [[jayayya]] [[mai]] [[hujja]], [[kuma]] [[kada]] [[ka]] [[nemi]] [[labarinsu]] [[daga]] [[kowa]] [[daga]] [[cikinsu]].
# [[they]] [[will]] [[say]] [[there]] [[were]] [[three]], [[the]] [[fourth]] [[of]] [[them]] [[being]] [[their]] [[dog]]; [[and]] [[they]] [[will]] [[say]] [[there]] [[were]] [[five]], [[the]] [[sixth]] [[of]] [[them]] [[being]] [[their]] [[dog]] - [[guessing]] [[at]] [[the]] [[unseen]]; [[and]] [[they]] [[will]] [[say]] [[there]] [[were]] [[seven]], [[and]] [[the]] [[eighth]] [[of]] [[them]] [[was]] [[their]] [[dog]]. [[say]], [[[o]] [[muhammad]]], "[[my]] [[lord]] [[is]] [[most]] [[knowing]] [[of]] [[their]] [[number]]. [[none]] [[knows]] [[them]] [[except]] [[a]] [[few]]. [[so]] [[do]] [[not]] [[argue]] [[about]] [[them]] [[except]] [[with]] [[an]] [[obvious]] [[argument]] [[and]] [[do]] [[not]] [[inquire]] [[about]] [[them]] [[among]] [[[the]] [[speculators]]] [[from]] [[anyone]]."
# [[some]] [[will]] [[say]], “[[they]] [[were]] [[three]], [[their]] [[dog]] [[was]] [[the]] [[fourth]],” [[while]] [[others]] [[will]] [[say]], “[[they]] [[were]] [[five]], [[their]] [[dog]] [[was]] [[the]] [[sixth]],” ˹[[only]]˺ [[guessing]] [[blindly]]. [[and]] [[others]] [[will]] [[say]], “[[they]] [[were]] [[seven]] [[and]] [[their]] [[dog]] [[was]] [[the]] [[eighth]].” [[say]], ˹[[o]] [[prophet]],˺ “[[my]] [[lord]] [[knows]] [[best]] [[their]] ˹[[exact]]˺ [[number]]. [[only]] [[a]] [[few]] [[people]] [[know]] [[as]] [[well]].” [[so]] [[do]] [[not]] [[argue]] [[about]] [[them]] [[except]] [[with]] [[sure]] [[knowledge]], [[nor]] [[consult]] [[any]] [[of]] [[those]] ˹[[who]] [[debate]]˺ [[about]] [[them]].
# wala taqoolanna lishayin innee faaailun thalika ghadan
# [[kuma]] [[kada]] [[lalle]] [[ka]] [[ce]] [[ga]] [[wani]] [[abu]], "[[lalle]] [[ni]], [[mai]] [[aikatawa]] [[ne]] [[ga]] [[wancan]] [[a]] [[gobe]]."
# [[kada]] [[ka]] [[ce]] [[za]] [[ka]] [[aikata]] [[wani]] [[abu]] [[nan]] [[gaba]],
# [[kuma]] [[game]] [[da]] [[kowane]] [[abu]], [[kada]] [[kace]], ‘[[zan]] [[yi]] [[wannan]] [[gobe]].’
# [[and]] [[never]] [[say]] [[of]] [[anything]], "[[indeed]], [[i]] [[will]] [[do]] [[that]] [[tomorrow]],"
# [[and]] [[never]] [[say]] [[of]] [[anything]], “[[i]] [[will]] [[definitely]] [[do]] [[this]] [[tomorrow]],”
# illa an yashaa allahu waothkur rabbaka itha naseeta waqul aaasa an yahdiyani rabbee liaqraba min hatha rashadan
# [[face]] [[idan]] [[allah]] [[ya]] [[so]]. [[kuma]] [[ka]] [[ambaci]] [[ubangijinka]] [[idan]] [[ka]] [[manta]], [[kuma]] [[ka]] [[ce]]: "|[[ammani]] [[ga]] [[ubangijina]], [[ya]] [[shiryar]] [[da]] [[ni]] [[ga]] [[abin]] [[da]] [[yake]] [[shi]] [[ne]] [[mafi]] [[kusa]] [[ga]] [[wannan]] [[na]] [[shiriya]]."
# [[ba]] [[tare]] [[da]] [[ka]] [[ce]], “[[insha]] [[allah]].” [[idan]] [[ka]] [[manta]] [[baka]] [[ce]] [[hakan]] [[ba]], [[sai]] [[ka]] [[tuna]] [[ubangijinka]] [[nan]] [[da]] [[nan]] [[kuma]] [[ka]] [[ce]], “[[ubangijina]] [[ya]] [[shiriyar]] [[da]] [[ni]] [[domin]] [[in]] [[gyara]] [[wani]] [[sa]]’[[a]].”
# [[sai]] [[fa]] [[idan]] [[allah]] [[ne]] [[ya]] [[so]]. [[kuma]] [[idan]] [[ka]] [[manta]], [[tuna]] [[ubangijinka]], [[kuma]] [[ka]] [[ce]], ‘[[ina]] [[fata]] [[ubangijina]] [[ya]] [[ɗora]] [[ni]] [[kan]] [[hanyar]] [[da]] [[ta]] [[fi]] [[wannan]] [[kusantar]] [[gaskiya]]. ’
# [[except]] [[[when]] [[adding]]], "[[if]] [[allah]] [[wills]]." [[and]] [[remember]] [[your]] [[lord]] [[when]] [[you]] [[forget]] [[[it]]] [[and]] [[say]], "[[perhaps]] [[my]] [[lord]] [[will]] [[guide]] [[me]] [[to]] [[what]] [[is]] [[nearer]] [[than]] [[this]] [[to]] [[right]] [[conduct]]."
# [[without]] [[adding]], “[[if]] [[allah]] [[so]] [[wills]]!” [[but]] [[if]] [[you]] [[forget]], [[then]] [[remember]] [[your]] [[lord]], [[and]] [[say]], “[[i]] [[trust]] [[my]] [[lord]] [[will]] [[guide]] [[me]] [[to]] [[what]] [[is]] [[more]] [[right]] [[than]] [[this]].”
# walabithoo fee kahfihim thalatha miatin sineena waizdadoo tisaaan
# [[kuma]] [[suka]] [[zauna]] [[a]] [[cikin]] [[kogonsu]] [[shekaru]] [[dari]] [[uku]] [[kuma]] [[suka]] [[dada]] [[tara]].
# [[sun]] [[tsaya]] [[a]] [[cikin]] [[kogonsu]] [[shekaru]] [[dari]] [[uku]], [[aka]] [[qara]] [[da]] [[tara]].
# [[sun]] [[zauna]] [[cikin]] [[kogonsu]] [[shekara]] [[ɗari]] [[uku]], [[kuma]] [[sun]] [[ƙara]] [[tara]] [[akai]].
# [[and]] [[they]] [[remained]] [[in]] [[their]] [[cave]] [[for]] [[three]] [[hundred]] [[years]] [[and]] [[exceeded]] [[by]] [[nine]].
# [[they]] [[had]] [[remained]] [[in]] [[their]] [[cave]] [[for]] [[three]] [[hundred]] [[years]], [[adding]] [[nine]].
# quli allahu aaalamu bima labithoo lahu ghaybu alssamawati waalardi absir bihi waasmiaa ma lahum min doonihi min waliyyin wala yushriku fee hukmihi ahadan
# [[ka]] [[ce]]: "[[allah]] [[ne]] [[mafi]] [[sani]] [[ga]] [[abin]] [[da]] [[suka]] [[zauna]]. [[shi]] [[ne]] [[da]] ([[sanin]]) [[gaibin]] [[sammai]] [[da]] [[kasa]]. [[mune]] [[ne]] [[ya]] [[yi]] [[ganinsa]] [[da]] [[jinsa]]! [[ba]] [[su]] [[da]] [[wani]] [[majibinci]] [[baicinsa]] [[kuma]] [[ba]] [[ya]] [[tarayya]] [[da]] [[kowa]] [[a]] [[cikin]] [[hukuncinsa]]."
# [[ka]] [[ce]], “[[allah]] [[ne]] [[mafi]] [[sanin]] [[adadin]] [[lokutan]] [[da]] [[suka]] [[tsaya]] [[a]] [[wurin]].” [[shi]] [[ne]] [[da]] [[sanin]] [[gaibun]] [[sammai]] [[da]] [[qasa]]. [[da]] [[izininsa]] [[za]] [[ka]] [[iya]] [[gani]]; [[da]] [[izininsa]] [[za]] [[ka]] [[iya]] [[ji]]. [[babu]] [[wani]] [[majibinci]] [[baicinsa]], [[kuma]] [[ba]] [[ya]] [[tarayya]] [[da]] [[kowa]] [[a]] [[cikin]] [[hukuncinsa]].
# [[ce]], ‘[[allah]] [[ne]] [[ya]] [[fi]] [[sanin]] [[tsawon]] [[zamansu]].’ [[sanin]] [[sirrin]] [[cikin]] [[sammai]] [[da]] [[ƙasa]] [[nasa]] [[ne]]. [[gani]] [[sai]] [[shi]], [[kuma]] [[ji]] [[sai]] [[shi]]. [[banda]] [[shi]], [[ba]] [[su]] [[da]] [[wani]] [[mai]] [[taimako]], [[shi]] [[kuma]] [[ba]] [[ya]] [[tarayya]] [[da]] [[wani]] [[a]] [[cikin]] [[hukuncinsa]].
# [[say]], "[[allah]] [[is]] [[most]] [[knowing]] [[of]] [[how]] [[long]] [[they]] [[remained]]. [[he]] [[has]] [[[knowledge]] [[of]]] [[the]] [[unseen]] [[[aspects]]] [[of]] [[the]] [[heavens]] [[and]] [[the]] [[earth]]. [[how]] [[seeing]] [[is]] [[he]] [[and]] [[how]] [[hearing]]! [[they]] [[have]] [[not]] [[besides]] [[him]] [[any]] [[protector]], [[and]] [[he]] [[shares]] [[not]] [[his]] [[legislation]] [[with]] [[anyone]]."
# [[say]], ˹[[o]] [[prophet]],˺ “[[allah]] [[knows]] [[best]] [[how]] [[long]] [[they]] [[stayed]]. [[with]] [[him]] ˹[[alone]]˺ [[is]] ˹[[the]] [[knowledge]] [[of]]˺ [[the]] [[unseen]] [[of]] [[the]] [[heavens]] [[and]] [[the]] [[earth]]. [[how]] [[perfectly]] [[he]] [[hears]] [[and]] [[sees]]! [[they]] [[have]] [[no]] [[guardian]] [[besides]] [[him]], [[and]] [[he]] [[shares]] [[his]] [[command]] [[with]] [[none]].”
# waotlu ma oohiya ilayka min kitabi rabbika la mubaddila likalimatihi walan tajida min doonihi multahadan
# [[ka]] [[karanta]] [[abin]] [[da]] [[aka]] [[yi]] [[wahayi]] [[zuwa]] [[gare]] [[ka]], [[na]] [[littafin]] [[ubangijinka]]. [[babu]] [[mai]] [[musanyawa]] [[ga]] [[kalmominsa]] [[kuma]] [[ba]] [[za]] [[ka]] [[sami]] [[wata]] [[madogara]] [[ba]] [[daga]] [[waninsa]].
# [[ka]] [[karanta]] [[abin]] [[da]] [[aka]] [[yi]] [[wahayi]] [[zuwa]] [[gare]] [[ka]] [[na]] [[littafin]] [[ubangijinka]]. [[babu]] [[wani]] [[abu]] [[mai]] [[kau]] [[da]] [[kalmominsa]], [[kuma]] [[ba]] [[za]] [[ka]] [[sami]] [[wata]] [[madogara]] [[ba]] [[baicin]] [[shi]].
# [[kuma]] [[karanta]] [[abin]] [[da]] [[aka]] [[yi]] [[maka]] [[wahayi]] [[cikin]] [[littafin]] [[ubangijinka]]. [[babu]] [[wanda]] [[zai]] [[iya]] [[canja]] [[kalmominsa]]. [[babu]] [[mai]] [[mafaka]], [[sai]] [[gare]] [[shi]].
# [[and]] [[recite]], [[[o]] [[muhammad]]], [[what]] [[has]] [[been]] [[revealed]] [[to]] [[you]] [[of]] [[the]] [[book]] [[of]] [[your]] [[lord]]. [[there]] [[is]] [[no]] [[changer]] [[of]] [[his]] [[words]], [[and]] [[never]] [[will]] [[you]] [[find]] [[in]] [[other]] [[than]] [[him]] [[a]] [[refuge]].
# [[recite]] [[what]] [[has]] [[been]] [[revealed]] [[to]] [[you]] [[from]] [[the]] [[book]] [[of]] [[your]] [[lord]]. [[none]] [[can]] [[change]] [[his]] [[words]], [[nor]] [[can]] [[you]] [[find]] [[any]] [[refuge]] [[besides]] [[him]].
# waisbir nafsaka maaaa allatheena yadaaoona rabbahum bialghadati waalaaashiyyi yureedoona wajhahu wala taaadu aaaynaka aaanhum tureedu zeenata alhayati alddunya wala tutiaa man aghfalna qalbahu aaan thikrina waittabaaaa hawahu wakana amruhu furutan
# [[ka]] [[hakurtar]] [[da]] [[ranka]] [[tare]] [[da]] [[wadanda]] [[ke]] [[kiran]] [[ubangijinsu]], [[safe]] [[da]] [[maraice]], [[suna]] [[nufin]] [[yardarsa]]. [[kuma]] [[kada]] [[idanunka]] [[su]] [[juya]] [[daga]] [[barinsu]], [[kana]] [[nufin]] [[kawar]] [[rayuwar]] [[duniya]]. [[kuma]] [[kada]] [[ka]] [[biwanda]] [[muka]] [[shagaltar]] [[da]] [[zuciyarsa]] [[daga]] [[hukuncinmu]], [[kuma]] [[ya]] [[bi]] [[son]] [[zuciyarsa]], [[alhali]] [[kuwa]] [[al'amarinsa]] [[ya]] [[kasance]] [[yin]] [[barna]].
# [[ka]] [[yi]] [[haqurin]] [[tilasta]] [[kanka]] [[da]] [[zama]] [[tare]] [[da]] [[wadanda]] [[ke]] [[kiran]] [[ubangijinsu]] [[safe]] [[da]] [[maraice]], [[suna]] [[neman]] [[yardansa]]. [[kuma]] [[kada]] [[idanunka]] [[su]] [[juya]] [[ga]] [[barinsu]], [[kana]] [[neman]] [[wuqiniyan]] [[rayuwar]] [[duniya]]. [[kumar]] [[kada]] [[ka]] [[bi]] [[wanda]] [[muka]] [[shagaltar]] [[da]] [[zuciyarsa]] [[daga]] [[hukuncinmu]]; [[wanda]] [[yake]] [[bin]] [[son]] [[zuciyarsa]], [[kuma]] [[wanda]] [[ya]] [[rikitad]] [[da]] [[al]]’[[amarinsa]].
# [[kuma]] [[ka]] [[shaƙu]] [[da]] [[waɗanda]] [[ke]] [[kiran]] [[ubangijinsu]], [[safe]] [[da]] [[yamma]], [[suna]] [[masu]] [[neman]] [[yarda]] [[tasa]]; [[kuma]] [[kada]] [[idanuwanka]] [[su]] [[wuce]] [[kansu]], [[kana]] [[mai]] [[haƙon]] [[samun]] [[ƙawan]] [[rayuwar]] [[duniya]]; [[kuma]] [[kada]] [[ka]] [[biye]] [[wa]] [[wanda]] [[muka]] [[rafkanar]] [[da]] [[zuciyarsa]] [[daga]] [[ambatonmu]], [[kuma]] [[ya]] [[bi]] [[son]] [[zuciyarsa]], [[kuma]] [[lamarinsa]] [[ya]] [[kauce]] ([[daga]] [[hanya]] [[mai]] [[kyau]]).
# [[and]] [[keep]] [[yourself]] [[patient]] [[[by]] [[being]]] [[with]] [[those]] [[who]] [[call]] [[upon]] [[their]] [[lord]] [[in]] [[the]] [[morning]] [[and]] [[the]] [[evening]], [[seeking]] [[his]] [[countenance]]. [[and]] [[let]] [[not]] [[your]] [[eyes]] [[pass]] [[beyond]] [[them]], [[desiring]] [[adornments]] [[of]] [[the]] [[worldly]] [[life]], [[and]] [[do]] [[not]] [[obey]] [[one]] [[whose]] [[heart]] [[we]] [[have]] [[made]] [[heedless]] [[of]] [[our]] [[remembrance]] [[and]] [[who]] [[follows]] [[his]] [[desire]] [[and]] [[whose]] [[affair]] [[is]] [[ever]] [[[in]]] [[neglect]].
# [[and]] [[patiently]] [[stick]] [[with]] [[those]] [[who]] [[call]] [[upon]] [[their]] [[lord]] [[morning]] [[and]] [[evening]], [[seeking]] [[his]] [[pleasure]]. [[do]] [[not]] [[let]] [[your]] [[eyes]] [[look]] [[beyond]] [[them]], [[desiring]] [[the]] [[luxuries]] [[of]] [[this]] [[worldly]] [[life]]. [[and]] [[do]] [[not]] [[obey]] [[those]] [[whose]] [[hearts]] [[we]] [[have]] [[made]] [[heedless]] [[of]] [[our]] [[remembrance]], [[who]] [[follow]] ˹[[only]]˺ [[their]] [[desires]] [[and]] [[whose]] [[state]] [[is]] ˹[[total]]˺ [[loss]].
# waquli alhaqqu min rabbikum faman shaa falyumin waman shaa falyakfur inna aaatadna lilththalimeena naran ahata bihim suradiquha wain yastagheethoo yughathoo bimain kaalmuhli yashwee alwujooha bisa alshsharabu wasaat murtafaqan
# [[kuma]] [[ka]] [[ce]]: "[[gaskiya]] [[daga]] [[ubangijinku]] [[take]]." [[saboda]] [[haka]] [[wanda]] [[ya]] [[so]], [[to]], [[ya]] [[yi]] [[imani]], [[kuma]] [[wanda]] [[ya]] [[so]], [[to]], [[ya]] [[kafirta]]. [[lalle]] [[ne]] [[mu]], [[mun]] [[yi]] [[tattali]] [[domin]] [[azzalumai]] [[wata]] [[wuta]] [[wadda]] [[shamakunta]], [[sun]] [[kewaye]] [[da]] [[su]]. [[kuma]] [[idan]] [[sun]] [[nemi]] [[taimako]] [[sai]] [[a]] [[taimake]] [[su]] [[da]] [[wani]] [[ruwa]] [[kamar]] [[dabzar]] [[mai]], [[yana]] [[soye]] [[fuskoki]]. [[tir]] [[da]] [[abin]] [[shansu]], [[kuma]] [[wutar]] [[ta]] [[yi]] [[munin]] [[zama]] [[mahutarsu]].
# [[ka]] [[zayyana]]: “[[wannan]] [[shi]] [[ne]] [[gaskiya]] [[daga]] [[ubangijinku]],” [[saboda]] [[haka]] [[wanda]] [[ya]] [[so]], [[to]], [[ya]] [[yi]] [[imani]], [[kuma]] [[wanda]] [[ya]] [[so]], [[to]], [[ya]] [[kafirta]]. [[mun]] [[shirya]] [[wa]] [[azzalumai]] [[wuta]], [[wanda]] [[shamakunta]] [[zai]] [[kewaye]] [[su]]. [[idan]] [[suka]] [[yi]] [[kukan]] [[neman]] [[taimako]], [[za]] [[ba]] [[su]] [[wani]] [[abu]] [[na]] [[ruwa]]-[[ruwa]], [[kamar]] [[dabzar]] [[mai]] [[na]] [[acid]] [[mai]] [[qona]] [[fuskoki]]. [[tir]] [[da]] [[abin]] [[shansu]] [[na]] [[zullumi]]! [[kuma]] [[tir]] [[da]] [[makoman]] [[zullumi]]!
# [[kuma]] [[ce]], ‘[[wannan]] [[gaskiya]] [[ne]] [[daga]] [[ubangijinku]]; [[to]], [[wanda]] [[yaso]], [[ya]] [[yarda]] [[kuma]] [[wanda]] [[ya]] [[so]], [[ya]] [[ƙi]] [[yarda]].’ [[mu]] [[kuwa]] [[mun]] [[tanada]] [[wa]] [[masu]] [[laifi]] [[wuta]], [[runfunanta]] [[za]] [[su]] [[mamaye]] [[su]]. [[idan]] [[suka]] [[yi]] [[kukan]] [[neman]] [[taimako]], [[za]] [[a]] [[taimake]] [[su]] [[da]] [[ruwa]] [[mai]] [[kamar]] [[narkakken]] [[darma]], [[wanda]] [[zai]] [[riƙa]] [[ƙona]] [[fuskokinsu]]. [[wannan]] [[abin]] [[sha]] [[ya]] [[munana]], [[kuma]] [[wannan]] [[mazauni]] [[ya]] [[ƙuntata]].
# [[and]] [[say]], "[[the]] [[truth]] [[is]] [[from]] [[your]] [[lord]], [[so]] [[whoever]] [[wills]] - [[let]] [[him]] [[believe]]; [[and]] [[whoever]] [[wills]] - [[let]] [[him]] [[disbelieve]]." [[indeed]], [[we]] [[have]] [[prepared]] [[for]] [[the]] [[wrongdoers]] [[a]] [[fire]] [[whose]] [[walls]] [[will]] [[surround]] [[them]]. [[and]] [[if]] [[they]] [[call]] [[for]] [[relief]], [[they]] [[will]] [[be]] [[relieved]] [[with]] [[water]] [[like]] [[murky]] [[oil]], [[which]] [[scalds]] [[[their]]] [[faces]]. [[wretched]] [[is]] [[the]] [[drink]], [[and]] [[evil]] [[is]] [[the]] [[resting]] [[place]].
# [[and]] [[say]], ˹[[o]] [[prophet]],˺ “˹[[this]] [[is]]˺ [[the]] [[truth]] [[from]] [[your]] [[lord]]. [[whoever]] [[wills]] [[let]] [[them]] [[believe]], [[and]] [[whoever]] [[wills]] [[let]] [[them]] [[disbelieve]].” [[surely]] [[we]] [[have]] [[prepared]] [[for]] [[the]] [[wrongdoers]] [[a]] [[fire]] [[whose]] [[walls]] [[will]] ˹[[completely]]˺ [[surround]] [[them]]. [[when]] [[they]] [[cry]] [[for]] [[aid]], [[they]] [[will]] [[be]] [[aided]] [[with]] [[water]] [[like]] [[molten]] [[metal]], [[which]] [[will]] [[burn]] ˹[[their]]˺ [[faces]]. [[what]] [[a]] [[horrible]] [[drink]]! [[and]] [[what]] [[a]] [[terrible]] [[place]] [[to]] [[rest]]!
# inna allatheena amanoo waaaamiloo alssalihati inna la nudeeaau ajra man ahsana aaamalan
# [[lalle]] [[ne]] [[wadanda]] [[suka]] [[yi]] [[imani]] [[kuma]] [[suka]] [[aikata]] [[ayyukan]] [[kwarai]] [[lalle]] [[ne]] [[mu]] [[ba]] [[mu]] [[tozartar]] [[da]] [[ladar]] [[wanda]] [[ya]] [[kyautata]] [[aiki]].
# [[amma]] [[ga]] [[wadanda]] [[suka]] [[yi]] [[imani]] [[kuma]] [[suka]] [[aikata]] [[ayyuka]] [[na]] [[qwarai]], [[ba]] [[rasa]] [[baiwa]] [[lada]] [[ga]] [[wadanda]] [[suka]] [[kyautata]] [[ayyukan]] [[qwarai]].
# [[haƙiƙa]], [[waɗanda]] [[suka]] [[ba]] [[da]] [[gaskiya]], [[kuma]] [[suka]] [[yi]] [[ayyuka]] [[nagari]], [[mu]], [[ba]] [[ma]] [[tozarta]] [[sakamakon]] [[waɗanda]] [[suka]] [[kyautata]] [[aiki]].
# [[indeed]], [[those]] [[who]] [[have]] [[believed]] [[and]] [[done]] [[righteous]] [[deeds]] - [[indeed]], [[we]] [[will]] [[not]] [[allow]] [[to]] [[be]] [[lost]] [[the]] [[reward]] [[of]] [[any]] [[who]] [[did]] [[well]] [[in]] [[deeds]].
# [[as]] [[for]] [[those]] [[who]] [[believe]] [[and]] [[do]] [[good]], [[we]] [[certainly]] [[never]] [[deny]] [[the]] [[reward]] [[of]] [[those]] [[who]] [[are]] [[best]] [[in]] [[deeds]].
# olaika lahum jannatu aaadnin tajree min tahtihimu alanharu yuhallawna feeha min asawira min thahabin wayalbasoona thiyaban khudran min sundusin waistabraqin muttakieena feeha aaala alaraiki niaama alththawabu wahasunat murtafaqan
# [[wadannan]] [[suna]] [[da]] [[gidajen]] [[aljannar]] [[zama]], [[koramu]] [[na]] [[gudana]] [[daga]] [[karkashinsu]], [[ana]] [[sanya]] [[musu]] [[kawa]], [[a]] [[cikinsu]], [[daga]] [[mundaye]] [[na]] [[zinariya]], [[kuma]] [[suna]] [[tufantar]] [[wadansu]] [[tufafi]] [[kore]], [[na]] [[alharini]] [[rakiki]] [[da]] [[alharini]] [[mai]] [[kauri]] [[suna]] [[kishingide]] [[a]] [[cikinsu]], [[a]] [[kan]], [[karagu]]. [[madalla]] [[da]] [[sakamakonsu]]. [[kuma]] [[aljanna]] [[ta]] [[kyautatu]] [[da]] [[zama]] [[wurin]] [[hutawa]].
# [[wadannan]] [[sun]] [[cancanci]] [[gidajen]] [[aljannah]] [[wurin]] [[da]] [[qoramu]] [[suke]] [[gudana]] [[daga]] [[qarqashinsu]]. [[za]] [[qawaita]] [[masu]] [[a]] [[wurin]] [[da]] [[suluwan]] [[zinariya]], [[kuma]] [[za]] [[su]] [[sa]] [[tufafin]] [[siliki]] [[da]] [[karammiski]] [[masu]] [[ruwan]] [[kore]], [[kuma]] [[za]] [[su]] [[huta]] [[a]] [[kan]] [[karagu]] [[suna]] [[holewa]]. [[sambarika]] [[da]] [[sakamakonsu]]; [[kuma]] [[sambarika]] [[da]] [[qasaitacen]] [[wurin]] [[mahuta]]!
# [[waɗannan]] [[suna]] [[da]] [[lambuna]] [[na]] [[dauwama]]. [[koramu]] [[na]] [[gudana]] [[ƙarƙashinsu]]. [[a]] [[ciki]] [[za]] [[a]] [[yi]] [[masu]] [[ado]] [[da]] [[mundaye]] [[na]] [[zinari]], [[kuma]] [[za]] [[su]] [[saka]] [[tufafi]] [[koraye]], [[na]] [[siliki]] [[na]] [[ainihi]] [[da]] [[karam]] [[miski]], [[suna]] [[kishingiɗe]] [[a]] [[kan]] [[kujeru]]. [[wannan]] [[sakamako]] [[ya]] [[yi]] [[kyau]], [[kuma]] [[wannan]] [[mazauni]] [[ya]] [[dace]]!
# [[those]] [[will]] [[have]] [[gardens]] [[of]] [[perpetual]] [[residence]]; [[beneath]] [[them]] [[rivers]] [[will]] [[flow]]. [[they]] [[will]] [[be]] [[adorned]] [[therein]] [[with]] [[bracelets]] [[of]] [[gold]] [[and]] [[will]] [[wear]] [[green]] [[garments]] [[of]] [[fine]] [[silk]] [[and]] [[brocade]], [[reclining]] [[therein]] [[on]] [[adorned]] [[couches]]. [[excellent]] [[is]] [[the]] [[reward]], [[and]] [[good]] [[is]] [[the]] [[resting]] [[place]].
# [[it]] [[is]] [[they]] [[who]] [[will]] [[have]] [[the]] [[gardens]] [[of]] [[eternity]], [[with]] [[rivers]] [[flowing]] [[under]] [[their]] [[feet]]. [[there]] [[they]] [[will]] [[be]] [[adorned]] [[with]] [[bracelets]] [[of]] [[gold]], [[and]] [[wear]] [[green]] [[garments]] [[of]] [[fine]] [[silk]] [[and]] [[rich]] [[brocade]], [[reclining]] [[there]] [[on]] ˹[[canopied]]˺ [[couches]]. [[what]] [[a]] [[marvellous]] [[reward]]! [[and]] [[what]] [[a]] [[fabulous]] [[place]] [[to]] [[rest]]!
# waidrib lahum mathalan rajulayni jaaaalna liahadihima jannatayni min aaanabin wahafafnahuma binakhlin wajaaaalna baynahuma zaraaan
# [[kuma]] [[ka]] [[buga]] [[musu]] [[misali]] [[da]] [[wadansu]] [[maza]] [[biyu]]. [[mun]] [[sanya]] [[wa]] [[dayansu]] [[gonaki]] [[biyu]] [[na]] [[inabobi]], [[kuma]] [[muka]] [[kewayesu]] [[da]] [[itacen]] [[dabinai]], [[kuma]] [[muka]] [[sanya]] [[shuka]] [[a]] [[tsakaninsu]] ([[su]] [[gonakin]]).
# [[kuma]] [[ka]] [[buga]] [[masu]] [[misali]] [[da]] [[wasu]] [[mutane]] [[biyu]]: [[mun]] [[baiwa]] [[dayansu]] [[gonaki]] [[biyu]] [[na]] [[inabobi]], [[kuma]] [[muka]] [[kewaye]] [[su]] [[da]] [[itacen]] [[dabinai]], [[kuma]] [[muka]] [[sanya]] [[wasu]] [[shuke]]-[[shuke]] [[a]] [[tsakanin]] [[gonakin]].
# [[kuma]] [[ba]] [[su]] [[misali]] [[na]] [[mutum]] [[biyu]]; [[mun]] [[ba]] [[ɗayansu]] [[lanbuna]] [[biyu]] [[na]] [[inabai]], [[kuma]] [[mun]] [[kewaye]] [[su]] [[da]] [[bishiyoyin]] [[dabino]], [[kuma]] [[a]] [[tsakaninsu]] [[mun]] [[saka]] [[gonakin]] [[hatsi]].
# [[and]] [[present]] [[to]] [[them]] [[an]] [[example]] [[of]] [[two]] [[men]]: [[we]] [[granted]] [[to]] [[one]] [[of]] [[them]] [[two]] [[gardens]] [[of]] [[grapevines]], [[and]] [[we]] [[bordered]] [[them]] [[with]] [[palm]] [[trees]] [[and]] [[placed]] [[between]] [[them]] [[[fields]] [[of]]] [[crops]].
# [[give]] [[them]] ˹[[o]] [[prophet]]˺ [[an]] [[example]] [[of]] [[two]] [[men]]. [[to]] ˹[[the]] [[disbelieving]]˺ [[one]] [[we]] [[gave]] [[two]] [[gardens]] [[of]] [[grapevines]], [[which]] [[we]] [[surrounded]] [[with]] [[palm]] [[trees]] [[and]] [[placed]] ˹[[various]]˺ [[crops]] [[in]] [[between]].
# kilta aljannatayni atat okulaha walam tathlim minhu shayan wafajjarna khilalahuma naharan
# [[kowace]] [[gona]] [[daga]] [[biyun]], [[ta]] [[bayar]] [[da]] [[amfaninta]], [[kuma]] [[ba]] [[ta]] [[yi]] [[zaluncin]] [[kome]] [[ba]] [[daga]] [[gare]] [[shi]]. [[kuma]] [[muka]] [[bubbugar]] [[da]] [[koramu]] [[a]] [[tsakaninsu]].
# [[kowace]] [[gona]] [[daga]] [[biyun]], [[ta]] [[bayar]] [[da]] [[amfaninta]] [[a]] [[cikin]] [[lokaci]], [[da]] [[kariminci]], [[saboda]] [[mun]] [[sanya]] [[qorami]] [[ta]] [[gudana]] [[a]] [[tsakaninsu]].
# [[dukkan]] [[lambunan]] [[biyu]] [[sun]] [[yi]] ‘[[ya]]’[[ya]] ([[birjik]]), [[kuma]] [[ba]] [[su]] [[tauye]] [[komai]] [[ba]]. [[kuma]] [[mun]] [[sa]] [[ƙorama]] [[na]] [[6ul6ulowa]] [[a]] [[tsakiyarsu]].
# [[each]] [[of]] [[the]] [[two]] [[gardens]] [[produced]] [[its]] [[fruit]] [[and]] [[did]] [[not]] [[fall]] [[short]] [[thereof]] [[in]] [[anything]]. [[and]] [[we]] [[caused]] [[to]] [[gush]] [[forth]] [[within]] [[them]] [[a]] [[river]].
# [[each]] [[garden]] [[yielded]] ˹[[all]]˺ [[its]] [[produce]], [[never]] [[falling]] [[short]]. [[and]] [[we]] [[caused]] [[a]] [[river]] [[to]] [[flow]] [[between]] [[them]].
# wakana lahu thamarun faqala lisahibihi wahuwa yuhawiruhu ana aktharu minka malan waaaaazzu nafaran
# [[kuma]] [[dan]] [[itace]] [[ya]] [[kasance]] [[gare]] [[shi]]. [[sai]] [[ya]] [[ce]] [[wa]] [[abokinsa]], [[alhali]] [[kuwa]] [[yana]] [[muhawara]] [[da]] [[shi]], "[[ni]] [[ne]] [[mafifici]] [[daga]] [[gare]] [[ka]] [[a]] [[wajen]] [[dukiya]], [[kuma]] [[mafi]] [[izza]] [[a]] [[wajen]] [[jama'a]]."
# [[wata]] [[rana]], [[bayan]] [[girbi]], [[ya]] [[yi]] [[alfaharin]] [[gayawa]] [[abokinsa]] [[cewa]]: “[[ni]] [[ne]] [[mafificin]] [[wadata]] [[a]] [[kanka]], [[kuma]] [[ni]] [[ne]] [[mafi]] [[mutunci]] [[daga]] [[wurin]] [[mutane]].”
# ([[don]] [[haka]]) ‘[[ya]]’[[yan]] [[itatuwa]] ([[masu]] [[yawa]]) [[sun]] [[samu]] [[gare]] [[shi]]. [[sai]] [[ya]] [[ce]] [[wa]] [[abokinsa]], [[yana]] [[jayayya]] [[da]] [[shi]], ‘[[na]] [[fi]] [[ka]] [[yawan]] [[dukiya]] [[kuma]] [[na]] [[fi]] [[ka]] [[ƙarfin]] [[jama]]’[[a]].’
# [[and]] [[he]] [[had]] [[fruit]], [[so]] [[he]] [[said]] [[to]] [[his]] [[companion]] [[while]] [[he]] [[was]] [[conversing]] [[with]] [[him]], "[[i]] [[am]] [[greater]] [[than]] [[you]] [[in]] [[wealth]] [[and]] [[mightier]] [[in]] [[[numbers]] [[of]]] [[men]]."
# [[and]] [[he]] [[had]] [[other]] [[resources]] ˹[[as]] [[well]]˺. [[so]] [[he]] [[boasted]] [[to]] [[a]] ˹[[poor]]˺ [[companion]] [[of]] [[his]], [[while]] [[conversing]] [[with]] [[him]], “[[i]] [[am]] [[greater]] [[than]] [[you]] [[in]] [[wealth]] [[and]] [[superior]] [[in]] [[manpower]].”
# wadakhala jannatahu wahuwa thalimun linafsihi qala ma athunnu an tabeeda hathihi abadan
# [[kuma]] [[ya]] [[shiga]] [[gonarsa]], [[alhali]] [[yana]] [[mai]] [[zalunci]] [[ga]] [[kansa]], [[ya]] [[ce]]: "[[ba]] [[ni]] [[zaton]] [[wannan]] [[za]] [[ta]] [[halaka]] [[har]] [[abada]]."
# [[kuma]] [[sa]]’[[ad]] [[da]] [[ya]] [[shiga]] [[gonansa]], [[sai]] [[ya]] [[zalunci]] [[kansa]] [[da]] [[cewa]], “[[ba]] [[ni]] [[zaton]] [[wannan]] [[zai]] [[taba]] [[qarewa]] [[ba]].
# [[kuma]] [[ya]] [[shiga]] [[lambunsa]] [[yana]] [[mai]] [[zaluntar]] [[kansa]]. [[ya]] [[ce]], “[[ba]] [[na]] [[zato]] [[wannan]] [[gonar]] [[za]] [[ta]] [[ƙare]] [[har]] [[abada]].
# [[and]] [[he]] [[entered]] [[his]] [[garden]] [[while]] [[he]] [[was]] [[unjust]] [[to]] [[himself]]. [[he]] [[said]], "[[i]] [[do]] [[not]] [[think]] [[that]] [[this]] [[will]] [[perish]] - [[ever]].
# [[and]] [[he]] [[entered]] [[his]] [[property]], [[while]] [[wronging]] [[his]] [[soul]], [[saying]], “[[i]] [[do]] [[not]] [[think]] [[this]] [[will]] [[ever]] [[perish]],
# wama athunnu alssaaaata qaimatan walain rudidtu ila rabbee laajidanna khayran minha munqalaban
# [[kuma]] [[ba]] [[ni]] [[zaton]] [[sa'a]] [[mai]] [[tsayuwa]] [[ce]], [[kuma]] [[lalle]] [[ne]], [[idan]] [[an]] [[mayar]] [[da]] [[ni]] [[zuwa]] [[ga]] [[ubangijiina]], [[to]], [[lalle]] [[ne]], [[zan]] [[sami]] [[abin]] [[da]] [[yake]] [[mafi]] [[alheri]] [[daga]] [[gare]] [[ta]] [[ya]] [[zama]] [[makoma]].
# [[kumar]] [[ba]] [[ni]] [[zaton]] [[sa]]’[[a]] ([[alqiyamah]]) [[mai]] [[tsayuwa]] [[ce]]. [[kuma]] [[ko]] [[da]] [[an]] [[mayar]] [[da]] [[ni]] [[ne]] [[ga]] [[ubangijina]], [[zan]] ( [[koma]] [[samun]] [[dabara]]) [[in]] [[mallaki]] [[abin]] [[da]] [[ya]] [[dara]] [[wannan]] [[a]] [[can]].”
# [[kuma]] [[ba]] [[na]] [[zato]] [[ranar]] [[kiyama]] [[mai]] [[wanzuwa]] [[ce]], [[kuma]] [[idan]] [[ma]] [[aka]] [[mai]] [[da]] [[ni]] [[gurin]] [[ubangijina]], [[zan]] [[sami]] [[makomar]] [[da]] [[ta]] [[fi]] [[wannan]] [[kyau]].”
# [[and]] [[i]] [[do]] [[not]] [[think]] [[the]] [[hour]] [[will]] [[occur]]. [[and]] [[even]] [[if]] [[i]] [[should]] [[be]] [[brought]] [[back]] [[to]] [[my]] [[lord]], [[i]] [[will]] [[surely]] [[find]] [[better]] [[than]] [[this]] [[as]] [[a]] [[return]]."
# [[nor]] [[do]] [[i]] [[think]] [[the]] [[hour]] [[will]] ˹[[ever]]˺ [[come]]. [[and]] [[if]] [[in]] [[fact]] [[i]] [[am]] [[returned]] [[to]] [[my]] [[lord]], [[i]] [[will]] [[definitely]] [[get]] [[a]] [[far]] [[better]] [[outcome]] [[than]] ˹[[all]]˺ [[this]].”
# qala lahu sahibuhu wahuwa yuhawiruhu akafarta biallathee khalaqaka min turabin thumma min nutfatin thumma sawwaka rajulan
# [[abokinsa]] [[ya]] [[ce]] [[masa]], [[alhali]] [[kuwa]] [[yana]] [[muhawara]] [[da]] [[shi]], "[[ashe]] [[ka]] [[kafirta]] [[da]] [[wanda]] [[ya]] [[halitta]] [[ka]] [[daga]] [[turbaya]], [[sa'an]] [[nan]] [[daga]] [[digon]] [[maniyi]], [[sa]], [[an]] [[nan]] [[ya]] [[daidaita]] [[ka]], [[ka]] [[zama]] [[mutum]]?"
# [[abokinsa]] [[ya]] [[ce]] [[masa]], [[sa]]’[[ad]] [[da]] [[yake]] [[muhawara]] [[da]] [[shi]], “[[shin]] [[ka]] [[kafirta]] [[ne]] [[ga]] [[wanda]] [[ya]] [[halitta]] [[ka]] [[daga]] [[turbaya]], [[sa]]’[[annan]] [[daga]] [[digon]] [[maniyi]], [[sa]]’[[annan]] [[ya]] [[daidaita]] [[ka]], [[ka]] [[zama]] [[mutum]]?
# [[abokinsa]] [[yana]] [[jayayya]] [[da]] [[shi]], [[ya]] [[ce]] [[masa]]. “[[shin]] [[ka]] [[kafirce]] [[wa]] [[wanda]] [[ya]] [[halicce]] [[ka]] [[daga]] [[turɓaya]], [[sa]]’[[annan]] [[daga]] [[digon]] [[maniyyi]]. [[sa]]’[[annan]] [[ya]] [[baka]] [[sura]] [[ka]] [[zama]] ([[cikakken]] ) [[mutum]]
# [[his]] [[companion]] [[said]] [[to]] [[him]] [[while]] [[he]] [[was]] [[conversing]] [[with]] [[him]], "[[have]] [[you]] [[disbelieved]] [[in]] [[he]] [[who]] [[created]] [[you]] [[from]] [[dust]] [[and]] [[then]] [[from]] [[a]] [[sperm]]-[[drop]] [[and]] [[then]] [[proportioned]] [[you]] [[[as]]] [[a]] [[man]]?
# [[his]] ˹[[believing]]˺ [[companion]] [[replied]], [[while]] [[conversing]] [[with]] [[him]], “[[do]] [[you]] [[disbelieve]] [[in]] [[the]] [[one]] [[who]] [[created]] [[you]] [[from]] [[dust]], [[then]] ˹[[developed]] [[you]]˺ [[from]] [[a]] [[sperm]]-[[drop]], [[then]] [[formed]] [[you]] [[into]] [[a]] [[man]]?
# lakinna huwa allahu rabbee wala oshriku birabbee ahadan
# [[amma]] [[ni]], [[shi]] [[ne]] [[allah]] [[ubangijina]], [[kuma]] [[ba]] [[zan]] [[tara]] [[kowa]] [[da]] [[ubangijina]] [[ba]]
# “[[ni]] [[kam]], [[allah]] [[ne]] [[ubangijina]], [[kuma]] [[ba]] [[zan]] [[yi]] [[shirka]] [[da]] [[kowane]] [[abu]] [[ba]] [[da]] [[ubangijina]].
# [[amma]] ([[ni]]), [[allah]], [[shi]] [[ne]] [[ubangijina]], [[kuma]] [[ba]] [[zan]] [[yi]] [[wa]] [[ubangijina]] [[tarayya]] [[da]] [[kowa]] [[ba]].
# [[but]] [[as]] [[for]] [[me]], [[he]] [[is]] [[allah]], [[my]] [[lord]], [[and]] [[i]] [[do]] [[not]] [[associate]] [[with]] [[my]] [[lord]] [[anyone]].
# [[but]] [[as]] [[for]] [[me]]: [[he]] [[is]] [[allah]], [[my]] [[lord]], [[and]] [[i]] [[will]] [[never]] [[associate]] [[anyone]] [[with]] [[my]] [[lord]] ˹[[in]] [[worship]]˺.
# walawla ith dakhalta jannataka qulta ma shaa allahu la quwwata illa biallahi in tarani ana aqalla minka malan wawaladan
# [[kuma]] [[don]] [[me]], [[a]] [[lokacin]] [[da]] [[ka]] [[shiga]] [[gonarka]], [[ka]], [[ce]], '[[abin]] [[da]] [[allah]] [[ya]] [[so]] ([[shi]] [[ke]] [[tabbata]]) [[babu]] [[wani]] [[karfi]] [[face]] [[game]] [[da]] [[allah]].' [[idan]] [[ka]] [[gan]] [[ni]], [[ni]] [[ne]] [[mafi]] [[karanci]] [[daga]] [[gare]] [[ka]] [[a]] [[wajen]] [[dukiya]] [[da]] [[diya]].
# “[[sa]]’[[ad]] [[da]] [[ka]] [[shiga]] [[gonarka]], [[da]] [[ya]] [[kamata]] [[ka]] [[ce]], [[ma]] [[sha]] [[allah]]. [[la]] [[quwwata]] [[illa]] [[bi]]’[[allah]]. [[za]] [[ka]] [[ga]] [[cewa]] [[ni]] [[ba]] [[ni]] [[da]] [[dukiya]] [[da]] [[yara]] [[kamar]] [[ka]].
# [[lokacin]] [[da]] [[ka]] [[shiga]] [[lambunka]] [[me]] [[ya]] [[hana]] [[ka]] [[ce]] [[abin]] [[da]] [[allah]] [[ya]] [[so]] [[ne]] [[kawai]] [[zai]] [[faru]]. [[babu]] [[wani]] [[mai]] [[ƙarfi]] [[sai]] [[allah]], [[idan]] [[kana]] [[ganin]] [[na]] [[fi]] [[ƙarancin]] [[dukiya]] [[da]] ‘[[ya]]’[[ya]].
# [[and]] [[why]] [[did]] [[you]], [[when]] [[you]] [[entered]] [[your]] [[garden]], [[not]] [[say]], '[[what]] [[allah]] [[willed]] [[[has]] [[occurred]]]; [[there]] [[is]] [[no]] [[power]] [[except]] [[in]] [[allah]] '? [[although]] [[you]] [[see]] [[me]] [[less]] [[than]] [[you]] [[in]] [[wealth]] [[and]] [[children]],
# [[if]] [[only]] [[you]] [[had]] [[said]], [[upon]] [[entering]] [[your]] [[property]], ‘[[this]] [[is]] [[what]] [[allah]] [[has]] [[willed]]! [[there]] [[is]] [[no]] [[power]] [[except]] [[with]] [[allah]]!’ [[even]] [[though]] [[you]] [[see]] [[me]] [[inferior]] [[to]] [[you]] [[in]] [[wealth]] [[and]] [[offspring]],
# faaaasa rabbee an yutiyani khayran min jannatika wayursila aaalayha husbanan mina alssamai fatusbiha saaaeedan zalaqan
# [[to]], [[akwai]] [[fatan]] [[ubangijina]] [[ya]] [[ba]] [[ni]] [[abin]] [[da]] [[yake]] [[mafi]] [[alheri]] [[daga]] [[gonarka]], [[kuma]] [[ya]] [[aika]] [[azaba]] [[a]] [[kanta]] ([[ita]] [[gonarka]]) [[daga]] [[sama]], [[sai]] [[ta]] [[wayi]] [[gari]] [[turbaya]] [[mai]] [[santsi]].
# [[to]], [[amma]] [[ubangijina]] [[zai]] [[iya]] [[ya]] [[bani]] [[gona]] [[fiye]] [[da]] [[naka]]. [[kuma]] [[zai]] [[iya]] [[ya]] [[aika]] [[da]] [[goguwar]] [[iskan]] [[hadari]] [[daga]] [[sama]] [[wanda]] [[za]] [[ta]] [[shafe]] [[gonarka]], [[ta]] [[bar]] [[shi]] [[bakarare]].
# [[mai]] [[yiwuwa]] [[ne]], [[ubangijina]] [[ya]] [[ba]] [[ni]] [[abin]] [[da]] [[ya]] [[fi]] [[gonarka]]. [[ko]] [[kuma]] [[ya]] [[sako]] [[mata]] [[tsawa]] [[daga]] [[sama]], [[sai]] [[ta]] [[wayi]] [[gari]] [[taɓo]] [[mai]] [[santsi]].
# [[it]] [[may]] [[be]] [[that]] [[my]] [[lord]] [[will]] [[give]] [[me]] [[[something]]] [[better]] [[than]] [[your]] [[garden]] [[and]] [[will]] [[send]] [[upon]] [[it]] [[a]] [[calamity]] [[from]] [[the]] [[sky]], [[and]] [[it]] [[will]] [[become]] [[a]] [[smooth]], [[dusty]] [[ground]],
# [[perhaps]] [[my]] [[lord]] [[will]] [[grant]] [[me]] ˹[[something]]˺ [[better]] [[than]] [[your]] [[garden]], [[and]] [[send]] [[down]] [[upon]] [[your]] [[garden]] [[a]] [[thunderbolt]] [[from]] [[the]] [[sky]], [[turning]] [[it]] [[into]] [[a]] [[barren]] [[waste]].
# aw yusbiha maoha ghawran falan tastateeaaa lahu talaban
# [[ko]] [[kuma]] [[ruwanta]] [[ya]] [[wayi]] [[gari]] [[fakakke]], [[saboda]] [[haka]], [[ba]] [[za]] [[ka]] [[iya]] [[nemo]] [[shi]] [[ba]] [[dominta]].
# “[[ko]] [[kuma]], [[ruwanta]] [[ta]] [[nutsad]] [[da]] [[zurufi]], [[inda]] [[ba]] [[za]] [[ka]] [[iya]] [[kaiwa]] [[ba]].”
# [[ko]] [[kuma]] [[ruwan]] [[ya]] [[ƙafe]] [[kuma]] [[ba]] [[za]] [[ka]] [[iya]] [[tono]] [[shi]] [[ba]].”
# [[or]] [[its]] [[water]] [[will]] [[become]] [[sunken]] [[[into]] [[the]] [[earth]]], [[so]] [[you]] [[would]] [[never]] [[be]] [[able]] [[to]] [[seek]] [[it]]."
# [[or]] [[its]] [[water]] [[may]] [[sink]] ˹[[into]] [[the]] [[earth]]˺, [[and]] [[then]] [[you]] [[will]] [[never]] [[be]] [[able]] [[to]] [[seek]] [[it]] [[out]].”
# waoheeta bithamarihi faasbaha yuqallibu kaffayhi aaala ma anfaqa feeha wahiya khawiyatun aaala aaurooshiha wayaqoolu ya laytanee lam oshrik birabbee ahadan
# [[kuma]] [[aka]] [[halaka]] [[dukan]] '[[ya'yan]] [[itacensa]], [[sai]] [[ya]] [[wayi]] [[gari]] [[yana]] [[juyar]] [[da]] [[tafunansa]] [[biyu]], [[saboda]] [[abin]] [[da]] [[ya]] [[kashe]] [[a]] [[cikinta]], [[alhali]] [[kuwa]] [[ita]] [[tana]] [[kwance]] [[a]] [[kan]] [[rassanta]], [[kuma]] [[yana]] [[cewa]], "[[kaitona]], [[da]] [[dai]] [[ban]] [[tara]] [[wani]] [[da]] [[ubangijina]] [[ba]]!"
# [[kuma]] [[haka]] [[ne]], [[an]] [[shafe]] [[gonarsa]], [[sai]] [[ya]] [[yai]] [[gari]] [[yana]] [[nadama]], [[yana]] [[koke]] [[saboda]] [[abin]] [[da]] [[ya]] [[kashe]] [[a]] [[banza]] [[a]] [[cikinta]], [[sa]]’[[ad]] [[da]] [[aka]] [[bari]] [[gonansa]] [[bakarare]]. [[daga]] [[qarshe]] [[sai]] [[ya]] [[ce]], “[[kaitona]], [[da]] [[ma]] [[ban]] [[yi]] [[shirkanta]] [[gona]] [[na]] [[da]] [[ubangijina]] [[ba]].”
# [[sai]] [[aka]] [[halakar]] [[da]] ‘[[ya]]’[[yan]] [[itatuwan]] [[nasa]], [[sai]] [[ya]] [[wayi]] [[gari]] [[yana]] [[juya]] [[tafukansa]], [[don]] [[baƙin]] [[cikin]] [[abin]] [[da]] [[ya]] [[ɓatar]] [[a]] [[kanta]], [[ita]] [[kuwa]] [[ta]] [[rushe]], [[runfiinanta]] [[akwance]], [[ya]] [[riƙa]] [[cewa]], ‘[[kaicona]], [[ina]] [[ma]] [[ban]] [[yi]] [[wa]] [[ubangijina]] [[tarayya]] [[da]] [[wani]] [[ba]]! ’
# [[and]] [[his]] [[fruits]] [[were]] [[encompassed]] [[[by]] [[ruin]]], [[so]] [[he]] [[began]] [[to]] [[turn]] [[his]] [[hands]] [[about]] [[[in]] [[dismay]]] [[over]] [[what]] [[he]] [[had]] [[spent]] [[on]] [[it]], [[while]] [[it]] [[had]] [[collapsed]] [[upon]] [[its]] [[trellises]], [[and]] [[said]], "[[oh]], [[i]] [[wish]] [[i]] [[had]] [[not]] [[associated]] [[with]] [[my]] [[lord]] [[anyone]]."
# [[and]] [[so]] [[all]] [[his]] [[produce]] [[was]] ˹[[totally]]˺ [[ruined]], [[so]] [[he]] [[started]] [[to]] [[wring]] [[his]] [[hands]] [[for]] [[all]] [[he]] [[had]] [[spent]] [[on]] [[it]], [[while]] [[it]] [[had]] [[collapsed]] [[on]] [[its]] [[trellises]]. [[he]] [[cried]], “[[alas]]! [[i]] [[wish]] [[i]] [[had]] [[never]] [[associated]] [[anyone]] [[with]] [[my]] [[lord]] ˹[[in]] [[worship]]˺!”
# walam takun lahu fiatun yansuroonahu min dooni allahi wama kana muntasiran
# [[kuma]] [[wata]] [[jama'a]] [[ba]] [[ta]] [[kasance]] [[a]] [[gare]] [[shi]] [[ba]], [[wadanda]] [[ke]] [[taimakon]] [[sa]], [[baicin]] [[allah]], [[kuma]] [[bai]] [[kasance]] [[mai]] [[taimakon]] [[kansa]] [[ba]].
# [[kuma]] [[da]] [[babu]] [[wani]] [[mai]] [[tallafa]] [[masa]] [[ga]] [[allah]], [[kuma]] [[ba]] [[wanda]] [[ya]] [[iya]] [[ya]] [[basi]] [[wani]] [[taimako]].
# [[kuma]] [[ba]] [[shi]] [[da]] [[jama]]’[[ar]] [[da]] [[za]] [[ta]] [[taimake]] [[shi]], [[banda]] [[allah]], [[kuma]] [[ba]] [[zai]] [[iya]] [[taimakon]] [[kansa]] [[ba]].
# [[and]] [[there]] [[was]] [[for]] [[him]] [[no]] [[company]] [[to]] [[aid]] [[him]] [[other]] [[than]] [[allah]], [[nor]] [[could]] [[he]] [[defend]] [[himself]].
# [[and]] [[he]] [[had]] [[no]] [[manpower]] [[to]] [[help]] [[him]] [[against]] [[allah]], [[nor]] [[could]] [[he]] ˹[[even]]˺ [[help]] [[himself]].
# hunalika alwalayatu lillahi alhaqqi huwa khayrun thawaban wakhayrun aauqban
# [[a]] [[can]] [[taimako]] [[da]] [[jibinta]] [[ga]] [[allah]] [[yake]]. [[shi]] [[ne]] [[kawai]] [[gaskiya]], [[shi]] [[ne]] [[mafifici]] [[ga]] [[lada]] [[kumamafi]] [[fici]] [[ga]] [[akiba]].
# [[dalili]] [[shi]] [[ne]] [[taimakon]] [[gaskiya]] [[da]] [[jibinta]] [[daga]] [[allah]] [[yake]]; [[yana]] [[ba]] [[da]] [[mafificin]] [[lada]], [[kuma]] [[da]] [[mafificin]] [[aqiba]].
# [[a]] [[irin]] [[haka]], [[taimako]] [[yana]] [[gurin]] [[allah]] [[ne]] [[kawai]], [[ubangiji]] [[na]] [[gaskiya]]. [[shi]] [[ne]] [[mafificin]] [[ba]] [[da]] [[sakamako]], [[kuma]] [[shi]] [[ne]] [[mafificin]] [[kawo]] [[ƙarshe]] [[nagari]].
# [[there]] [[the]] [[authority]] [[is]] [[[completely]]] [[for]] [[allah]], [[the]] [[truth]]. [[he]] [[is]] [[best]] [[in]] [[reward]] [[and]] [[best]] [[in]] [[outcome]].
# [[at]] [[this]] [[time]], [[support]] [[comes]] ˹[[only]]˺ [[from]] [[allah]]—[[the]] [[true]] ˹[[lord]]˺. [[he]] [[is]] [[best]] [[in]] [[reward]] [[and]] [[best]] [[in]] [[outcome]].
# waidrib lahum mathala alhayati alddunya kamain anzalnahu mina alssamai faikhtalata bihi nabatu alardi faasbaha hasheeman tathroohu alrriyahu wakana allahu aaala kulli shayin muqtadiran
# [[ka]] [[buga]] [[musu]] [[misalin]] [[rayuwar]] [[duniya]], [[kamar]] [[ruwane]] [[wanda]] [[muka]] [[saukar]] [[da]] [[shi]] [[daga]] [[sama]] [[sa'an]] [[nan]] [[tsirin]] [[kasa]] [[ya]] [[garwaya]] [[da]] [[shi]], [[sa'an]] [[nan]] [[ya]] [[wayi]] [[gari]] [[dudduga]], [[iska]] [[tana]] [[shikar]] [[sa]]. [[kuma]] [[allah]] [[ya]] [[kasance]] [[mai]] [[yawan]] [[ikon]] [[yi]] [[ne]] [[a]] [[kan]] [[dukan]] [[kome]].
# [[ka]] [[buga]] [[masu]] [[misalin]] [[rayuwar]] [[duniya]], [[kamar]] [[ruwa]] [[ne]] [[wanda]] [[muka]] [[sakar]] [[daga]] [[sama]] [[domin]] [[ya]] [[fito]] [[da]] [[tsiro]] [[a]] [[qasa]], [[sa]]’[[annan]] [[suka]] [[koma]] [[baro]] [[wanda]] [[tafi]] [[da]] [[hurin]] [[iska]]. [[kuma]] [[allah]] [[ya]] [[kasance]] [[mai]] [[yawan]] [[ikon]] [[yi]] [[a]] [[kan]] [[dukan]] [[kome]].
# [[kuma]] [[ba]] [[su]] [[misalin]] [[rayuwar]] [[duniya]]: [[ita]] [[kamar]] [[ruwa]] [[ne]] [[da]] [[muka]] [[saukar]] [[daga]] [[sama]], [[sai]] [[shuke]]-[[shuken]] [[ƙasa]] [[suka]] [[cuɗanya]] [[da]] [[shi]], [[daga]] [[baya]] [[ya]] [[zama]] [[ciyayi]] [[wanda]] [[iska]] [[ke]] [[watsarwa]]. [[kuma]] [[allah]] [[mai]] [[iko]] [[ne]] [[bisa]] [[komai]].
# [[and]] [[present]] [[to]] [[them]] [[the]] [[example]] [[of]] [[the]] [[life]] [[of]] [[this]] [[world]], [[[its]] [[being]]] [[like]] [[rain]] [[which]] [[we]] [[send]] [[down]] [[from]] [[the]] [[sky]], [[and]] [[the]] [[vegetation]] [[of]] [[the]] [[earth]] [[mingles]] [[with]] [[it]] [[and]] [[[then]]] [[it]] [[becomes]] [[dry]] [[remnants]], [[scattered]] [[by]] [[the]] [[winds]]. [[and]] [[allah]] [[is]] [[ever]], [[over]] [[all]] [[things]], [[perfect]] [[in]] [[ability]].
# [[and]] [[give]] [[them]] [[a]] [[parable]] [[of]] [[this]] [[worldly]] [[life]]. ˹[[it]] [[is]]˺ [[like]] [[the]] [[plants]] [[of]] [[the]] [[earth]], [[thriving]] [[when]] [[sustained]] [[by]] [[the]] [[rain]] [[we]] [[send]] [[down]] [[from]] [[the]] [[sky]]. [[then]] [[they]] ˹[[soon]]˺ [[turn]] [[into]] [[chaff]] [[scattered]] [[by]] [[the]] [[wind]]. [[and]] [[allah]] [[is]] [[fully]] [[capable]] [[of]] ˹[[doing]]˺ [[all]] [[things]].
# almalu waalbanoona zeenatu alhayati alddunya waalbaqiyatu alssalihatu khayrun aainda rabbika thawaban wakhayrun amalan
# [[dukiya]] [[da]] [[diya]], [[su]] [[ne]] [[kawar]] [[rayuwar]] [[duniya]], [[kuma]] [[ayyuka]] [[masu]] [[wanzuwa]] [[na]] [[kwarai]] [[sun]] [[fi]] [[zama]] [[alheri]] [[a]] [[wurin]] [[ubangijinka]] [[ga]] [[lada]] [[kuma]] [[sun]] [[fi]] [[alheri]] [[ga]] [[buri]].
# [[kudi]] [[da]] [[yara]] [[su]] [[ne]] [[qawar]] [[rayuwar]] [[duniya]], [[amma]] [[ayyuka]] [[na]] [[qwarai]] [[sun]] [[fi]] [[zama]] [[alheri]] [[daga]] [[ubangijinka]] [[ga]] [[lada]], [[kuma]] [[mafi]] [[alheri]] [[ga]] [[buri]].
# [[dukiya]] [[da]] ‘[[ya]]’[[ya]], [[su]] [[ne]] [[adon]] [[rayuwar]] [[duniya]]. [[ayyuka]] [[nagari]] [[kuwa]], [[su]] [[ne]] [[mafifita]] [[a]] [[gurin]] [[ubangijinka]], [[don]] [[biyan]] [[buƙatan]] [[yanzu]], [[kuma]] [[su]] [[ne]] [[mafifita]] , [[don]] [[biyan]] [[buƙatan]] [[nan]] [[gaba]].
# [[wealth]] [[and]] [[children]] [[are]] [[[but]]] [[adornment]] [[of]] [[the]] [[worldly]] [[life]]. [[but]] [[the]] [[enduring]] [[good]] [[deeds]] [[are]] [[better]] [[to]] [[your]] [[lord]] [[for]] [[reward]] [[and]] [[better]] [[for]] [[[one's]]] [[hope]].
# [[wealth]] [[and]] [[children]] [[are]] [[the]] [[adornment]] [[of]] [[this]] [[worldly]] [[life]], [[but]] [[the]] [[everlasting]] [[good]] [[deeds]] [[are]] [[far]] [[better]] [[with]] [[your]] [[lord]] [[in]] [[reward]] [[and]] [[in]] [[hope]].
# wayawma nusayyiru aljibala watara alarda barizatan wahasharnahum falam nughadir minhum ahadan
# [[kuma]] [[a]] [[ranar]] [[da]] [[muke]] [[tafiyar]] [[da]] [[duwatsu]], [[kuma]] [[ka]] [[ga]] [[kasa]] [[bayyane]], [[kuma]] [[mu]] [[tara]] [[su]] [[har]] [[ba]] [[mu]] [[bar]] [[kowa]] [[ba]] [[daga]] [[gare]] [[su]].
# [[akwai]] [[ranar]] [[da]] [[za]] [[mu]] [[shafe]] [[tsaunika]], [[kuma]] [[za]] [[ku]] [[ga]] [[qasa]] [[bakarareya]]. [[sa]],[[annan]] [[mu]] [[tara]] [[su]] [[duka]], [[ba]] [[za]] [[mu]] [[bar]] [[ko]] [[dayansu]] [[ba]].
# [[kuma]] ([[tuna]]) [[ranar]] [[da]] [[za]] [[mu]] [[kawar]] [[da]] [[duwatsu]], [[kuma]] [[zaka]] [[ga]] [[mutanen]] [[ban]] [[ƙasa]] [[suna]] [[tunkuɗar]] [[juna]], [[kuma]] [[za]] [[mu]] [[tara]] [[su]] [[gaba]] [[ɗaya]], [[ba]] [[za]] [[mu]] [[bar]] [[kowa]] [[ba]] [[daga]] [[cikinsu]].
# [[and]] [[[warn]] [[of]]] [[the]] [[day]] [[when]] [[we]] [[will]] [[remove]] [[the]] [[mountains]] [[and]] [[you]] [[will]] [[see]] [[the]] [[earth]] [[prominent]], [[and]] [[we]] [[will]] [[gather]] [[them]] [[and]] [[not]] [[leave]] [[behind]] [[from]] [[them]] [[anyone]].
# ˹[[beware]] [[of]]˺ [[the]] [[day]] [[we]] [[will]] [[blow]] [[the]] [[mountains]] [[away]], [[and]] [[you]] [[will]] [[see]] [[the]] [[earth]] [[laid]] [[bare]]. [[and]] [[we]] [[will]] [[gather]] [[all]] ˹[[humankind]]˺, [[leaving]] [[none]] [[behind]].
# waaauridoo aaala rabbika saffan laqad jitumoona kama khalaqnakum awwala marratin bal zaaaamtum allan najaaala lakum mawaaidan
# [[kuma]] [[a]] [[gitta]] [[su]] [[ga]] [[ubangijinka]] [[suna]] [[sahu]] [[guda]], ([[mu]] [[ce]] [[musu]]), "[[lalle]] [[ne]] [[hakika]] [[kun]] [[zo]] [[mana]], [[kamar]] [[yadda]] [[muka]] [[halitta]] [[ku]] [[a]] [[farkon]] [[lokaci]]. [[a'a]], [[kun]] [[riya]] [[cewa]] [[ba]] [[za]] [[mu]] [[sanya]] [[mukuwani]] [[lokacin]] [[haduwa]] [[ba]]."
# [[za]] [[gufanad]] [[da]] [[su]] [[a]] [[gaban]] [[ubangijinka]] [[a]] [[cikin]] [[sahu]] [[guda]]. [[kun]] [[zo]] [[mana]] [[yasu]]-[[yasunku]], [[kamar]] [[yadda]] [[muka]] [[halicce]] [[ku]] [[farkon]] [[lokaci]]. [[lalle]] [[ne]], [[da]] [[abin]] [[da]] [[kuka]] [[riya]] [[cewan]] [[ba]] [[zai]] [[taba]] [[faruwa]] [[ba]] [[kenan]].
# [[kuma]] [[za]] [[a]] [[kawo]] [[su]] [[gaban]] [[ubangijinka]], [[safu]]-[[safu]]; ([[zai]] [[ce]] [[musu]]), ‘[[ga]] [[ku]] [[kun]] [[zo]] [[gurinmu]] [[yadda]] [[muka]] [[halicce]] [[ku]] [[tun]] [[farko]]. [[da]] [[can]] [[kuwa]] [[kun]] [[zaci]] [[ba]] [[za]] [[mu]] [[cika]] [[alƙawarin]] [[da]] [[muka]] [[yi]] [[muku]] [[ba]].’
# [[and]] [[they]] [[will]] [[be]] [[presented]] [[before]] [[your]] [[lord]] [[in]] [[rows]], [[[and]] [[he]] [[will]] [[say]]], "[[you]] [[have]] [[certainly]] [[come]] [[to]] [[us]] [[just]] [[as]] [[we]] [[created]] [[you]] [[the]] [[first]] [[time]]. [[but]] [[you]] [[claimed]] [[that]] [[we]] [[would]] [[never]] [[make]] [[for]] [[you]] [[an]] [[appointment]]."
# [[they]] [[will]] [[be]] [[presented]] [[before]] [[your]] [[lord]] [[in]] [[rows]], ˹[[and]] [[the]] [[deniers]] [[will]] [[be]] [[told]],˺ “[[you]] [[have]] [[surely]] [[returned]] [[to]] [[us]] ˹[[all]] [[alone]]˺ [[as]] [[we]] [[created]] [[you]] [[the]] [[first]] [[time]], [[although]] [[you]] ˹[[always]]˺ [[claimed]] [[that]] [[we]] [[would]] [[never]] [[appoint]] [[a]] [[time]] [[for]] [[your]] [[return]].”
# wawudiaaa alkitabu fatara almujrimeena mushfiqeena mimma feehi wayaqooloona ya waylatana ma lihatha alkitabi la yughadiru sagheeratan wala kabeeratan illa ahsaha wawajadoo ma aaamiloo hadiran wala yathlimu rabbuka ahadan
# [[kuma]] [[aka]] [[aza]] [[littafin]] [[ayyuka]], [[sai]] [[ka]] [[ga]] [[masu]] [[laifi]] [[suna]] [[masu]] [[jin]] [[tsoro]] [[daga]] [[abin]] [[da]] [[ke]] [[cikinsa]], [[kuma]] [[suna]] [[cewa]] "[[kaitonmu]]! [[mene]] [[ne]] [[ga]] [[wannan]] [[littafi]], [[ba]] [[ya]] [[barin]] [[karama]], [[kuma]] [[ba]] [[ya]] [[barin]] [[babba]], [[face]] [[ya]] [[kididdige]] [[ta]]?" [[kuma]] [[suka]] [[sami]] [[abin]] [[da]] [[suka]] [[aikata]] [[halarce]]. [[kuma]] [[ubangijinka]] [[ba]] [[ya]] [[zaluntar]] [[kowa]].
# [[za]] [[gabatar]] [[da]] [[littafin]] [[ayyuka]], [[kuma]] [[za]] [[ka]] [[ga]] [[mai]] [[laifi]] [[yana]] [[fargaban]] [[abin]] [[da]] [[ya]] [[qumsa]]. [[za]] [[su]] [[ce]], “[[kaitonmu]]. [[yahya]] [[aka]] [[yi]] [[wannan]] [[littafin]] [[bai]] [[bar]] [[kome]] [[ba]], [[qarami]] [[ko]] [[babba]], [[ba]] [[tare]] [[da]] [[ya]] [[qidaya]] [[shi]] [[ba]]?” [[za]] [[su]] [[tarad]] [[da]] [[kome]] [[da]] [[suka]] [[aikata]] [[an]] [[gabatar]] [[da]] [[shi]]. [[ubangijinka]] [[ba]] [[ya]] [[zaluntar]] [[kowa]].
# [[kuma]] [[za]] [[a]] [[ajiye]] [[littafin]] ([[ayyuka]] [[gabansu]]), [[sai]] [[ka]] [[ga]] [[masu]] [[laifi]] [[suna]] [[tsoron]] [[abin]] [[da]] [[lce]] [[cikinsa]], [[kuma]] [[za]] [[su]] [[ce]], ‘[[kaiconmu]], [[me]] [[ya]] [[sa]] [[wannan]] [[littafi]], [[ba]] [[ya]] [[barin]] [[ƙaramin]] [[aiki]] [[ko]] [[babba]], [[sai]] [[ya]] [[rubuce]] [[shi]]. ’ [[kuma]] [[za]] [[su]] [[sami]] [[abin]] [[da]] [[suka]] [[aikata]] [[na]] [[jiran]] [[su]], [[kuma]] [[ubangijinka]] [[ba]] [[zai]] [[cuci]] [[kowa]] [[ba]].
# [[and]] [[the]] [[record]] [[[of]] [[deeds]]] [[will]] [[be]] [[placed]] [[[open]]], [[and]] [[you]] [[will]] [[see]] [[the]] [[criminals]] [[fearful]] [[of]] [[that]] [[within]] [[it]], [[and]] [[they]] [[will]] [[say]], "[[oh]], [[woe]] [[to]] [[us]]! [[what]] [[is]] [[this]] [[book]] [[that]] [[leaves]] [[nothing]] [[small]] [[or]] [[great]] [[except]] [[that]] [[it]] [[has]] [[enumerated]] [[it]]?" [[and]] [[they]] [[will]] [[find]] [[what]] [[they]] [[did]] [[present]] [[[before]] [[them]]]. [[and]] [[your]] [[lord]] [[does]] [[injustice]] [[to]] [[no]] [[one]].
# [[and]] [[the]] [[record]] ˹[[of]] [[deeds]]˺ [[will]] [[be]] [[laid]] ˹[[open]]˺, [[and]] [[you]] [[will]] [[see]] [[the]] [[wicked]] [[in]] [[fear]] [[of]] [[what]] [[is]] ˹[[written]]˺ [[in]] [[it]]. [[they]] [[will]] [[cry]], “[[woe]] [[to]] [[us]]! [[what]] [[kind]] [[of]] [[record]] [[is]] [[this]] [[that]] [[does]] [[not]] [[leave]] [[any]] [[sin]], [[small]] [[or]] [[large]], [[unlisted]]?” [[they]] [[will]] [[find]] [[whatever]] [[they]] [[did]] [[present]] ˹[[before]] [[them]]˺. [[and]] [[your]] [[lord]] [[will]] [[never]] [[wrong]] [[anyone]].
# waith qulna lilmalaikati osjudoo liadama fasajadoo illa ibleesa kana mina aljinni fafasaqa aaan amri rabbihi afatattakhithoonahu wathurriyyatahu awliyaa min doonee wahum lakum aaaduwwun bisa lilththalimeena badalan
# [[kuma]] [[a]] [[lokacin]] [[da]] [[muka]] [[ce]] [[wa]] [[malaiku]], "[[ku]] [[yi]] [[sujada]] [[ga]] [[adamu]]." [[sai]] [[suka]] [[yi]] [[sujada]] [[face]] [[iblisa]], [[ya]] [[kasance]] [[daga]] [[aljannu]] [[sai]] [[ya]] [[yi]] [[fasikanci]] [[ga]] [[barin]] [[umurnin]] [[ubangijinsa]], [[to]] [[fa]], [[ashe]], [[kuna]] [[rikon]] [[sa]], [[shi]] [[da]] [[zuriyarsa]], [[su]] [[zama]] [[majibinta]] [[baicin]] [[ni]], [[alhali]] [[kuwa]] [[su]] [[makiya]] [[ne]] [[a]] [[gare]] [[ku]]? [[tir]] [[da]] [[ya]] [[zama]] [[musanya]] [[ga]] [[azzalumai]].
# [[sa]]’[[ad]] [[da]] [[muka]] [[ce]] [[wa]] [[mala]]’[[iku]], “[[ku]] [[yi]] [[sujadah]] [[ga]] [[adam]].” [[sai]] [[suka]] [[yi]] [[sujadah]], [[ban]] [[da]] [[iblis]]. [[sai]] [[ya]] [[kasance]] [[aljanni]], [[saboda]] [[ya]] [[finjire]] [[bin]] [[umurnin]] [[ubangijinsa]].* [[to]], [[shin]], [[za]] [[ku]] [[zabe]] [[shi]], [[shi]] [[da]] [[zuriyarsa]] [[a]] [[matsayin]] [[majibinta]] [[baicin]] [[ni]], [[duk]] [[da]] [[cewan]] [[su]] [[maqiyanku]] [[ne]]? [[wannan]] [[shi]] [[ne]] [[musaya]] [[da]] [[azzalumai]] [[na]] [[zullumi]]!
# [[kuma]] ([[tuna]] [[lokacin]] ) [[da]] [[muka]] [[ce]] [[wa]] [[mala]]’[[iku]], ‘[[ku]] [[miƙa]] [[wuya]] [[ga]] [[adama]].’ [[sai]] [[suka]] [[miƙa]] [[wuya]], [[banda]] [[iblis]]. [[wanda]] [[ke]] [[cikin]] [[aljanu]], [[shi]] [[ya]] [[ƙi]] [[bin]] [[umamin]] [[ubangijinsa]]. [[to]], [[kwa]] [[riƙe]] [[shi]], [[da]] [[zuriyarsa]] [[masoya]] [[maimakona]], [[alhali]] [[su]] [[maƙiyanku]] [[ne]]? [[canjin]] [[masu]] [[laifi]] [[ya]] [[munana]].
# [[and]] [[[mention]]] [[when]] [[we]] [[said]] [[to]] [[the]] [[angels]], "[[prostrate]] [[to]] [[adam]]," [[and]] [[they]] [[prostrated]], [[except]] [[for]] [[iblees]]. [[he]] [[was]] [[of]] [[the]] [[jinn]] [[and]] [[departed]] [[from]] [[the]] [[command]] [[of]] [[his]] [[lord]]. [[then]] [[will]] [[you]] [[take]] [[him]] [[and]] [[his]] [[descendants]] [[as]] [[allies]] [[other]] [[than]] [[me]] [[while]] [[they]] [[are]] [[enemies]] [[to]] [[you]]? [[wretched]] [[it]] [[is]] [[for]] [[the]] [[wrongdoers]] [[as]] [[an]] [[exchange]].
# [[and]] ˹[[remember]]˺ [[when]] [[we]] [[said]] [[to]] [[the]] [[angels]], “[[prostrate]] [[before]] [[adam]],” [[so]] [[they]] [[all]] [[did]]—[[but]] [[not]] [[ibl]]î[[s]], [[who]] [[was]] [[one]] [[of]] [[the]] [[jinn]], [[but]] [[he]] [[rebelled]] [[against]] [[the]] [[command]] [[of]] [[his]] [[lord]]. [[would]] [[you]] [[then]] [[take]] [[him]] [[and]] [[his]] [[descendants]] [[as]] [[patrons]] [[instead]] [[of]] [[me]], [[although]] [[they]] [[are]] [[your]] [[enemy]]? [[what]] [[an]] [[evil]] [[alternative]] [[for]] [[the]] [[wrongdoers]] ˹[[to]] [[choose]]˺!
# ma ashhadtuhum khalqa alssamawati waalardi wala khalqa anfusihim wama kuntu muttakhitha almudilleena aaadudan
# [[ban]] [[shaida]] [[musu]] [[halittar]] [[sammai]] [[da]] [[kasa]] [[ba]], [[kuma]] [[ban]] ([[shaida]] [[musu]]) [[halittar]] [[rayukansu]] [[ba]] [[kuma]] [[ban]] [[kasance]] [[mai]] [[rikon]] [[masu]] [[batarwa]] ([[da]] [[wani]]) [[su]] [[zama]] [[mataimaka]] [[ba]].
# [[ban]] [[bari]] [[su]] [[shaida]] [[game]] [[da]] [[halittar]] [[sammai]] [[da]] [[qasa]] [[ba]], [[ko]] [[kuma]] [[halittar]] [[kansu]]. [[kuma]] [[bana]] [[bari]] [[mugu]] [[ya]] [[yi]] [[aiki]] [[a]] [[cikin]] [[masarautana]].
# [[kuma]] [[ban]] [[maida]] [[su]] [[shaidun]] [[halittar]] [[sammai]] [[da]] [[ƙasa]] [[ba]],[[ko]] [[halittar]] [[kansu]], [[kuma]] [[ba]] [[na]] [[riƙon]] [[masu]] [[taimako]] [[daga]] [[masu]] [[ɓatarwa]].
# [[i]] [[did]] [[not]] [[make]] [[them]] [[witness]] [[to]] [[the]] [[creation]] [[of]] [[the]] [[heavens]] [[and]] [[the]] [[earth]] [[or]] [[to]] [[the]] [[creation]] [[of]] [[themselves]], [[and]] [[i]] [[would]] [[not]] [[have]] [[taken]] [[the]] [[misguiders]] [[as]] [[assistants]].
# [[i]] [[never]] [[called]] [[them]] [[to]] [[witness]] [[the]] [[creation]] [[of]] [[the]] [[heavens]] [[and]] [[the]] [[earth]] [[or]] ˹[[even]]˺ [[their]] [[own]] [[creation]], [[nor]] [[would]] [[i]] [[take]] [[the]] [[misleaders]] [[as]] [[helpers]].
# wayawma yaqoolu nadoo shurakaiya allatheena zaaaamtum fadaaaawhum falam yastajeeboo lahum wajaaaalna baynahum mawbiqan
# [[kuma]] [[da]] [[ranar]] [[da]] [[allah]] [[yake]] [[cewa]], "[[ku]] [[kirayi]] [[abokan]] [[tarayyata]], [[wadanda]] [[kuka]] [[riya]]." [[sai]] [[su]] [[kiraye]] [[su]], [[sai]] [[ba]] [[za]] [[su]] [[karba]] [[musu]] [[ba]], [[kuma]] [[mu]] [[sanya]] [[maubika]] ([[mahalaka]]) [[a]] [[tsakaninsu]],
# [[akwai]] [[ranar]] [[da]] [[zai]] [[ce]], “[[ku]] [[kira]] [[abokan]] [[tarayyata]], [[wanda]] [[kuke]] [[riya]] [[su]] [[ne]] [[baicin]] [[ni]],” [[za]] [[su]] [[kira]] [[su]], [[amma]] [[ba]] [[za]] [[su]] [[amsa]] [[masu]] [[ba]]. [[shamakin]] ‘[[maubiqa]]’ [[zai]] [[rabe]] [[su]] [[daga]] [[junansu]].
# [[kuma]] [[tuna]] [[ranar]] [[da]] [[zai]] [[ce]], ‘[[kira]] [[abokan]] [[tarayya]] [[nawa]].’ [[sai]] [[su]] [[kira]] [[su]], [[amma]] [[ba]] [[za]] [[su]] [[amsa]] [[ba]], [[kuma]] [[sai]] [[mu]] [[saka]] [[kariya]] [[a]] [[tsakaninsu]].
# [[and]] [[[warn]] [[of]]] [[the]] [[day]] [[when]] [[he]] [[will]] [[say]], "[[call]] '[[my]] [[partners]]' [[whom]] [[you]] [[claimed]]," [[and]] [[they]] [[will]] [[invoke]] [[them]], [[but]] [[they]] [[will]] [[not]] [[respond]] [[to]] [[them]]. [[and]] [[we]] [[will]] [[put]] [[between]] [[them]] [[[a]] [[valley]] [[of]]] [[destruction]].
# [[and]] ˹[[beware]] [[of]]˺ [[the]] [[day]] [[he]] [[will]] [[say]], “[[call]] [[upon]] [[those]] [[you]] [[claimed]] [[were]] [[my]] [[associate]]-[[gods]].” [[so]] [[they]] [[will]] [[call]] [[them]], [[but]] [[will]] [[receive]] [[no]] [[response]]. [[and]] [[we]] [[will]] [[make]] [[them]] ˹[[all]]˺ [[share]] [[in]] [[the]] [[same]] [[doom]].
# waraa almujrimoona alnnara fathannoo annahum muwaqiaaooha walam yajidoo aaanha masrifan
# [[kuma]] [[masu]] [[laifi]] [[suka]] [[ga]] [[wuta]] [[suka]] [[tabbata]] [[lalle]] [[ne]], [[su]] [[masu]], [[auka]] [[mata]] [[ne]], [[kuma]] [[ba]] [[su]] [[sami]] [[majuya]] [[ba]] [[daga]] [[gare]] [[ta]].
# [[masu]] [[laifi]] [[za]] [[su]] [[ga]] [[wuta]], [[kuma]] [[za]] [[su]] [[tabbatar]] [[cewa]] [[za]] [[su]] [[fada]] [[ne]] [[a]] [[cikinta]]. [[ba]] [[za]] [[su]] [[sami]] [[kubucewa]] [[ba]] [[daga]] [[gare]] [[ta]]. [[kafirai]] [[sun]] [[qi]] [[su]] [[amince]]
# [[kuma]] [[masu]] [[laifi]] [[za]] [[su]] [[ga]] [[wuta]], [[su]] [[kuma]] [[san]] [[cikinta]] [[za]] [[su]] [[faɗa]], [[kuma]] [[ba]] [[mafita]] [[daga]] [[gareta]].
# [[and]] [[the]] [[criminals]] [[will]] [[see]] [[the]] [[fire]] [[and]] [[will]] [[be]] [[certain]] [[that]] [[they]] [[are]] [[to]] [[fall]] [[therein]]. [[and]] [[they]] [[will]] [[not]] [[find]] [[from]] [[it]] [[a]] [[way]] [[elsewhere]].
# [[the]] [[wicked]] [[will]] [[see]] [[the]] [[fire]] [[and]] [[realize]] [[that]] [[they]] [[are]] [[bound]] [[to]] [[fall]] [[into]] [[it]], [[and]] [[will]] [[find]] [[no]] [[way]] [[to]] [[avoid]] [[it]].
# walaqad sarrafna fee hatha alqurani lilnnasi min kulli mathalin wakana alinsanu akthara shayin jadalan
# [[kuma]] [[lalle]] [[ne]], [[hakika]], [[mun]] [[jujjuya]], [[a]] [[cikin]] [[wannan]] [[alkur'ani]], [[daga]] [[kowane]] [[irin]] [[misali]] [[ga]] [[mutane]] ([[domin]] [[su]] [[gane]], [[su]] [[bi]] [[shari'a]]), [[kuma]] [[mutum]] [[ya]] [[kasance]] [[mafi]] [[yawan]] [[abu]] [[ga]] [[jidali]].
# [[mun]] [[bada]] [[kowane]] [[irin]] [[misali]] [[a]] [[cikin]] [[wannan]] [[alqurani]] [[ga]] [[mutane]], [[amma]] [[mutum]] [[ya]] [[kasance]] [[halitta]] [[mafi]] [[yawan]] [[jayayya]].
# [[kuma]] [[haƙiƙa]] [[mun]] [[yi]] [[bayani]] [[ta]] [[hanya]] [[daban]]-[[daban]] [[da]] [[misali]] [[iri]]-[[iri]] [[ga]] [[mutane]] [[a]] [[cikin]] [[wannan]] [[kur]]’[[ani]], [[amma]] [[mutun]] [[ya]] [[fi]] [[kowane]] [[abu]] [[yawan]] [[gardama]].
# [[and]] [[we]] [[have]] [[certainly]] [[diversified]] [[in]] [[this]] [[qur'an]] [[for]] [[the]] [[people]] [[from]] [[every]] [[[kind]] [[of]]] [[example]]; [[but]] [[man]] [[has]] [[ever]] [[been]], [[most]] [[of]] [[anything]], [[[prone]] [[to]]] [[dispute]].
# [[we]] [[have]] [[surely]] [[set]] [[forth]] [[in]] [[this]] [[quran]] [[every]] ˹[[kind]] [[of]]˺ [[lesson]] [[for]] [[people]], [[but]] [[humankind]] [[is]] [[the]] [[most]] [[argumentative]] [[of]] [[all]] [[beings]].
# wama manaaaa alnnasa an yuminoo ith jaahumu alhuda wayastaghfiroo rabbahum illa an tatiyahum sunnatu alawwaleena aw yatiyahumu alaaathabu qubulan
# [[kuma]] [[babu]] [[abin]] [[da]] [[ya]] [[hana]] [[mutane]] [[su]] [[yi]] [[imani]] [[a]] [[lokacinda]] [[shiriya]] [[ta]] [[zo]] [[musu]], [[kuma]] [[su]] [[nemi]] [[gafara]] [[daga]] [[ubangijinsu]], [[face]] [[hanyar]] [[farko]] [[ta]] [[je]] [[musu]] [[ko]] [[kuma]] [[azaba]] [[ta]] [[je]] [[musu]] [[nau'i]]-[[nau'i]].
# [[babu]] [[abin]] [[da]] [[ya]] [[hana]] [[mutum]] [[daga]] [[yin]] [[imani]], [[sa]]’[[ad]] [[da]] [[shiriya]] [[ya]] [[je]] [[masu]], [[kuma]] [[daga]] [[neman]] [[gafara]] [[daga]] [[ubangijinsu]], [[sai]] [[dai]] [[cewa]] [[sun]] [[nemi]] [[su]] [[ga]] ([[irin]] [[mu]]’[[ijizai]]) [[kamar]] [[na]] [[mutanen]] [[da]], [[ko]] [[kuwa]] [[su]] [[ga]] [[azaba]] [[tukuna]].
# [[kuma]] [[ba]] [[wani]] [[abu]] [[ya]] [[hana]] [[mutane]] [[su]] [[ba]] [[da]] [[gaskiya]] [[ba]], [[yayin]] [[da]] [[shiriya]] [[ta]] [[zo]] [[kuma]] [[su]] [[nemi]] [[gafara]] [[gurin]] [[ubangijinsu]], [[sai]] [[don]] [[jiran]] [[sakamakon]] [[mutanen]] [[farko]] [[ta]] [[zo]] [[musu]], [[ko]] [[kuma]] [[azaba]] [[ta]] [[zo]] [[musu]] [[ƙuru]]-[[ƙuru]].
# [[and]] [[nothing]] [[has]] [[prevented]] [[the]] [[people]] [[from]] [[believing]] [[when]] [[guidance]] [[came]] [[to]] [[them]] [[and]] [[from]] [[asking]] [[forgiveness]] [[of]] [[their]] [[lord]] [[except]] [[that]] [[there]] [[[must]]] [[befall]] [[them]] [[the]] [[[accustomed]]] [[precedent]] [[of]] [[the]] [[former]] [[peoples]] [[or]] [[that]] [[the]] [[punishment]] [[should]] [[come]] [[[directly]]] [[before]] [[them]].
# [[and]] [[nothing]] [[prevents]] [[people]] [[from]] [[believing]] [[when]] [[guidance]] [[comes]] [[to]] [[them]] [[and]] [[from]] [[seeking]] [[their]] [[lord]]’[[s]] [[forgiveness]] [[except]] ˹[[their]] [[demand]]˺ [[to]] [[meet]] [[the]] [[same]] [[fate]] [[of]] [[earlier]] [[deniers]] [[or]] [[that]] [[the]] [[torment]] [[would]] [[confront]] [[them]] [[face]] [[to]] [[face]].
# wama nursilu almursaleena illa mubashshireena wamunthireena wayujadilu allatheena kafaroo bialbatili liyudhidoo bihi alhaqqa waittakhathoo ayatee wama onthiroo huzuwan
# [[kuma]] [[ba]] [[mu]] [[aika]] [[manzanni]] [[ba]] [[face]] [[suna]] [[masu]] [[bayar]] [[da]] [[bushara]] [[kuma]] [[masu]] [[gargadi]], [[kuma]] [[wadanda]] [[suka]] [[kafirta]] [[suna]] [[jidali]] [[da]] [[karya]] [[domin]] [[su]] [[bata]] [[gaskiya]] [[da]] [[ita]], [[kuma]] [[suka]] [[riki]] [[ayoyina]] [[da]] [[abin]] [[da]] [[aka]] [[yi]] [[musu]] [[gargadi]] [[da]] [[shi]] [[abin]] [[izgili]].
# [[mu]] [[kan]] [[aika]] [[da]] [[manzanni]] [[ne]] [[kawai]] [[domin]] [[su]] [[ba]] [[da]] [[bushara]], [[kuma]] [[da]] [[gargadi]]. [[wadanda]] [[suka]] [[kafirta]] [[suna]] [[jayayya]] [[da]] [[qarya]] [[daomin]] [[su]] [[kayar]] [[da]] [[gaskiya]], [[kuma]] [[suna]] [[daukan]] [[ayoyina]] [[da]] [[gargadina]] [[a]] [[banza]].
# [[kuma]] [[ba]] [[ma]] [[aiko]] [[manzanni]] [[sai]] [[don]] [[su]] [[yi]] [[bushara]] [[da]] [[gargadi]]. [[kuma]] [[waɗanda]] [[suka]] [[kafirta]] [[suna]] [[jayayya]] [[da]] [[ƙarya]], [[don]] [[su]] [[karya]] [[gaskiya]] [[da]] [[ita]]. [[kuma]] [[sun]] [[ɗauki]] [[ayoyina]] [[da]] [[gargaɗin]] [[da]] [[aka]] [[yi]] [[musu]] [[abin]] [[yi]] [[wa]] [[izgili]].
# [[and]] [[we]] [[send]] [[not]] [[the]] [[messengers]] [[except]] [[as]] [[bringers]] [[of]] [[good]] [[tidings]] [[and]] [[warners]]. [[and]] [[those]] [[who]] [[disbelieve]] [[dispute]] [[by]] [[[using]]] [[falsehood]] [[to]] [[[attempt]] [[to]]] [[invalidate]] [[thereby]] [[the]] [[truth]] [[and]] [[have]] [[taken]] [[my]] [[verses]], [[and]] [[that]] [[of]] [[which]] [[they]] [[are]] [[warned]], [[in]] [[ridicule]].
# [[we]] [[do]] [[not]] [[send]] [[the]] [[messengers]] [[except]] [[as]] [[deliverers]] [[of]] [[good]] [[news]] [[and]] [[warners]]. [[but]] [[the]] [[disbelievers]] [[argue]] [[in]] [[falsehood]], ˹[[hoping]]˺ [[to]] [[discredit]] [[the]] [[truth]] [[with]] [[it]], [[and]] [[make]] [[a]] [[mockery]] [[of]] [[my]] [[revelations]] [[and]] [[warnings]].
# waman athlamu mimman thukkira biayati rabbihi faaaarada aaanha wanasiya ma qaddamat yadahu inna jaaaalna aaala quloobihim akinnatan an yafqahoohu wafee athanihim waqran wain tadaauhum ila alhuda falan yahtadoo ithan abadan
# [[kuma]] [[wane]] [[ne]] [[mafi]] [[zalunci]] [[daga]] [[wanda]] [[aka]] [[tunatar]] [[game]] [[da]] [[ayoyin]] [[ubangijinsa]], [[sai]] [[ya]] [[bijire]] [[daga]] [[barinsu]], [[kuma]] [[ya]] [[manta]] [[abin]] [[da]] [[hannayensa]] [[suka]] [[gabatar]]? [[lalle]] [[ne]] [[mu]], [[mun]] [[sanya]] [[abubuwan]] [[rufi]] [[a]] [[kan]] [[zukatansu]] [[domin]] [[kada]] [[su]] [[fahimce]] [[shi]], [[kuma]] [[a]] [[cikin]] [[kunnuwansu]] ([[mun]] [[sanya]]) [[wani]] [[nauyi]], [[kuma]] [[idan]] [[ka]] [[kiraye]] [[su]] [[zuwa]] [[ga]] [[shiriya]], [[to]], [[ba]] [[za]] [[su]] [[shiryu]] [[ba]], [[a]] [[sa'an]] [[nan]], [[har]] [[abada]].
# [[wane]] [[ne]] [[mafi]] [[zalunci]] [[da]] [[wanda]] [[aka]] [[tunatar]] [[game]] [[da]] [[ayoyin]] [[ubangijinsa]], [[sai]] [[ya]] [[bijire]] [[da]] [[barinsu]], [[ba]] [[tare]] [[da]] [[sanin]] [[abin]] [[da]] [[suke]] [[yi]] [[ba]]. [[saboda]] [[haka]], [[muka]] [[sanya]] [[abubuwan]] [[rufi]] [[a]] [[kan]] [[zukatansu]] [[domin]] [[kada]] [[su]] [[fahimce]] [[shi]] ([[alqur]]’[[ani]]), [[kuma]] [[a]] [[cikin]] [[kunnuwansu]]. [[ta]] [[haka]] [[ne]], [[duk]] [[kome]] [[da]] [[za]] [[ka]] [[yi]], [[ka]] [[shiriyad]] [[da]] [[su]], [[ba]] [[za]] [[su]] [[shiryu]] [[ba]], [[har]] [[abada]].
# [[wanene]] [[mazalunci]] [[fiye]] [[da]] [[wanda]] [[aka]] [[yi]] [[masa]] [[gargaɗi]] [[da]] [[ayoyin]] [[ubangijinsa]] [[amma]] [[ya]] [[bijire]] [[musu]], [[kuma]] [[ya]] [[manta]] [[abin]] [[da]] [[hannuwansa]] [[suka]] [[gabatar]]. [[mu]], [[mun]] [[saka]] [[marufai]] ([[yana]]) [[kan]] [[zukatansu]],[[don]] [[kada]] [[su]] [[fahimce]] [[shi]], [[kuma]] [[mun]] [[saka]] [[nauyi]] [[cikin]] [[kunnuwansu]]. [[don]] [[haka]] [[ba]] [[za]] [[su]] [[karɓa]] [[ba]] [[har]] [[abada]] [[ko]] [[ka]] [[kira]] [[su]] [[zuwa]] [[shiriya]].
# [[and]] [[who]] [[is]] [[more]] [[unjust]] [[than]] [[one]] [[who]] [[is]] [[reminded]] [[of]] [[the]] [[verses]] [[of]] [[his]] [[lord]] [[but]] [[turns]] [[away]] [[from]] [[them]] [[and]] [[forgets]] [[what]] [[his]] [[hands]] [[have]] [[put]] [[forth]]? [[indeed]], [[we]] [[have]] [[placed]] [[over]] [[their]] [[hearts]] [[coverings]], [[lest]] [[they]] [[understand]] [[it]], [[and]] [[in]] [[their]] [[ears]] [[deafness]]. [[and]] [[if]] [[you]] [[invite]] [[them]] [[to]] [[guidance]] - [[they]] [[will]] [[never]] [[be]] [[guided]], [[then]] - [[ever]].
# [[and]] [[who]] [[does]] [[more]] [[wrong]] [[than]] [[those]] [[who]], [[when]] [[reminded]] [[of]] [[their]] [[lord]]’[[s]] [[revelations]], [[turn]] [[away]] [[from]] [[them]] [[and]] [[forget]] [[what]] [[their]] [[own]] [[hands]] [[have]] [[done]]? [[we]] [[have]] [[certainly]] [[cast]] [[veils]] [[over]] [[their]] [[hearts]]—[[leaving]] [[them]] [[unable]] [[to]] [[comprehend]] [[this]] ˹[[quran]]˺—[[and]] [[deafness]] [[in]] [[their]] [[ears]]. [[and]] [[if]] [[you]] ˹[[o]] [[prophet]]˺ [[invite]] [[them]] [[to]] ˹[[true]]˺ [[guidance]], [[they]] [[will]] [[never]] [[be]] ˹[[rightly]]˺ [[guided]].
# warabbuka alghafooru thoo alrrahmati law yuakhithuhum bima kasaboo laaaajjala lahumu alaaathaba bal lahum mawaaidun lan yajidoo min doonihi mawilan
# [[kuma]] [[ubangijinka]] [[mai]] [[gafara]] [[ne]], [[ma'abucin]] [[rahama]]. [[da]] [[yana]] [[kama]] [[su]] [[saboda]] [[abin]] [[da]] [[suka]] [[sana'anta]], [[lalle]] [[ne]], [[da]] [[ya]] [[gaggauta]] [[azaba]] [[a]] [[gare]] [[su]]. [[a'a]], [[suna]] [[da]] [[lokacin]] [[alkawari]], ([[wanda]]) [[ba]] [[za]] [[su]] [[sami]] [[wata]] [[makoma]] [[ba]], [[baicinsa]].
# [[duk]] [[da]] [[haka]], [[ubangijinka]] [[mai]] [[gafara]] [[ne]], [[mai]] [[yawan]] [[rahamah]]. [[idan]] [[da]] [[zai]] [[kama]] [[su]] [[saboda]] [[abin]] [[da]] [[suka]] [[aikata]], [[da]] [[ya]] [[shafe]] [[su]] [[nan]] [[da]] [[nan]]. [[amma]] [[a]] [[maimakon]] [[haka]], [[sai]] [[ya]] [[jinkirta]] [[masu]] [[sai]] [[qayyadadden]] [[lokaci]], [[sa]]’[[an]] [[da]] [[aka]] [[qaddarta]]; [[sa]]’[[annan]] [[ba]] [[za]] [[su]] [[kubuta]] [[ba]].
# [[kuma]] [[ubangijinka]] [[mai]] [[gafara]], [[ne]], [[ma]]’[[abucin]] [[rahama]]. [[in]] [[da]] [[zai]] [[kama]] [[su]] [[bisa]] [[abin]] [[da]] [[suka]] [[aikata]], [[sai]] [[ya]] [[gaggauta]] [[musu]] [[da]] [[azaba]]. [[amma]] [[suna]] [[da]] [[lokaci]] [[ƙayyadadde]] [[da]] [[ba]] [[za]] [[su]] [[sami]] [[mafaka]] [[daga]] [[gare]] [[shi]] [[ba]].
# [[and]] [[your]] [[lord]] [[is]] [[the]] [[forgiving]], [[full]] [[of]] [[mercy]]. [[if]] [[he]] [[were]] [[to]] [[impose]] [[blame]] [[upon]] [[them]] [[for]] [[what]] [[they]] [[earned]], [[he]] [[would]] [[have]] [[hastened]] [[for]] [[them]] [[the]] [[punishment]]. [[rather]], [[for]] [[them]] [[is]] [[an]] [[appointment]] [[from]] [[which]] [[they]] [[will]] [[never]] [[find]] [[an]] [[escape]].
# [[your]] [[lord]] [[is]] [[the]] [[all]]-[[forgiving]], [[full]] [[of]] [[mercy]]. [[if]] [[he]] [[were]] [[to]] [[seize]] [[them]] ˹[[immediately]]˺ [[for]] [[what]] [[they]] [[commit]], [[he]] [[would]] [[have]] [[certainly]] [[hastened]] [[their]] [[punishment]]. [[but]] [[they]] [[have]] [[an]] [[appointed]] [[time]], [[from]] [[which]] [[they]] [[will]] [[find]] [[no]] [[refuge]].
# watilka alqura ahlaknahum lamma thalamoo wajaaaalna limahlikihim mawaaidan
# [[kuma]] [[wadancan]] [[alkaryu]] [[mun]] [[halaka]] [[su]], [[a]] [[lokacin]] [[da]] [[suka]] [[yi]] [[zalunci]], [[kuma]] [[muka]] [[sanya]] [[lokacin]] [[alkawarin]], [[ga]] [[halaka]] [[su]].
# [[alqaryu]] [[masu]] [[yawa]] [[wanda]] [[muka]] [[halaka]] [[saboda]] [[zaluncinsu]], [[sai]] [[da]] [[muka]] [[sanya]] [[qayyadadden]] [[lokaci]] [[na]] [[halaka]] [[su]]. [[darussa]] [[masu]] [[amfani]] [[daga]] [[musa]] [[da]] [[malaminsa]]
# [[kuma]] [[waɗannan]] [[garuruwa]] [[mun]] [[halakar]] [[da]] [[su]], [[yayin]] [[da]] [[suka]] [[yi]] [[laifi]], [[amma]] [[mun]] [[ƙayyade]] [[lokacin]] [[halakar]] [[da]] [[su]].
# [[and]] [[those]] [[cities]] - [[we]] [[destroyed]] [[them]] [[when]] [[they]] [[wronged]], [[and]] [[we]] [[made]] [[for]] [[their]] [[destruction]] [[an]] [[appointed]] [[time]].
# [[those]] ˹[[are]] [[the]]˺ [[societies]] [[we]] [[destroyed]] [[when]] [[they]] [[persisted]] [[in]] [[wrong]], [[and]] [[we]] [[had]] [[set]] [[a]] [[time]] [[for]] [[their]] [[destruction]].
# waith qala moosa lifatahu la abrahu hatta ablugha majmaaaa albahrayni aw amdiya huquban
# [[kuma]] [[a]] [[lokacin]] [[da]] [[musa]] [[ya]] [[ce]] [[wa]] [[yaronsa]], "[[ba]] [[zan]] [[gushe]] [[ba]] [[sai]] [[na]] [[isa]] [[mahadar]] [[teku]] [[biyu]], [[ko]] [[in]] [[shude]] [[da]] [[tafiya]] [[shekara]] [[da]] [[shekaru]]."
# [[a]] [[lokacin]] [[da]] [[musa]] [[ya]] [[ce]] [[wa]] [[bawansa]], “[[ba]] [[zan]] [[huta]] [[ba]] [[sai]] [[na]] [[isa]] [[wurin]] [[da]] [[rafi]] [[biyu]] [[suka]] [[game]], [[kome]] [[nisan]] [[shi]].”
# [[kuma]] ([[tuna]]) [[lokacin]] [[da]] [[musa]] [[ya]] [[ce]] [[wa]] [[abokinsa]] [[saurayi]]. ‘[[ba]] [[zan]] [[gushe]] [[ba]] [[ina]] [[tafiya]], [[sai]] [[na]] [[isa]] [[mahaɗar]] [[teku]] [[biyu]], [[ko]] [[kuma]] [[in]] [[ci]] [[gaba]] [[da]] [[tafiya]] [[shekaru]] [[aru]]-[[aru]].’
# [[and]] [[[mention]]] [[when]] [[moses]] [[said]] [[to]] [[his]] [[servant]], "[[i]] [[will]] [[not]] [[cease]] [[[traveling]]] [[until]] [[i]] [[reach]] [[the]] [[junction]] [[of]] [[the]] [[two]] [[seas]] [[or]] [[continue]] [[for]] [[a]] [[long]] [[period]]."
# [[and]] ˹[[remember]]˺ [[when]] [[moses]] [[said]] [[to]] [[his]] [[young]] [[assistant]], “[[i]] [[will]] [[never]] [[give]] [[up]] [[until]] [[i]] [[reach]] [[the]] [[junction]] [[of]] [[the]] [[two]] [[seas]], [[even]] [[if]] [[i]] [[travel]] [[for]] [[ages]].”
# falamma balagha majmaaaa baynihima nasiya hootahuma faittakhatha sabeelahu fee albahri saraban
# [[to]], [[a]] [[lokacin]] [[da]] [[suka]] [[isa]] [[mahadar]] [[tsakaninsu]] [[sai]] [[suka]] [[manta]] [[kifinsu]], [[sai]] [[ya]] [[kama]] [[tafarkinsa]] [[a]] [[cikin]] [[teku]] [[kamar]] [[biga]].
# [[a]] [[lokacin]] [[da]] [[suka]] [[kai]] [[dam]] [[da]] [[wurin]] [[da]] [[magamar]] [[tsakaninsu]], [[sai]] [[suka]] [[manta]] [[da]] [[kifinsu]], [[sai]] [[ta]] [[kama]] [[hanyan]] [[komawa]] [[zuwa]] [[rafi]], [[a]] [[labe]].
# [[amma]] [[yayin]] [[da]] [[suka]] [[isa]] [[mahaɗar]] [[tsakaninsu]] ([[tekuna]] [[biyu]]), [[sai]] [[suka]] [[manta]] [[kifinsu]], [[sai]] [[ya]] [[kama]] [[hanyarsa]] [[yana]] [[gudu]] [[a]] [[cikin]] [[teku]].
# [[but]] [[when]] [[they]] [[reached]] [[the]] [[junction]] [[between]] [[them]], [[they]] [[forgot]] [[their]] [[fish]], [[and]] [[it]] [[took]] [[its]] [[course]] [[into]] [[the]] [[sea]], [[slipping]] [[away]].
# [[but]] [[when]] [[they]] ˹[[finally]]˺ [[reached]] [[the]] [[point]] [[where]] [[the]] [[seas]] [[met]], [[they]] [[forgot]] [[their]] ˹[[salted]]˺ [[fish]], [[and]] [[it]] [[made]] [[its]] [[way]] [[into]] [[the]] [[sea]], [[slipping]] [[away]] ˹[[wondrously]]˺.
# falamma jawaza qala lifatahu atina ghadaana laqad laqeena min safarina hatha nasaban
# [[to]], [[a]] [[lokacin]] [[da]] [[suka]] [[wuce]] [[ya]] [[ce]] [[wa]] [[yaronsa]], "[[ka]] [[kawo]] [[mana]] [[kalacinmu]]. [[lalle]] [[ne]] [[hakika]] [[mun]] [[hadu]] [[da]] [[wahala]] [[daga]] [[tafiyarmu]] [[wannan]]."
# [[a]] [[lokacin]] [[da]] [[suka]] [[wuce]] [[wurin]], [[sai]] [[ya]] [[ce]] [[wa]] [[bawansa]], “[[ka]] [[kawo]] [[mana]] [[kalacinmu]]. [[tafiyar]] [[nan]] [[ta]] [[gajiyar]] [[da]] [[mu]] [[matuqa]].”
# [[kuma]] [[bayan]] [[sun]] [[tsallake]] [[wannan]] [[gurin]],[[sai]] [[yace]] [[wa]] [[abokinsa]] [[saurayi]], ‘[[kawo]] [[mana]] [[abincinmu]], [[haƙiƙa]], [[mun]] [[haɗu]] [[da]] [[wahala]] [[a]] [[wannan]] [[tafiyar]] [[tamu]].’
# [[so]] [[when]] [[they]] [[had]] [[passed]] [[beyond]] [[it]], [[[moses]]] [[said]] [[to]] [[his]] [[boy]], "[[bring]] [[us]] [[our]] [[morning]] [[meal]]. [[we]] [[have]] [[certainly]] [[suffered]] [[in]] [[this]], [[our]] [[journey]], [[[much]]] [[fatigue]]."
# [[when]] [[they]] [[had]] [[passed]] [[further]], [[he]] [[said]] [[to]] [[his]] [[assistant]], “[[bring]] [[us]] [[our]] [[meal]]! [[we]] [[have]] [[certainly]] [[been]] [[exhausted]] [[by]] [[today]]’[[s]] [[journey]].”
# qala araayta ith awayna ila alssakhrati fainnee naseetu alhoota wama ansaneehu illa alshshaytanu an athkurahu waittakhatha sabeelahu fee albahri aaajaban
# ([[yaron]]) [[ya]] [[ce]]: "[[ka]] [[gani]]! [[a]] [[lokacin]] [[da]] [[muka]] [[tattara]] [[zuwa]] [[ga]] [[falalen]] [[nan]] [[to]], [[lalle]] [[ni]], [[na]] [[manta]] [[kifin]], [[kuma]] [[babu]] [[abin]] [[da]] [[yamantar]] [[da]] [[ni]] [[shi]], [[face]] [[shaidan]], [[domin]] [[kada]] [[in]] [[tuna]] [[shi]], [[sai]] [[ya]] [[kama]] [[tafarkinsa]] [[a]] [[cikin]] [[teku]], [[da]] [[mamaki]]!"
# [[ya]] [[ce]], “[[ka]] [[tuna]] [[sa]]’[[ad]] [[da]] [[muka]] [[zauna]] [[kusa]] [[da]] [[wani]] [[dutse]] [[bayan]] [[can]]? [[ban]] [[ba]] [[da]] [[hankali]] [[ga]] [[kifin]] [[ba]]. [[iblis]] [[ne]] [[ya]] [[sa]] [[na]] [[manta]] [[da]] [[ita]], [[sai]] [[ta]] [[kama]] [[hanyanta]] [[komawa]] [[zuwa]] [[ruwa]], [[ta]] [[garibi]].”
# [[ya]] [[ce]], [[baka]] [[gani]] [[ba]], [[lokacin]] [[da]] [[muke]] [[hutawa]] [[kan]] [[dutse]], [[na]] [[manto]] [[kifm]], [[kuma]] [[shaiɗan]] [[ne]] [[kawai]] [[ya]] [[mantar]] [[da]] [[ni]] [[in]] [[ambata]] [[maka]], [[sai]] [[ya]] [[yi]] [[wuf]], [[ya]] [[faɗa]] [[cikin]] [[teku]], [[abu]] [[ya]] [[bani]] [[mamaki]].’
# [[he]] [[said]], "[[did]] [[you]] [[see]] [[when]] [[we]] [[retired]] [[to]] [[the]] [[rock]]? [[indeed]], [[i]] [[forgot]] [[[there]]] [[the]] [[fish]]. [[and]] [[none]] [[made]] [[me]] [[forget]] [[it]] [[except]] [[satan]] - [[that]] [[i]] [[should]] [[mention]] [[it]]. [[and]] [[it]] [[took]] [[its]] [[course]] [[into]] [[the]] [[sea]] [[amazingly]]".
# [[he]] [[replied]], “[[do]] [[you]] [[remember]] [[when]] [[we]] [[rested]] [[by]] [[the]] [[rock]]? ˹[[that]] [[is]] [[when]]˺ [[i]] [[forgot]] [[the]] [[fish]]. [[none]] [[made]] [[me]] [[forget]] [[to]] [[mention]] [[this]] [[except]] [[satan]]. [[and]] [[the]] [[fish]] [[made]] [[its]] [[way]] [[into]] [[the]] [[sea]] [[miraculously]].”
# qala thalika ma kunna nabghi fairtadda aaala atharihima qasasan
# [[ya]] [[ce]]: "[[wancan]] [[ne]] [[abin]] [[da]] [[muka]] [[kasance]] [[muna]] [[bida]]." [[sai]] [[suka]] [[koma]] [[a]] [[kan]] [[gurabunsu]], [[suna]] [[bibiya]].
# ([[musa]]) [[ya]] [[ce]], “[[to]], [[daidan]] [[wurin]] [[da]] [[muke]] [[nema]] [[kenan]].” [[sai]] [[suka]] [[koma]] [[bin]] [[sawun]] [[qafansu]] [[baya]].
# [[ya]] [[ce]], ‘[[abin]] [[da]] [[muke]] [[nema]] [[ke]] [[nan]].’ [[sai]] [[suka]] [[juya]] [[baya]], [[suna]] [[bin]] [[sawun]] [[ƙafafuwansu]].
# [[[moses]]] [[said]], "[[that]] [[is]] [[what]] [[we]] [[were]] [[seeking]]." [[so]] [[they]] [[returned]], [[following]] [[their]] [[footprints]].
# [[moses]] [[responded]], “[[that]] [[is]] ˹[[exactly]]˺ [[what]] [[we]] [[were]] [[looking]] [[for]].” [[so]] [[they]] [[returned]], [[retracing]] [[their]] [[footsteps]].
# fawajada aaabdan min aaibadina ataynahu rahmatan min aaindina waaaallamnahu min ladunna aailman
# [[sai]] [[suka]] [[sami]] [[wani]] [[bawa]] [[daga]] [[bayinmu]], [[mun]] [[ba]] [[shi]] [[wata]] [[rahama]] [[daga]] [[wurinmu]], [[kuma]] [[mun]] [[sanar]] [[da]] [[shi]] [[wani]] [[ilmi]] [[daga]] [[gunmu]].
# [[sai]] [[suka]] [[sami]] [[daya]] [[daga]] [[bayinmu]], [[wanda]] [[muka]] [[bashi]] [[wata]] [[rahamah]] [[daga]] [[wurinmu]], [[kuma]] [[muka]] [[koya]] [[masa]] [[wani]] [[ilmi]] [[daga]] [[wurinmu]].
# [[sai]] [[suka]] [[tarar]] [[da]] [[wani]] [[bawa]] [[daga]] [[cikin]] [[bayinmu]] [[da]] [[muka]] [[ba]] [[wa]] [[rahama]] [[daga]] [[wajenmu]], [[kuma]] [[muka]] [[sanar]] [[da]] [[shi]] [[sani]] [[daga]] [[wajenmu]].
# [[and]] [[they]] [[found]] [[a]] [[servant]] [[from]] [[among]] [[our]] [[servants]] [[to]] [[whom]] [[we]] [[had]] [[given]] [[mercy]] [[from]] [[us]] [[and]] [[had]] [[taught]] [[him]] [[from]] [[us]] [[a]] [[[certain]]] [[knowledge]].
# [[there]] [[they]] [[found]] [[a]] [[servant]] [[of]] [[ours]], [[to]] [[whom]] [[we]] [[had]] [[granted]] [[mercy]] [[from]] [[us]] [[and]] [[enlightened]] [[with]] [[knowledge]] [[of]] [[our]] [[own]].
# qala lahu moosa hal attabiaauka aaala an tuaaallimani mimma aaullimta rushdan
# [[musa]] [[ya]] [[ce]] [[masa]], "[[ko]] [[in]] [[bi]] [[ka]] [[a]] [[kan]] [[ka]] [[sanar]] [[da]] [[ni]] [[daga]] [[abin]] [[da]] [[aka]] [[sanar]] [[da]] [[kai]] [[na]] [[shiriya]]?"
# [[musa]] [[ya]] [[ce]] [[masa]], “[[ko]] [[in]] [[bi]] [[ka]], [[domin]] [[ka]] [[koya]] [[mani]] [[daga]] [[abin]] [[da]] [[aka]] [[koya]] [[maka]] [[na]] [[shiriya]]?”
# [[musa]] [[ya]] [[ce]] [[masa]], ‘[[zan]] [[iya]] [[bin]] [[ka]],[[don]] [[ka]] [[koya]] [[mini]] [[shiriya]] [[daga]] [[abin]] [[da]] [[aka]] [[sanar]] [[da]] [[kai]]?’
# [[moses]] [[said]] [[to]] [[him]], "[[may]] [[i]] [[follow]] [[you]] [[on]] [[[the]] [[condition]]] [[that]] [[you]] [[teach]] [[me]] [[from]] [[what]] [[you]] [[have]] [[been]] [[taught]] [[of]] [[sound]] [[judgement]]?"
# [[moses]] [[said]] [[to]] [[him]], “[[may]] [[i]] [[follow]] [[you]], [[provided]] [[that]] [[you]] [[teach]] [[me]] [[some]] [[of]] [[the]] [[right]] [[guidance]] [[you]] [[have]] [[been]] [[taught]]?”
# qala innaka lan tastateeaaa maaaiya sabran
# [[ya]] [[ce]]: "[[lalle]] [[ne]] [[kai]] [[ba]] [[za]] [[ka]] [[iya]] [[yin]] [[hakuri]] [[tare]] [[da]] [[ni]], [[ba]]."
# [[ya]] [[ce]], “[[ba]] [[za]] [[ka]] [[iya]] [[yin]] [[juriya]] [[tare]] [[da]] [[ni]] [[ba]].”
# [[ya]] [[ce]], ‘ [[ba]] [[za]] [[ka]] [[iya]] [[haƙuri]] [[da]] [[ni]] [[ba]].’
# [[he]] [[said]], "[[indeed]], [[with]] [[me]] [[you]] [[will]] [[never]] [[be]] [[able]] [[to]] [[have]] [[patience]].
# [[he]] [[said]], “[[you]] [[certainly]] [[cannot]] [[be]] [[patient]] ˹[[enough]]˺ [[with]] [[me]].
# wakayfa tasbiru aaala ma lam tuhit bihi khubran
# [[kuma]] [[yaya]] [[za]] [[ka]] [[yi]] [[hakuri]] [[a]] [[kan]] [[abin]] [[da]] [[ba]] [[ka]] [[kewayeda]] [[shi]] [[ba]] [[ga]] [[jarrabawa]]?
# [[ta]] [[yaya]] [[za]] [[ka]] [[iya]] [[juriya]] [[ga]] [[abin]] [[da]] [[baka]] [[sani]] [[ba]]?”
# ‘[[yaya]] [[kuwa]] [[za]] [[ka]] [[iya]] [[haƙuri]], [[a]] [[kan]] [[abin]] [[da]] [[ba]] [[ka]] [[fahimce]] [[shi]] [[ba]]?’
# [[and]] [[how]] [[can]] [[you]] [[have]] [[patience]] [[for]] [[what]] [[you]] [[do]] [[not]] [[encompass]] [[in]] [[knowledge]]?"
# [[and]] [[how]] [[can]] [[you]] [[be]] [[patient]] [[with]] [[what]] [[is]] [[beyond]] [[your]] ˹[[realm]] [[of]]˺ [[knowledge]]?”
# qala satajidunee in shaa allahu sabiran wala aaasee laka amran
# [[ya]] [[ce]]: "[[za]] [[ka]] [[same]] [[ni]], [[in]] [[allah]] [[ya]] [[so]] [[mai]] [[hakuri]] [[kuma]] [[ba]] [[zan]] [[saba]] [[maka]] [[ba]] [[ga]] [[wani]] [[umurni]]."
# [[ya]] [[ce]], “[[insha]] [[allah]], [[za]] [[ka]] [[ga]] [[cewa]] [[ni]] [[mai]] [[haquri]] [[ne]]. [[ba]] [[zan]] [[qi]] [[bin]] [[umurnin]] [[da]] [[ka]] [[yi]] [[mani]] [[ba]].”
# [[ya]] [[ce]], ‘[[in]] [[allah]] [[ya]] [[so]] [[za]] [[ka]] [[same]] [[ni]] [[mai]] [[haƙuri]], [[kuma]] [[ba]] [[zan]] [[saɓa]] [[wa]] [[umaminka]] [[ba]]. ’
# [[[moses]]] [[said]], "[[you]] [[will]] [[find]] [[me]], [[if]] [[allah]] [[wills]], [[patient]], [[and]] [[i]] [[will]] [[not]] [[disobey]] [[you]] [[in]] [[[any]]] [[order]]."
# [[moses]] [[assured]] ˹[[him]]˺, “[[you]] [[will]] [[find]] [[me]] [[patient]], [[allah]] [[willing]], [[and]] [[i]] [[will]] [[not]] [[disobey]] [[any]] [[of]] [[your]] [[orders]].”
# qala faini ittabaaatanee fala tasalnee aaan shayin hatta ohditha laka minhu thikran
# [[ya]] [[ce]]: "[[to]] [[idan]] [[ka]] [[bi]] [[ni]] [[to]] [[kada]] [[ka]] [[tambaye]] [[ni]] [[daga]] [[kome]] [[sai]] [[na]] [[labarta]] [[maka]] [[ambato]] [[daga]] [[gare]] [[shi]]."
# [[ya]] [[ce]], “[[idan]] [[ka]] [[bi]] [[ni]], [[to]], [[kada]] [[ka]] [[tambaye]] [[ni]] [[game]] [[da]] [[kome]], [[sai]] [[idan]] [[na]] [[ga]] [[daman]] [[in]] [[gaya]] [[maka]] [[game]] [[da]] [[shi]].”
# [[ya]] [[ce]], ‘[[to]], [[idan]] [[za]] [[ka]] [[bi]] [[ni]], [[kada]] [[ka]] [[tambaye]] [[ni]] [[game]] [[da]] [[wani]] [[abu]], [[sai]] [[na]] [[yi]] [[maka]] [[bayani]] [[game]] [[da]] [[shi]].’
# [[he]] [[said]], "[[then]] [[if]] [[you]] [[follow]] [[me]], [[do]] [[not]] [[ask]] [[me]] [[about]] [[anything]] [[until]] [[i]] [[make]] [[to]] [[you]] [[about]] [[it]] [[mention]]."
# [[he]] [[responded]], “[[then]] [[if]] [[you]] [[follow]] [[me]], [[do]] [[not]] [[question]] [[me]] [[about]] [[anything]] [[until]] [[i]] ˹[[myself]]˺ [[clarify]] [[it]] [[for]] [[you]].”
# faintalaqa hatta itha rakiba fee alssafeenati kharaqaha qala akharaqtaha litughriqa ahlaha laqad jita shayan imran
# [[sai]] [[suka]] [[tafi]] [[har]] [[a]] [[lokacin]] [[da]] [[suka]] [[hau]] [[a]] [[cikin]] [[jirgi]], [[ya]] [[huje]] [[shi]], [[ya]] [[ce]], "[[ka]] [[huje]] [[shi]] [[domin]] [[ya]] [[nutsar]] [[da]] [[mutanensa]]? [[lalle]] [[ne]], [[hakika]], [[ka]] [[zo]] [[da]] [[wani]] [[babban]] [[abu]]!"
# [[sai]] [[suka]] [[tafi]]. [[a]] [[lokacin]] [[da]] [[suka]] [[hau]] [[cikin]] [[girgi]], [[sai]] [[ya]] [[huda]] [[ta]]. [[ya]] [[ce]], “[[ka]] [[huda]] [[ta]] [[ne]] [[domin]] [[ta]] [[nutsar]] [[da]] [[mutanenta]]? [[lalle]], [[ka]] [[aikata]] [[mumunan]] [[abu]].”
# [[sai]] [[suka]] [[tafi]], [[sai]] [[can]] [[suka]] [[shiga]] [[jirgin]] [[mwa]] [[sai]] [[ya]] [[huda]] [[shi]], [[ya]] [[ce]], ‘[[ka]] [[huda]] [[shi]] [[don]] [[ka]] [[sa]] [[mutanen]] [[cikinsa]] [[su]] [[nitse]]? [[gaskiya]] [[ka]] [[yi]] [[abu]] [[mai]] [[haɗari]].’
# [[so]] [[they]] [[set]] [[out]], [[until]] [[when]] [[they]] [[had]] [[embarked]] [[on]] [[the]] [[ship]], [[al]]-[[khidh]] [[r]] [[tore]] [[it]] [[open]]. [[[moses]]] [[said]], "[[have]] [[you]] [[torn]] [[it]] [[open]] [[to]] [[drown]] [[its]] [[people]]? [[you]] [[have]] [[certainly]] [[done]] [[a]] [[grave]] [[thing]]."
# [[so]] [[they]] [[set]] [[out]], [[but]] [[after]] [[they]] [[had]] [[boarded]] [[a]] [[ship]], [[the]] [[man]] [[made]] [[a]] [[hole]] [[in]] [[it]]. [[moses]] [[protested]], “[[have]] [[you]] [[done]] [[this]] [[to]] [[drown]] [[its]] [[people]]? [[you]] [[have]] [[certainly]] [[done]] [[a]] [[terrible]] [[thing]]!”
# qala alam aqul innaka lan tastateeaaa maaaiya sabran
# [[ya]] [[ce]]: "[[ashe]] [[ban]] [[ce]], [[lalle]] [[kai]], [[ba]] [[za]] [[ka]] [[iya]] [[yin]] [[hakuri]] [[tare]] [[da]] [[ni]] [[ba]]?"
# [[ya]] [[ce]], “[[ashe]], [[ban]] [[ce]] [[ba]] [[za]] [[ka]] [[iya]] [[juriya]] [[tare]] [[da]] [[ni]] [[ba]]?”
# [[ya]] [[ce]], ‘[[ban]] [[faɗa]] [[maka]] [[ba]] [[cewa]],[[ba]] [[za]] [[ka]] [[iya]] [[haƙuri]] [[da]] [[ni]] [[ba]]?’
# [[[al]]-[[khidh]] [[r]]] [[said]], "[[did]] [[i]] [[not]] [[say]] [[that]] [[with]] [[me]] [[you]] [[would]] [[never]] [[be]] [[able]] [[to]] [[have]] [[patience]]?"
# [[he]] [[replied]], “[[did]] [[i]] [[not]] [[say]] [[that]] [[you]] [[cannot]] [[have]] [[patience]] [[with]] [[me]]?”
# qala la tuakhithnee bima naseetu wala turhiqnee min amree aausran
# [[ya]] [[ce]]: "[[kada]] [[ka]] [[kama]] [[ni]] [[da]] [[abin]] [[da]] [[na]] [[manta]] [[kuma]] [[kada]] [[ka]] [[kallafa]] [[mini]] [[tsanani]] [[ga]] [[al'amarina]]."
# [[ya]] [[ce]], “[[ka]] [[yi]] [[haquri]]. [[kada]] [[ka]] [[hukunta]] [[ni]] [[bisa]] [[ga]] [[mantuwana]]; [[kuma]] [[kada]] [[ka]] [[kallafa]] [[mini]] [[tsanani]] [[ga]] [[al]]’[[amarina]].”
# [[ya]] [[ce]], ‘[[kada]] [[ka]] [[riƙe]] [[ni]] [[bisa]] [[abin]] [[da]] [[na]] [[manta]],[[kuma]] [[kada]] [[ka]] [[kyare]] [[ni]] [[da]] [[tsanani]] [[bisa]] [[mantuwa]] [[da]] [[na]] [[yi]].’
# [[[moses]]] [[said]], "[[do]] [[not]] [[blame]] [[me]] [[for]] [[what]] [[i]] [[forgot]] [[and]] [[do]] [[not]] [[cover]] [[me]] [[in]] [[my]] [[matter]] [[with]] [[difficulty]]."
# [[moses]] [[pleaded]], “[[excuse]] [[me]] [[for]] [[forgetting]], [[and]] [[do]] [[not]] [[be]] [[hard]] [[on]] [[me]].”
# faintalaqa hatta itha laqiya ghulaman faqatalahu qala aqatalta nafsan zakiyyatan bighayri nafsin laqad jita shayan nukran
# [[sai]] [[suka]] [[tafi]], [[har]] [[suka]] [[hadu]] [[da]] [[wani]] [[yaro]], [[sai]] [[ya]] [[kashe]] [[shi]]. [[ya]] [[ce]]: "[[ashe]] [[ka]] [[kashe]] [[rai]] [[tsarkakakke]], [[ba]] [[da]] [[wani]] [[rai]] [[ba]]? [[lalle]] [[ne]] [[hakika]] [[ka]] [[zo]] [[da]] [[wani]] [[abu]] [[na]] [[kyama]]."
# [[sai]] [[suka]] [[tafi]]. [[da]] [[suka]] [[hadu]] [[da]] [[yaro]] [[qarami]], [[sai]] [[ya]] [[kashe]] [[shi]]. [[ya]] [[ce]], “[[don]] [[me]] [[ka]] [[kashe]] [[irin]] [[wannan]] [[mutum]] [[mara]] [[laifi]]? [[lalle]], [[ka]] [[aikata]] [[qazamin]] [[aiki]].”
# [[sai]] [[suka]] [[ci]] [[gaba]] [[dai]],[[sai]] [[can]] [[suka]] [[haɗu]] [[da]] [[wani]] [[yaro]],[[sai]] [[ya]] [[kashe]] [[shi]]. [[ya]] [[ce]], ‘[[ka]] [[kashe]] [[mai]] [[rai]] [[wanda]] [[bai]] [[yi]] [[laifin]] [[komai]] [[ba]], [[ba]] [[tare]] [[da]] [[ya]] [[kashe]] [[mai]] [[rai]] [[ba]]? [[haƙiƙa]], [[ka]] [[aikata]] [[abu]] [[mai]] [[muni]].’
# [[so]] [[they]] [[set]] [[out]], [[until]] [[when]] [[they]] [[met]] [[a]] [[boy]], [[al]]-[[khidh]] [[r]] [[killed]] [[him]]. [[[moses]]] [[said]], "[[have]] [[you]] [[killed]] [[a]] [[pure]] [[soul]] [[for]] [[other]] [[than]] [[[having]] [[killed]]] [[a]] [[soul]]? [[you]] [[have]] [[certainly]] [[done]] [[a]] [[deplorable]] [[thing]]."
# [[so]] [[they]] [[proceeded]] [[until]] [[they]] [[came]] [[across]] [[a]] [[boy]], [[and]] [[the]] [[man]] [[killed]] [[him]]. [[moses]] [[protested]], “[[have]] [[you]] [[killed]] [[an]] [[innocent]] [[soul]], [[who]] [[killed]] [[no]] [[one]]? [[you]] [[have]] [[certainly]] [[done]] [[a]] [[horrible]] [[thing]].”
# qala alam aqul laka innaka lan tastateeaaa maaaiya sabran
# [[ya]] [[ce]]: "[[shin]], [[ban]] [[ce]] [[maka]] [[ba]], [[lalle]] [[ne]] [[kai]] [[ba]] [[za]] [[ka]] [[iya]] [[yin]] [[hakuri]] [[tare]] [[da]] [[ni]] [[ba]]?"
# [[ya]] [[ce]], “[[ashe]] [[ban]] [[gaya]] [[maka]] [[ba]] [[cewa]] [[ba]] [[za]] [[ka]] [[iya]] [[juriya]] [[tare]] [[da]] [[ni]] [[ba]]?”
# [[ya]] [[ce]], ‘[[ban]] [[faɗa]] [[maka]] [[ba]] [[cewa]],[[ba]] [[za]] [[ka]] [[yi]] [[haƙuri]] [[da]] [[ni]] [[ba]]?’
# [[[al]]-[[khidh]] [[r]]] [[said]], "[[did]] [[i]] [[not]] [[tell]] [[you]] [[that]] [[with]] [[me]] [[you]] [[would]] [[never]] [[be]] [[able]] [[to]] [[have]] [[patience]]?"
# [[he]] [[answered]], “[[did]] [[i]] [[not]] [[tell]] [[you]] [[that]] [[you]] [[cannot]] [[have]] [[patience]] [[with]] [[me]]?”
# qala in saaltuka aaan shayin baaadaha fala tusahibnee qad balaghta min ladunnee aauthran
# [[ya]] [[ce]]: "[[idan]] [[na]] [[tambaye]] [[ka]] [[daga]] [[wani]] [[abu]] [[a]] [[bayanta]], [[to]], [[kada]] [[ka]] [[abuce]] [[ni]]. [[lalle]] [[ne]], [[ka]] [[isa]] [[ga]] [[iyakar]] [[uzuri]] [[daga]] [[gare]] [[ni]]."
# [[ya]] [[ce]], “[[idan]] [[na]] [[sake]] [[tambayar]] [[ka]] [[wani]] [[abu]] [[kuma]], [[to]], [[kada]] [[ka]] [[bar]] [[ni]] [[tare]] [[da]] [[kai]]. [[ka]] [[ga]] [[yawan]] [[uzuri]] [[daga]] [[gare]] [[ni]].”
# [[ya]] [[ce]], ‘[[idan]] [[na]] [[sake]] [[tambayar]] [[ka]] [[game]] [[da]] [[wani]] [[abu]], [[kada]] [[ka]] [[abuce]] [[ni]], [[haƙiƙa]] [[ka]] [[kai]] [[matuƙa]] [[game]] [[da]] [[karɓar]] [[hanzari]] [[daga]] [[gare]] [[ni]].’
# [[[moses]]] [[said]], "[[if]] [[i]] [[should]] [[ask]] [[you]] [[about]] [[anything]] [[after]] [[this]], [[then]] [[do]] [[not]] [[keep]] [[me]] [[as]] [[a]] [[companion]]. [[you]] [[have]] [[obtained]] [[from]] [[me]] [[an]] [[excuse]]."
# [[moses]] [[replied]], “[[if]] [[i]] [[ever]] [[question]] [[you]] [[about]] [[anything]] [[after]] [[this]], [[then]] [[do]] [[not]] [[keep]] [[me]] [[in]] [[your]] [[company]], [[for]] [[by]] [[then]] [[i]] [[would]] [[have]] [[given]] [[you]] [[enough]] [[of]] [[an]] [[excuse]].”
# faintalaqa hatta itha ataya ahla qaryatin istataaama ahlaha faabaw an yudayyifoohuma fawajada feeha jidaran yureedu an yanqadda faaqamahu qala law shita laittakhathta aaalayhi ajran
# [[sai]] [[suka]] [[tafi]], [[har]] [[a]] [[lokacin]] [[da]] [[suka]] [[je]] [[wa]] [[mutanen]] [[wata]] [[alkarya]], [[suka]] [[nemi]] [[mutanenta]] [[da]] [[su]] [[ba]] [[su]] [[abinci]], [[sai]] [[suka]] [[ki]] [[su]] [[yi]] [[musu]] [[liyafa]]. [[sai]] [[suka]] [[sami]] [[wani]] [[bango]] [[a]] [[cikinta]] [[yana]] [[nufin]] [[ya]] [[karye]], [[sai]] ([[halliru]]) [[ya]] [[tayar]] [[da]] [[shi]] [[mike]]. ([[musa]]) [[ya]] [[ce]]: "[[da]] [[ka]] [[so]], [[lalle]] [[ne]] [[da]] [[ka]] [[karbi]] [[ijara]] [[a]] [[kansa]]."
# [[sai]] [[suka]] [[tafi]]. [[har]] [[da]] [[suka]] [[kai]] [[ga]] [[mutanen]] [[wata]] [[alqarya]], [[suka]] [[nemi]] [[mutanenta]] [[da]] [[su]] [[basu]] [[abinci]], [[sai]] [[suka]] [[qi]] [[su]] [[yi]] [[masu]] [[liyafa]]. [[jim]] [[kadan]], [[sai]] [[suka]] [[ga]] [[wani]] [[bango]] [[a]] [[cikinta]] [[ta]] [[kusan]] [[ta]] [[fadi]], [[sai]] [[ya]] [[gyara]] [[ta]]. [[ya]] [[ce]], “[[ai]] [[da]] [[ka]] [[nemi]] [[su]] [[biya]] [[ka]] [[ujiri]] [[a]] [[kansa]]!” [[kome]] [[yana]] [[da]] [[dalilinsa]].
# [[sai]] [[suka]] [[tafi]] [[dai]], [[har]] [[suka]] [[isa]] [[gun]] [[mutanen]] [[wani]] [[gari]], [[suka]] [[nemi]] [[abinci]] [[gurin]] [[mutanen]] [[garin]], [[sai]] [[suka]] [[ƙi]] [[karbar]] [[baƙuncinsu]]. [[sai]] [[suka]] [[tarar]] [[da]] [[wani]] [[garu]] [[yana]] [[neman]] [[faɗuwa]], [[sai]] [[ya]] [[miƙar]] [[da]] [[shi]]. [[ya]] [[ce]], ‘[[da]] [[ka]] [[so]], [[sai]] [[ka]] [[karɓi]] [[lada]] [[a]] [[kan]] [[wannan]] [[aikin]].’
# [[so]] [[they]] [[set]] [[out]], [[until]] [[when]] [[they]] [[came]] [[to]] [[the]] [[people]] [[of]] [[a]] [[town]], [[they]] [[asked]] [[its]] [[people]] [[for]] [[food]], [[but]] [[they]] [[refused]] [[to]] [[offer]] [[them]] [[hospitality]]. [[and]] [[they]] [[found]] [[therein]] [[a]] [[wall]] [[about]] [[to]] [[collapse]], [[so]] [[al]]-[[khidh]] [[r]] [[restored]] [[it]]. [[[moses]]] [[said]], "[[if]] [[you]] [[wished]], [[you]] [[could]] [[have]] [[taken]] [[for]] [[it]] [[a]] [[payment]]."
# [[so]] [[they]] [[moved]] [[on]] [[until]] [[they]] [[came]] [[to]] [[the]] [[people]] [[of]] [[a]] [[town]]. [[they]] [[asked]] [[them]] [[for]] [[food]], [[but]] [[the]] [[people]] [[refused]] [[to]] [[give]] [[them]] [[hospitality]]. [[there]] [[they]] [[found]] [[a]] [[wall]] [[ready]] [[to]] [[collapse]], [[so]] [[the]] [[man]] [[set]] [[it]] [[right]]. [[moses]] [[protested]], “[[if]] [[you]] [[wanted]], [[you]] [[could]] [[have]] [[demanded]] [[a]] [[fee]] [[for]] [[this]].”
# qala hatha firaqu baynee wabaynika saonabbioka bitaweeli ma lam tastatiaa aaalayhi sabran
# [[ya]] [[ce]]: "[[wannan]] [[shi]] [[ne]] [[rabuwar]] [[tsakanina]] [[da]] [[tsakaninka]]. [[za]] [[ni]] [[gaya]] [[maka]] [[fassarar]] [[abin]] [[da]] [[ba]] [[ka]] [[iya]] [[yin]] [[hakuri]] [[ba]] [[a]] [[kansa]]."
# [[ya]] [[ce]], “[[yanzu]] [[ya]] [[wajabta]] [[mu]] [[rabu]]. [[amma]] [[zan]] [[byyana]] [[maka]] [[kome]] [[da]] [[baka]] [[iya]] [[yin]] [[juriya]] [[ba]] [[a]] [[kansa]].
# [[ya]] [[ce]], “[[wannan]] [[ne]] [[maraba]] [[tsakanina]] [[da]] [[kai]]. [[zan]] [[faɗa]] [[maka]] [[ma]]’[[anar]] [[abin]] [[da]] [[ka]] [[kasa]] [[haƙuri]] [[game]] [[da]] [[shi]].
# [[[al]]-[[khidh]] [[r]]] [[said]], "[[this]] [[is]] [[parting]] [[between]] [[me]] [[and]] [[you]]. [[i]] [[will]] [[inform]] [[you]] [[of]] [[the]] [[interpretation]] [[of]] [[that]] [[about]] [[which]] [[you]] [[could]] [[not]] [[have]] [[patience]].
# [[he]] [[replied]], “[[this]] [[is]] [[the]] [[parting]] [[of]] [[our]] [[ways]]. [[i]] [[will]] [[explain]] [[to]] [[you]] [[what]] [[you]] [[could]] [[not]] [[bear]] [[patiently]].
# amma alssafeenatu fakanat limasakeena yaaamaloona fee albahri faaradtu an aaaeebaha wakana waraahum malikun yakhuthu kulla safeenatin ghasban
# [[amma]] [[jirgin]], [[to]], [[ya]] [[zama]] [[na]] [[wadansu]] [[matalauta]] [[ne]] [[suna]] [[aiki]] [[a]] [[cikin]] [[teku]], [[sai]] [[na]] [[yi]] [[niyyar]] [[in]] [[aibanta]] [[shi]], [[alhali]] [[kuwa]] [[wani]] [[sarki]] [[ya]] [[kasance]] [[a]] [[gaba]] [[gare]] [[su]], [[yana]] [[karbewar]] [[kowane]] [[jirgi]] ([[lafiyayye]]) [[da]] [[kwace]].
# [[amma]] [[bisa]] [[ga]] [[girgin]], [[ta]] [[kasance]] [[na]] [[wadansu]] [[matalauta]] [[ne]] [[masu]] [[kamun]] [[kifi]], [[kuma]] [[na]] [[so]] [[in]] [[aibanta]] [[ta]]. [[saboda]] [[akwai]] [[wani]] [[sarki]] [[a]] [[gaba]] [[zuwa]] [[gare]] [[su]], [[wanda]] [[yana]] [[qwatar]] [[kowane]] [[girgi]], [[da]] [[qarfi]].
# [[jirgin]] [[nan]], [[na]] [[wasu]] [[talakawa]] [[ne]] [[da]] [[ke]] [[aiki]] [[cikin]] [[teku]]. [[sai]] [[na]] [[yi]] [[niyyar]] [[ɓata]] [[shi]], [[don]] [[akwai]] [[sarki]] [[a]] [[bayan]] [[su]], [[da]] [[ke]] [[ƙwace]] [[duk]] [[wani]] [[jirgi]] [[mai]] [[kyau]].
# [[as]] [[for]] [[the]] [[ship]], [[it]] [[belonged]] [[to]] [[poor]] [[people]] [[working]] [[at]] [[sea]]. [[so]] [[i]] [[intended]] [[to]] [[cause]] [[defect]] [[in]] [[it]] [[as]] [[there]] [[was]] [[after]] [[them]] [[a]] [[king]] [[who]] [[seized]] [[every]] [[[good]]] [[ship]] [[by]] [[force]].
# “[[as]] [[for]] [[the]] [[ship]], [[it]] [[belonged]] [[to]] [[some]] [[poor]] [[people]], [[working]] [[at]] [[sea]]. [[so]] [[i]] [[intended]] [[to]] [[damage]] [[it]], [[for]] [[there]] [[was]] [[a]] ˹[[tyrant]]˺ [[king]] [[ahead]] [[of]] [[them]] [[who]] [[seizes]] [[every]] ˹[[good]]˺ [[ship]] [[by]] [[force]].
# waamma alghulamu fakana abawahu muminayni fakhasheena an yurhiqahuma tughyanan wakufran
# [[kuma]] [[amma]] [[yaron]], [[to]], [[uwayensa]] [[sun]] [[kasance]] [[muminai]], [[to]], [[sai]] [[muka]] [[ji]] [[tsoron]] [[ya]] [[kallafa]] [[musu]] [[kangara]] [[da]] [[kafirci]].
# “[[kuma]] [[yaron]], [[iyayensa]] [[muminai]] [[ne]] [[na]] [[qwarai]], [[kuma]] [[mun]] [[ga]] [[cewa]] [[zai]] [[kallafa]] [[masu]] [[da]] [[bijirewa]] [[da]] [[kafirci]].
# [[yaro]] [[kuwa]], [[iyayensa]] [[su]] [[biyu]] [[muminai]] [[ne]]. [[sai]] [[muka]] [[tsoraci]] [[ya]] [[masife]] [[su]] [[da]] [[shishshigi]] [[da]] [[kafirci]].
# [[and]] [[as]] [[for]] [[the]] [[boy]], [[his]] [[parents]] [[were]] [[believers]], [[and]] [[we]] [[feared]] [[that]] [[he]] [[would]] [[overburden]] [[them]] [[by]] [[transgression]] [[and]] [[disbelief]].
# “[[and]] [[as]] [[for]] [[the]] [[boy]], [[his]] [[parents]] [[were]] ˹[[true]]˺ [[believers]], [[and]] [[we]] [[feared]] [[that]] [[he]] [[would]] [[pressure]] [[them]] [[into]] [[defiance]] [[and]] [[disbelief]].
# faaradna an yubdilahuma rabbuhuma khayran minhu zakatan waaqraba ruhman
# [[sai]] [[muka]] [[yi]] [[nufin]] [[ubangijinsu]] [[ya]] [[musanya]] [[musu]] [[mafi]] [[alheri]] [[daga]] [[gare]] [[shi]] [[ga]] [[tsarkakuwa]], [[kuma]] [[mafi]] [[kusantar]] [[tausayi]].
# “[[sai]] [[muka]] [[yi]] [[nufin]] [[cewa]] [[ubangijinsu]], [[ya]] [[musanya]] [[masu]] [[wani]] [[da]] [[mafi]] [[alheri]] [[da]] [[shi]]; [[wanda]] [[ya]] [[fi]] [[kirki]] [[da]] [[tausayi]].
# [[sai]] [[muka]] [[yi]] [[fatar]] [[ubangijinsu]] [[ya]] [[canja]] [[masu]] [[wanda]] [[ya]] [[fi]] [[shi]] [[tsarki]] [[da]] [[kusancin]] [[jinƙai]].
# [[so]] [[we]] [[intended]] [[that]] [[their]] [[lord]] [[should]] [[substitute]] [[for]] [[them]] [[one]] [[better]] [[than]] [[him]] [[in]] [[purity]] [[and]] [[nearer]] [[to]] [[mercy]].
# [[so]] [[we]] [[hoped]] [[that]] [[their]] [[lord]] [[would]] [[give]] [[them]] [[another]], [[more]] [[virtuous]] [[and]] [[caring]] [[in]] [[his]] [[place]].
# waamma aljidaru fakana lighulamayni yateemayni fee almadeenati wakana tahtahu kanzun lahuma wakana aboohuma salihan faarada rabbuka an yablugha ashuddahuma wayastakhrija kanzahuma rahmatan min rabbika wama faaaaltuhu aaan amree thalika taweelu ma lam tastiaa aaalayhi sabran
# [[kuma]] [[amma]] [[bangon]], [[to]], [[ya]] [[kasance]] [[na]] [[wadansu]] [[yara]] [[biyu]] [[ne]], [[marayu]] [[a]] [[cikin]] [[birnin]], [[kuma]] [[akwai]] [[wata]] [[taska]] [[tasu]] [[a]] [[karkashinsa]], [[kuma]] [[ubansu]] [[ya]] [[kasance]] [[sahihin]] [[mutum]] [[ne]], [[domin]] [[haka]] [[ubangijinka]] [[ya]] [[yi]] [[nufin]] [[su]] [[isa]] [[iyakar]] [[karfinsu]], [[kuma]] [[su]], [[su]] [[fitar]] [[da]] [[taskarsu]], [[saboda]] [[rahama]] [[ne]] [[daga]] [[ubangijinka]]. [[kuma]] [[ban]] [[yi]] [[shi]] [[ba]] [[daga]] [[umurnina]]. [[wancan]] [[shi]] [[ne]] [[fassarar]] [[abin]] [[da]] [[ba]] [[ka]] [[iya]] [[yin]] [[hakuri]] [[ba]] [[a]] [[kansa]].
# [[amma]] [[dangane]] [[da]] [[banon]], [[ya]] [[kasance]] [[na]] [[wadansu]] [[yara]] [[biyu]] [[ne]], [[marayu]] [[a]] [[cikin]] [[birnin]]. [[qarqashinta]], [[akwai]] [[dukiya]] [[wanda]] [[na]] [[su]] [[ne]]. [[kuma]] [[babansu]] [[ya]] [[kasance]] [[salihin]] [[mutum]] [[ne]], [[saboda]] [[haka]] [[ubangijinka]] [[ya]] [[nufe]] [[su]], [[su]] [[yi]] [[girma]] [[kuma]] [[su]] [[kai]] [[ga]] [[iyakn]] [[qarfinsu]], [[sa]]’[[annan]], [[su]] [[cire]] [[dukiyarsu]]. [[saboda]] [[wannan]] [[rahamah]] [[ne]] [[daga]] [[ubangijinka]]. [[ban]] [[aikata]] [[kowanensu]] [[bisa]] [[son]] [[ra]]’[[ayin]] [[kaina]] [[ba]]. [[to]], [[bayanin]] [[abin]] [[da]] [[baka]] [[iya]] [[ka]] [[haqura]] [[a]] [[kansa]] [[ba]] [[kenan]].”
# [[garu]] [[kuwa]] [[na]] [[wasu]] [[yara]] [[ne]] [[marayu]] [[su]] [[biyu]] [[a]] [[bimin]], [[kuma]] [[a]] [[ƙarƙashinsa]] [[akwai]] [[taskar]] [[dukiya]] [[mallakinsu]], [[ubansu]] [[kuma]] [[ya]] [[kasance]] [[managarci]]. [[sai]] [[ubangijinka]] [[ya]] [[nufi]] [[sukai]] [[ƙarfmsu]], [[kuma]] [[su]] [[fitar]] [[da]] [[taskar]] [[dukiyarsu]], [[don]] [[jinƙai]] [[daga]] [[ubangijinka]]. [[ban]] [[yi]] [[dukkan]] [[wannan]] [[bisa]] [[ra]]’[[ayina]] [[ba]]. [[wannan]] [[ne]] [[ma]]’[[anar]] [[abin]] [[da]] [[ka]] [[kasa]] [[haƙuri]] [[game]] [[da]] [[shi]].”
# [[and]] [[as]] [[for]] [[the]] [[wall]], [[it]] [[belonged]] [[to]] [[two]] [[orphan]] [[boys]] [[in]] [[the]] [[city]], [[and]] [[there]] [[was]] [[beneath]] [[it]] [[a]] [[treasure]] [[for]] [[them]], [[and]] [[their]] [[father]] [[had]] [[been]] [[righteous]]. [[so]] [[your]] [[lord]] [[intended]] [[that]] [[they]] [[reach]] [[maturity]] [[and]] [[extract]] [[their]] [[treasure]], [[as]] [[a]] [[mercy]] [[from]] [[your]] [[lord]]. [[and]] [[i]] [[did]] [[it]] [[not]] [[of]] [[my]] [[own]] [[accord]]. [[that]] [[is]] [[the]] [[interpretation]] [[of]] [[that]] [[about]] [[which]] [[you]] [[could]] [[not]] [[have]] [[patience]]."
# “[[and]] [[as]] [[for]] [[the]] [[wall]], [[it]] [[belonged]] [[to]] [[two]] [[orphan]] [[boys]] [[in]] [[the]] [[city]], [[and]] [[under]] [[the]] [[wall]] [[was]] [[a]] [[treasure]] [[that]] [[belonged]] [[to]] [[them]], [[and]] [[their]] [[father]] [[had]] [[been]] [[a]] [[righteous]] [[man]]. [[so]] [[your]] [[lord]] [[willed]] [[that]] [[these]] [[children]] [[should]] [[come]] [[of]] [[age]] [[and]] [[retrieve]] [[their]] [[treasure]], [[as]] [[a]] [[mercy]] [[from]] [[your]] [[lord]]. [[i]] [[did]] [[not]] [[do]] [[it]] ˹[[all]]˺ [[on]] [[my]] [[own]]. [[this]] [[is]] [[the]] [[explanation]] [[of]] [[what]] [[you]] [[could]] [[not]] [[bear]] [[patiently]].”
# wayasaloonaka aaan thee alqarnayni qul saatloo aaalaykum minhu thikran
# [[kuma]] [[suna]] [[tambayar]] [[ka]] [[daga]] [[zulkarnaini]], [[ka]] [[ce]]: "[[zan]] [[karanta]] [[muku]] [[ambato]] [[daga]] [[gare]] [[shi]]."
# [[kuma]] [[suna]] [[tambayar]] [[ka]] [[game]] [[da]] [[zul]]-[[qarnain]]. [[ka]] [[ce]], “[[zan]] [[karanta]] [[maku]] [[wasu]] [[labarunsa]].”
# [[kuma]] [[suna]] [[tambayarka]] [[game]] [[da]] [[zulƙamaini]]. [[ce]], ‘[[zan]] [[faɗa]] [[maku]] [[tarihi]] [[game]] [[da]] [[shi]].’
# [[and]] [[they]] [[ask]] [[you]], [[[o]] [[muhammad]]], [[about]] [[dhul]]-[[qarnayn]]. [[say]], "[[i]] [[will]] [[recite]] [[to]] [[you]] [[about]] [[him]] [[a]] [[report]]."
# [[they]] [[ask]] [[you]] ˹[[o]] [[prophet]]˺ [[about]] ⱬ[[ul]]-[[qarnain]]. [[say]], “[[i]] [[will]] [[relate]] [[to]] [[you]] [[something]] [[of]] [[his]] [[narrative]].”
# inna makkanna lahu fee alardi waataynahu min kulli shayin sababan
# [[lalle]] [[ne]] [[mu]] [[mun]] [[ba]] [[shi]] [[mulki]] [[a]] [[cikin]] [[kasa]] [[kuma]] [[muka]] [[ba]] [[shi]] [[daga]] [[kowane]] [[abu]], [[hanya]] ([[zuwa]] [[ga]] [[muradinsa]]).
# [[lalle]] [[ne]], [[mun]] [[ba]] [[shi]] [[mulki]] [[a]] [[cikin]] [[qasa]], [[kuma]] [[muka]] [[ba]] [[shi]] [[hanyoyin]] [[abubuwa]] [[dabam]] [[dabam]].
# [[mu]], [[muka]] [[gina]] [[shi]] [[a]] [[ƙasa]], [[kuma]] [[mun]] [[ba]] [[shi]] [[hanyar]] [[samun]] [[kowane]] [[abu]].
# [[indeed]] [[we]] [[established]] [[him]] [[upon]] [[the]] [[earth]], [[and]] [[we]] [[gave]] [[him]] [[to]] [[everything]] [[a]] [[way]].
# [[surely]] [[we]] [[established]] [[him]] [[in]] [[the]] [[land]], [[and]] [[gave]] [[him]] [[the]] [[means]] [[to]] [[all]] [[things]].
# faatbaaaa sababan
# [[sai]] [[ya]] [[bi]] [[hanya]].
# [[sa]]’[[annan]], [[ya]] [[bi]] [[hanya]] [[guda]].
# [[sai]] [[ya]] [[bi]] [[wata]] [[hanyar]].
# [[so]] [[he]] [[followed]] [[a]] [[way]]
# [[so]] [[he]] [[travelled]] [[a]] [[course]],
# hatta itha balagha maghriba alshshamsi wajadaha taghrubu fee aaaynin hamiatin wawajada aaindaha qawman qulna ya tha alqarnayni imma an tuaaaththiba waimma an tattakhitha feehim husnan
# [[har]] [[a]] [[lokacin]] [[da]] [[ya]] [[isa]] [[ga]] [[mafadar]] [[rana]], [[kuma]] [[ya]] [[same]] [[ta]] [[tana]] [[bacewa]] [[a]] [[cikin]] [[wani]] [[ruwa]] [[mai]] [[bakar]] [[laka]], [[kuma]] [[ya]] [[sami]] [[wadansu]] [[mutane]] [[a]] [[wurinta]]. [[muka]] [[ce]]: "[[ya]] [[zulkarnaini]] [[imma]] [[dai]] [[ka]] [[azabtar]] [[kuma]] [[imma]] [[ka]] [[riki]] [[kyautatawa]] [[a]] [[cikinsu]]."
# [[sa]]’[[ad]] [[da]] [[ya]] [[kai]] [[nesa]] [[da]] [[yamma]], [[sai]] [[ya]] [[ga]] [[rana]] [[na]] [[fadiwa]] [[a]] [[cikin]] [[qaton]] [[teku]], [[kuma]] [[ya]] [[sami]] [[mutane]] [[daga]] [[wurin]]. [[muka]] [[ce]], “[[ya]] [[zul]]-[[qqrnain]], ([[ka]] [[yi]] [[mulki]] [[yadda]] [[kake]] [[so]]); [[imma]] [[za]] [[ka]] [[azabtar]], [[ko]] [[ka]] [[kyautata]] [[zuwa]] [[gare]] [[su]].”
# [[har]] [[ya]] [[isa]] [[mafaɗar]] [[rana]] [[ya]] [[same]] [[ta]] [[kamar]] [[tana]] [[faɗuwar]] [[cikin]] [[idon]] [[mwa]] [[mai]] [[taɓo]]. [[kuma]] [[ya]] [[tarar]] [[da]] [[mutane]] [[a]] [[gurin]]. [[muka]] [[ce]], ‘[[ya]] [[zulƙamaini]], [[ko]] [[dai]] [[ka]] [[azabtar]] [[da]] [[su]], [[ko]] [[kuma]] [[ka]] [[yi]] [[masu]] [[nasiha]].’
# [[until]], [[when]] [[he]] [[reached]] [[the]] [[setting]] [[of]] [[the]] [[sun]], [[he]] [[found]] [[it]] [[[as]] [[if]]] [[setting]] [[in]] [[a]] [[spring]] [[of]] [[dark]] [[mud]], [[and]] [[he]] [[found]] [[near]] [[it]] [[a]] [[people]]. [[allah]] [[said]], "[[o]] [[dhul]]-[[qarnayn]], [[either]] [[you]] [[punish]] [[[them]]] [[or]] [[else]] [[adopt]] [[among]] [[them]] [[[a]] [[way]] [[of]]] [[goodness]]."
# [[until]] [[he]] [[reached]] [[the]] [[setting]] ˹[[point]]˺ [[of]] [[the]] [[sun]], [[which]] [[appeared]] [[to]] [[him]] [[to]] [[be]] [[setting]] [[in]] [[a]] [[spring]] [[of]] [[murky]] [[water]], [[where]] [[he]] [[found]] [[some]] [[people]]. [[we]] [[said]], “[[o]] ⱬ[[ul]]-[[qarnain]]! [[either]] [[punish]] [[them]] [[or]] [[treat]] [[them]] [[kindly]].”
# qala amma man thalama fasawfa nuaaaththibuhu thumma yuraddu ila rabbihi fayuaaaththibuhu aaathaban nukran
# [[ya]] [[ce]]: "[[amma]] [[wanda]] [[ya]] [[yi]] [[zalunci]], [[to]] [[za]] [[mu]] [[azabta]] [[shi]], [[sa'an]] [[nan]] [[a]] [[mayar]] [[da]] [[shi]] [[zuwa]] [[ga]] [[ubangijinsa]], [[sai]] [[kuma]] [[ya]] [[yi]] [[masa]] [[azaba]], [[azaba]] [[abar]] [[kyama]]."
# [[ya]] [[ce]], “[[bisa]] [[ga]] [[wadanda]] [[suke]] [[zalunci]], [[za]] [[mu]] [[azabta]] [[su]], [[sa]]’[[annan]], [[idan]] [[suka]] [[koma]] [[ga]] [[ubangijinsu]], [[sai]] [[kuma]] [[ya]] [[qara]] [[masu]] [[azaba]] [[mai]] [[muni]].
# [[ya]] [[ce]], ‘[[wanda]] [[ya]] [[yi]] [[laifi]], [[za]] [[mu]] [[azabtar]] [[da]] [[shi]], [[sa]]’[[annan]] [[za]] [[a]] [[mai]] [[da]] [[shi]] [[gurin]] [[ubangijinsa]], [[wanda]] [[zai]] [[yi]] [[masa]] [[horo]] [[da]] [[azaba]] [[mai]] [[tsanani]].’
# [[he]] [[said]], "[[as]] [[for]] [[one]] [[who]] [[wrongs]], [[we]] [[will]] [[punish]] [[him]]. [[then]] [[he]] [[will]] [[be]] [[returned]] [[to]] [[his]] [[lord]], [[and]] [[he]] [[will]] [[punish]] [[him]] [[with]] [[a]] [[terrible]] [[punishment]].
# [[he]] [[responded]], “[[whoever]] [[does]] [[wrong]] [[will]] [[be]] [[punished]] [[by]] [[us]], [[then]] [[will]] [[be]] [[returned]] [[to]] [[their]] [[lord]], [[who]] [[will]] [[punish]] [[them]] [[with]] [[a]] [[horrible]] [[torment]].
# waamma man amana waaaamila salihan falahu jazaan alhusna wasanaqoolu lahu min amrina yusran
# [[kuma]] [[amma]] [[wanda]] [[ya]] [[yi]] [[imani]] [[kuma]] [[ya]] [[aikata]] [[aikin]] [[kwarai]] [[to]], [[za]] [[mu]] [[yi]] [[sakamako]] [[a]] [[gare]] [[shi]] ([[watau]] [[kyauta]]) [[mai]] [[kyau]], [[kuma]] [[za]] [[mu]] [[gaya]] [[masa]] [[sauki]] [[daga]] [[umurninmu]].
# “[[amma]] [[ga]] [[wadanda]] [[suka]] [[yi]] [[imani]] [[kuma]] [[suka]] [[aikata]] [[ayyuka]] [[na]] [[qwarai]], [[suna]] [[samun]] [[kyakkyawan]] [[lada]]; [[za]] [[mu]] [[kyautata]] [[masu]].”
# [[amma]] [[wanda]] [[ya]] [[bada]] [[gaskiya]] [[kuma]] [[yayi]] [[aiki]] [[na]] [[gari]] [[zai]] [[sami]] [[sakamako]] [[mai]] [[kyau]], [[kuma]] [[za]] [[mu]] [[yi]] [[masa]] [[magana]] [[mai]] [[sauƙi]] [[da]] [[furucinmu]].
# [[but]] [[as]] [[for]] [[one]] [[who]] [[believes]] [[and]] [[does]] [[righteousness]], [[he]] [[will]] [[have]] [[a]] [[reward]] [[of]] [[paradise]], [[and]] [[we]] [[will]] [[speak]] [[to]] [[him]] [[from]] [[our]] [[command]] [[with]] [[ease]]."
# [[as]] [[for]] [[those]] [[who]] [[believe]] [[and]] [[do]] [[good]], [[they]] [[will]] [[have]] [[the]] [[finest]] [[reward]], [[and]] [[we]] [[will]] [[assign]] [[them]] [[easy]] [[commands]].”
# thumma atbaaaa sababan
# [[sa'an]] [[nan]] [[kuma]] [[ya]] [[bi]] [[hanya]].
# [[sa]]’[[annan]] [[kuma]] [[ya]] [[bi]] [[wani]] [[hanya]].
# [[sa]]’[[annan]] [[ya]] [[bi]] [[wata]] [[hanyar]].
# [[then]] [[he]] [[followed]] [[a]] [[way]]
# [[then]] [[he]] [[travelled]] [[a]] ˹[[different]]˺ [[course]]
# hatta itha balagha matliaaa alshshamsi wajadaha tatluaau aaala qawmin lam najaaal lahum min dooniha sitran
# [[har]] [[a]] [[lokacin]] [[da]] [[ya]] [[isa]] [[ga]] [[mafitar]] [[rana]], [[ya]] [[same]] [[ta]] [[tana]] [[fita]] [[a]] [[kan]] [[wadansu]] [[mutane]] ([[wadanda]]) [[ba]] [[mu]] [[sanya]] [[musu]] [[wata]] [[kariya]] [[ba]] [[daga]] [[barinta]].
# [[sa]]’[[ad]] [[da]] [[ya]] [[kai]] [[nesa]] [[da]] [[gabas]], [[ya]] [[ga]] [[inda]] [[rana]] [[ke]] [[fitowa]] [[a]] [[kan]] [[mutane]] [[wanda]] [[ba]] [[su]] [[da]] [[abin]] [[da]] [[za]] [[su]] [[tsare]] [[kansu]] [[daga]] [[ita]].
# [[har]] [[ya]] [[isa]] [[mafitar]] [[rana]], [[ya]] [[same]] [[ta]] [[tana]] [[fitowa]] [[kan]] [[wasu]] [[mutane]], [[da]] [[ba]] [[mu]] [[yi]] [[musu]] [[kariya]] [[daga]] [[gare]] [[ta]] [[ba]].
# [[until]], [[when]] [[he]] [[came]] [[to]] [[the]] [[rising]] [[of]] [[the]] [[sun]], [[he]] [[found]] [[it]] [[rising]] [[on]] [[a]] [[people]] [[for]] [[whom]] [[we]] [[had]] [[not]] [[made]] [[against]] [[it]] [[any]] [[shield]].
# [[until]] [[he]] [[reached]] [[the]] [[rising]] ˹[[point]]˺ [[of]] [[the]] [[sun]]. [[he]] [[found]] [[it]] [[rising]] [[on]] [[a]] [[people]] [[for]] [[whom]] [[we]] [[had]] [[provided]] [[no]] [[shelter]] [[from]] [[it]].
# kathalika waqad ahatna bima ladayhi khubran
# [[kamar]] [[wancan]] [[alhali]] [[kuwa]] [[hakika]], [[mun]] [[kewaye]] [[da]] [[jarrabawa]] [[ga]] [[abin]] [[da]] [[ke]] [[gunsa]].
# [[tun]] [[asali]], [[mu]] [[ne]] [[mafi]] [[sani]] [[ga]] [[kome]] [[da]] [[ya]] [[gani]].
# [[haka]] [[abin]] [[ya]] [[faru]]. [[kuma]] [[muna]] [[da]] [[cikakken]] [[sanin]] [[abin]] [[da]] [[ke]] [[tare]] [[da]] [[shi]].
# [[thus]]. [[and]] [[we]] [[had]] [[encompassed]] [[[all]]] [[that]] [[he]] [[had]] [[in]] [[knowledge]].
# [[so]] [[it]] [[was]]. [[and]] [[we]] [[truly]] [[had]] [[full]] [[knowledge]] [[of]] [[him]].
# thumma atbaaaa sababan
# [[sa'an]] [[nan]] [[kuma]] [[ya]] [[bi]] [[hanya]].
# [[sa]]’[[annan]] [[ya]] [[bi]] [[wani]] [[hanya]].
# [[sa]]’[[annan]] [[ya]] [[bi]] [[wata]] [[hanyar]].
# [[then]] [[he]] [[followed]] [[a]] [[way]]
# [[then]] [[he]] [[travelled]] [[a]] ˹[[third]]˺ [[course]]
# hatta itha balagha bayna alssaddayni wajada min doonihima qawman la yakadoona yafqahoona qawlan
# [[har]] [[a]] [[lokacin]] [[da]] [[ya]] [[isa]] [[a]] [[tsakanin]] [[duwatsu]] [[biyu]], [[ya]] [[sami]] [[wadansu]] [[mutane]] [[daga]] [[gabaninsu]]. [[ba]] [[su]] [[yi]] [[kusa]] [[su]] [[fahimci]] [[magana]] [[ba]].
# [[sa]]’[[ad]] [[da]] [[ya]] [[kai]] [[ga]] [[kwari]] [[tsakanin]] [[kawarai]], [[sai]] [[ya]] [[tarad]] [[da]] [[mutanen]] [[da]] [[daqyar]] [[ake]] [[fahimtar]] [[yarensu]].
# [[har]] [[ya]] [[isa]] [[fili]] [[fayau]] [[tsakanin]] [[tsaunuka]] [[biyu]]. [[ya]] [[tarar]] [[da]] [[wasu]] [[mutane]] [[ƙarƙashinsu]], [[ba]] [[sa]] [[iya]] [[fahimtar]] [[maganarsa]] [[sosai]].
# [[until]], [[when]] [[he]] [[reached]] [[[a]] [[pass]]] [[between]] [[two]] [[mountains]], [[he]] [[found]] [[beside]] [[them]] [[a]] [[people]] [[who]] [[could]] [[hardly]] [[understand]] [[[his]]] [[speech]].
# [[until]] [[he]] [[reached]] ˹[[a]] [[pass]]˺ [[between]] [[two]] [[mountains]]. [[he]] [[found]] [[in]] [[front]] [[of]] [[them]] [[a]] [[people]] [[who]] [[could]] [[hardly]] [[understand]] ˹[[his]]˺ [[language]].
# qaloo ya tha alqarnayni inna yajooja wamajooja mufsidoona fee alardi fahal najaaalu laka kharjan aaala an tajaaala baynana wabaynahum saddan
# [[suka]] [[ce]]: "[[ya]] [[zulkarnaini]]! [[lalle]] [[ne]] [[yajuja]] [[da]] [[majuja]] [[masu]] [[barna]] [[ne]] [[a]] [[cikin]] [[kasa]]. [[to]], [[ko]] [[za]] [[mu]] [[sanya]] [[haraji]] [[saboda]] [[kai]], [[a]] [[kan]] [[ka]] [[sanya]] [[wani]] [[danni]] [[a]] [[tsakaninmu]] [[da]] [[tsakaninsu]]?"
# [[suka]] [[ce]], “[[ya]] [[zul]]-[[qarnain]], [[lalle]] [[ne]], [[ya]]’[[juj]] [[da]] [[ma]]’[[juj]] [[masu]] [[barna]] [[ne]] [[a]] [[cikin]] [[qasa]]. [[to]], [[ko]] [[mu]] [[biya]] [[ka]] [[domin]] [[ka]] [[sanya]] [[shingen]] [[danni]] [[tsakaninmu]] [[da]] [[su]]?”
# [[suka]] [[ce]], ‘[[ya]] [[kai]] [[zulƙamaini]], [[haƙiƙa]], [[yajuju]] [[da]] [[majuju]] [[maɓamata]] [[ne]] [[a]] [[ƙasa]]. [[ko]] [[mu]] [[ba]] [[ka]] [[lada]], [[don]] [[ka]] [[kafa]] [[mana]] [[kariya]] [[tsakaninmu]] [[da]] [[su]]?’
# [[they]] [[said]], "[[o]] [[dhul]]-[[qarnayn]], [[indeed]] [[gog]] [[and]] [[magog]] [[are]] [[[great]]] [[corrupters]] [[in]] [[the]] [[land]]. [[so]] [[may]] [[we]] [[assign]] [[for]] [[you]] [[an]] [[expenditure]] [[that]] [[you]] [[might]] [[make]] [[between]] [[us]] [[and]] [[them]] [[a]] [[barrier]]?"
# [[they]] [[pleaded]], “[[o]] ⱬ[[ul]]-[[qarnain]]! [[surely]] [[gog]] [[and]] [[magog]] [[are]] [[spreading]] [[corruption]] [[throughout]] [[the]] [[land]]. [[should]] [[we]] [[pay]] [[you]] [[tribute]], [[provided]] [[that]] [[you]] [[build]] [[a]] [[wall]] [[between]] [[us]] [[and]] [[them]]?”
# qala ma makkannee feehi rabbee khayrun faaaaeenoonee biquwwatin ajaaal baynakum wabaynahum radman
# [[ya]] [[ce]]: "[[abin]] [[da]] [[ubangijina]] [[ya]] [[mallaka]] [[mini]], [[a]] [[cikinsa]] [[ya]] [[fi]] [[zama]] [[alheri]]. [[sai]] [[ku]] [[taimakeni]] [[da]] [[karfi]], [[in]] [[sanya]] [[babbar]] [[katanga]] [[a]] [[tsakaninku]] [[da]] [[tsakaninsu]]."
# [[ya]] [[ce]], “[[ubangijina]] [[ya]] [[mallaka]] [[mini]] [[karimci]] [[mai]] [[yawa]]. [[idan]] [[kuka]] [[bani]] [[hadin]] [[kai]], [[zan]] [[gina]] [[datsiya]] [[tsakaninku]] [[da]] [[su]].
# [[ya]] [[ce]], ‘[[karfin]] [[da]] [[ubangijina]] [[ya]] [[ba]] [[ni]] [[ya]] [[fi]] ([[ladar]] [[da]] [[za]] [[ku]] [[bani]]). [[amma]] [[ku]] [[taimake]] [[ni]] [[da]] [[leburori]] [[masu]] [[ƙarfi]], [[zan]] [[yi]] [[bango]] [[tsakaninku]] [[da]] [[su]].’
# [[he]] [[said]], "[[that]] [[in]] [[which]] [[my]] [[lord]] [[has]] [[established]] [[me]] [[is]] [[better]] [[[than]] [[what]] [[you]] [[offer]]], [[but]] [[assist]] [[me]] [[with]] [[strength]]; [[i]] [[will]] [[make]] [[between]] [[you]] [[and]] [[them]] [[a]] [[dam]].
# [[he]] [[responded]], “[[what]] [[my]] [[lord]] [[has]] [[provided]] [[for]] [[me]] [[is]] [[far]] [[better]]. [[but]] [[assist]] [[me]] [[with]] [[resources]], [[and]] [[i]] [[will]] [[build]] [[a]] [[barrier]] [[between]] [[you]] [[and]] [[them]].
# atoonee zubara alhadeedi hatta itha sawa bayna alsadafayni qala onfukhoo hatta itha jaaaalahu naran qala atoonee ofrigh aaalayhi qitran
# [[ku]] [[kawo]] [[mini]] [[guntayen]] [[bakin]] [[karfe]]. ([[suka]] [[kai]] [[masa]]) [[har]] [[a]] [[lokacin]] [[da]] [[ya]] [[daidaita]] [[a]] [[tsakanin]] [[duwatsun]] [[biyu]] ([[ya]] [[sanya]] [[wuta]] [[a]] [[cikin]] [[karfen]]) [[ya]] [[ce]]: "[[ku]] [[hura]] ([[da]] [[zugazugai]])." [[har]] [[a]] [[lokacin]] [[da]] [[ya]] [[mayar]] [[da]] [[shi]] [[wuta]], [[ya]] [[ce]]: "[[ku]] [[kawo]] [[mini]] [[gaci]] ([[narkakke]]) [[in]] [[zuba]] [[a]] [[kansa]]."
# “[[ku]] [[kawo]] [[mini]] [[qarafuna]] [[masu]] [[yawa]].” [[sa]]’[[alin]] [[da]] [[ya]] [[cike]] [[gurbin]] [[tsakanin]] [[kawaran]] [[biyu]], [[ya]] [[ce]], “[[ku]] [[hura]].” [[da]] [[ya]] [[yi]] [[jan]] [[zafi]], [[ya]] [[ce]], “[[ku]] [[taya]] [[ni]] [[kwarara]] [[kwalta]] [[a]] [[kansa]].”
# [[ku]] [[kawo]] [[mini]] [[tubalai]] [[na]] [[ƙarfe]]. [[sai]] [[da]] [[ya]] [[cike]] [[filin]] [[da]] [[ke]] [[tsakanin]] [[gefen]] [[tsaunukan]] [[biyu]], [[ya]] [[ce]], ‘[[ku]] [[hura]] ([[da]] [[zuga]]-[[zugai]]). [[sai]] [[da]] [[ya]] [[mai]] [[da]] [[shi]] [[ja]] [[kamar]] [[wuta]], [[ya]] [[ce]], [[ku]] [[kawo]] [[mini]] [[narkakken]] [[tagulla]] [[don]] [[in]] [[zuba]] [[a]] [[kansa]]’.
# [[bring]] [[me]] [[sheets]] [[of]] [[iron]]" - [[until]], [[when]] [[he]] [[had]] [[leveled]] [[[them]]] [[between]] [[the]] [[two]] [[mountain]] [[walls]], [[he]] [[said]], "[[blow]] [[[with]] [[bellows]]]," [[until]] [[when]] [[he]] [[had]] [[made]] [[it]] [[[like]]] [[fire]], [[he]] [[said]], "[[bring]] [[me]], [[that]] [[i]] [[may]] [[pour]] [[over]] [[it]] [[molten]] [[copper]]."
# [[bring]] [[me]] [[blocks]] [[of]] [[iron]]!” [[then]], [[when]] [[he]] [[had]] [[filled]] [[up]] ˹[[the]] [[gap]]˺ [[between]] [[the]] [[two]] [[mountains]], [[he]] [[ordered]], “[[blow]]!” [[when]] [[the]] [[iron]] [[became]] [[red]] [[hot]], [[he]] [[said]], “[[bring]] [[me]] [[molten]] [[copper]] [[to]] [[pour]] [[over]] [[it]].”
# fama istaaaoo an yathharoohu wama istataaaoo lahu naqban
# [[domin]] [[haka]] [[ba]] [[za]] [[su]] [[iya]] [[hawansa]] [[ba]], [[kuma]] [[ba]] [[za]] [[su]] [[iya]] [[hujewa]] [[gare]] [[shi]] [[ba]].
# [[ta]] [[haka]] [[ne]], [[ba]] [[za]] [[su]] [[iya]] [[hawanta]] [[ba]], [[kuma]] [[ba]] [[za]] [[su]] [[iya]] [[huda]] [[ramuka]] [[a]] [[cikinta]] [[ba]].
# [[daga]] [[nan]], [[yajuju]] [[da]] [[majuju]] [[ba]] [[su]] [[iya]] [[tsallaka]] [[shi]] [[ba]], [[kuma]] [[ba]] [[su]] [[iya]] [[huda]] [[shi]] [[ba]].
# [[so]] [[gog]] [[and]] [[magog]] [[were]] [[unable]] [[to]] [[pass]] [[over]] [[it]], [[nor]] [[were]] [[they]] [[able]] [[[to]] [[effect]]] [[in]] [[it]] [[any]] [[penetration]].
# [[and]] [[so]] [[the]] [[enemies]] [[could]] [[neither]] [[scale]] [[nor]] [[tunnel]] [[through]] [[it]].
# qala hatha rahmatun min rabbee faitha jaa waaadu rabbee jaaaalahu dakkaa wakana waaadu rabbee haqqan
# [[ya]] [[ce]]: "[[wannan]] [[wata]] [[rahama]] [[ce]] [[daga]] [[ubangijina]]. [[sai]] [[idan]] [[wa'adin]] [[ubangijina]] [[ya]] [[zo]], [[ya]] [[mayar]] [[da]] [[shi]] [[nikakke]]. [[kuma]] [[wa'adin]] [[ubangijina]] [[ya]] [[kasance]] [[tabbatacce]]."
# [[ya]] [[ce]], “[[wannan]] [[wata]] [[rahamah]] [[ce]] [[daga]] [[ubangijina]]. [[sai]] [[idan]] [[wa]]’[[adin]] [[ubangijina]] [[ya]] [[zo]], [[zai]] [[sa]] [[datsiyan]] [[ta]] [[marmashe]]. [[kuma]] [[wa]]’[[adin]] [[ubangijina]] [[gaskiya]] [[ne]].”
# [[ya]] [[ce]], ‘[[wannan]] [[rahama]] [[ce]] [[daga]] [[ubangijina]]. [[amma]] [[idan]] [[alƙawarin]] [[ubangijina]] [[ya]] [[zo]], [[zai]] [[mai]] [[da]] [[shi]] [[msashshe]], [[alƙawarin]] [[ubangijina]] [[kuwa]] [[gaskiya]] [[ne]].’
# [[[dhul]]-[[qarnayn]]] [[said]], "[[this]] [[is]] [[a]] [[mercy]] [[from]] [[my]] [[lord]]; [[but]] [[when]] [[the]] [[promise]] [[of]] [[my]] [[lord]] [[comes]], [[he]] [[will]] [[make]] [[it]] [[level]], [[and]] [[ever]] [[is]] [[the]] [[promise]] [[of]] [[my]] [[lord]] [[true]]."
# [[he]] [[declared]], “[[this]] [[is]] [[a]] [[mercy]] [[from]] [[my]] [[lord]]. [[but]] [[when]] [[the]] [[promise]] [[of]] [[my]] [[lord]] [[comes]] [[to]] [[pass]], [[he]] [[will]] [[level]] [[it]] [[to]] [[the]] [[ground]]. [[and]] [[my]] [[lord]]’[[s]] [[promise]] [[is]] [[ever]] [[true]].”
# watarakna baaadahum yawmaithin yamooju fee baaadin wanufikha fee alssoori fajamaaanahum jamaaan
# [[kuma]] [[muka]] [[bar]] [[sashensu]] [[a]] [[ranar]] [[nan]], [[yana]] [[garwaya]] [[a]] [[cikin]] [[sashe]], [[kuma]] [[aka]] [[busa]] [[a]] [[cikin]] [[kaho]] [[sai]] [[muka]] [[tara]] [[su]], [[tarawa]].
# [[a]] [[lokacin]] [[ne]], [[za]] [[mu]] [[bari]] [[su]] [[yi]] [[shigan]] [[farmakin]] [[juna]], [[sa]]’[[anna]] [[a]] [[busa]] [[qaho]], [[kuma]] [[mu]] [[tara]] [[su]] [[duka]] [[gaba]] [[daya]].
# [[a]] [[wannan]] [[rana]] [[za]] [[mu]] [[bar]] [[sashinsu]] [[su]] [[kara]] [[da]] [[sashi]]. [[kuma]] [[za]] [[a]] [[busa]] [[ƙaho]]. [[sa]]’[[annan]] [[mu]] [[tara]] [[su]] [[gaba]] [[ɗaya]].
# [[and]] [[we]] [[will]] [[leave]] [[them]] [[that]] [[day]] [[surging]] [[over]] [[each]] [[other]], [[and]] [[[then]]] [[the]] [[horn]] [[will]] [[be]] [[blown]], [[and]] [[we]] [[will]] [[assemble]] [[them]] [[in]] [[[one]]] [[assembly]].
# [[on]] [[that]] [[day]], [[we]] [[will]] [[let]] [[them]] [[surge]] ˹[[like]] [[waves]]˺ [[over]] [[one]] [[another]]. [[later]], [[the]] [[trumpet]] [[will]] [[be]] [[blown]], [[and]] [[we]] [[will]] [[gather]] [[all]] ˹[[people]]˺ [[together]].
# waaaaradna jahannama yawmaithin lilkafireena aaardan
# [[kuma]] [[muka]] [[gitta]] [[jahannama]], [[a]] [[ranar]] [[nan]] [[ga]] [[kafirai]] [[gittawa]].
# [[kuma]] [[mu]] [[gabatar]] [[da]] [[jahannama]], [[a]] [[ranar]], [[ga]] [[kafirai]] [[gittawa]].
# [[kuma]] [[a]] [[wannan]] [[rana]], [[za]] [[mu]] [[kawo]] [[wa]] [[kafirai]] [[jahannama]] [[suna]] [[ganinta]].
# [[and]] [[we]] [[will]] [[present]] [[hell]] [[that]] [[day]] [[to]] [[the]] [[disbelievers]], [[on]] [[display]] -
# [[on]] [[that]] [[day]] [[we]] [[will]] [[display]] [[hell]] [[clearly]] [[for]] [[the]] [[disbelievers]],
# allatheena kanat aaayunuhum fee ghitain aaan thikree wakanoo la yastateeaaoona samaaan
# [[wadanda]] [[idanunsu]] [[suka]] [[kasance]] [[a]] [[cikin]] [[rufi]] [[daga]] [[tuna]] [[ni]], [[kuma]] [[sun]] [[kasance]] [[ba]] [[su]] [[iya]] [[saurarawa]].
# [[wadanda]] [[idanunsu]] [[suka]] [[kasance]] [[a]] [[rufe]] [[da]] [[tunawa]] [[da]] [[ni]]. [[kuma]] [[sun]] [[kasance]] [[ba]] [[su]] [[iya]] [[saurarawa]] [[ba]].
# [[waɗanda]] [[idanuwansu]] [[suka]] [[rufe]] [[basa]] [[sauraran]] [[tunatarwana]], [[kuma]] [[ba]] [[ma]] [[za]] [[su]] [[iya]] [[jin]] [[zancen]] [[gaskiya]] [[ba]].
# [[those]] [[whose]] [[eyes]] [[had]] [[been]] [[within]] [[a]] [[cover]] [[[removed]]] [[from]] [[my]] [[remembrance]], [[and]] [[they]] [[were]] [[not]] [[able]] [[to]] [[hear]].
# [[those]] [[who]] [[turned]] [[a]] [[blind]] [[eye]] [[to]] [[my]] [[reminder]] [[and]] [[could]] [[not]] [[stand]] [[listening]] ˹[[to]] [[it]]˺.
# afahasiba allatheena kafaroo an yattakhithoo aaibadee min doonee awliyaa inna aaatadna jahannama lilkafireena nuzulan
# [[shin]] [[fa]], [[wadanda]] [[suka]] [[kafirta]] [[sun]] [[yi]] [[zaton]] ([[daidai]] [[ne]]) [[su]] [[riki]] [[wadansu]] [[bayina]], [[majibinta]] [[baicina]]? [[lalle]] [[ne]], [[mun]] [[yi]] [[tattalin]] [[jahannama]] [[ta]] [[zama]] [[liyafa]] [[ga]] [[kafirai]].
# [[shin]], [[wadanda]] [[suka]] [[kafirta]] [[suna]] [[zoton]] [[za]] [[su]] [[tsira]] [[ne]] [[da]] [[sanya]] [[bayina]] [[majibinta]] [[baici]] [[na]]? [[lalle]], [[mun]] [[shirya]] [[jahannama]] [[ta]] [[zama]] [[liyafa]] [[ga]] [[kafirai]] [[wurin]] [[zama]] [[na]] [[dindin]].
# [[shin]] [[waɗanda]] [[suka]] [[kafirta]] [[suna]] [[zato]], [[za]] [[su]] [[riƙi]] [[bayina]] [[abin]] [[dogara]] [[maimakona]]? [[haƙiƙa]], [[mun]] [[tanadar]] [[wa]] [[kafirai]] [[jahannama]] [[ta]] [[zama]] [[masaukinsu]].
# [[then]] [[do]] [[those]] [[who]] [[disbelieve]] [[think]] [[that]] [[they]] [[can]] [[take]] [[my]] [[servants]] [[instead]] [[of]] [[me]] [[as]] [[allies]]? [[indeed]], [[we]] [[have]] [[prepared]] [[hell]] [[for]] [[the]] [[disbelievers]] [[as]] [[a]] [[lodging]].
# [[do]] [[the]] [[disbelievers]] [[think]] [[they]] [[can]] ˹[[simply]]˺ [[take]] [[my]] [[servants]] [[as]] [[lords]] [[instead]] [[of]] [[me]]? [[we]] [[have]] [[surely]] [[prepared]] [[hell]] [[as]] [[an]] [[accommodation]] [[for]] [[the]] [[disbelievers]].
# qul hal nunabbiokum bialakhsareena aaamalan
# [[ka]] [[ce]]: "[[ko]] [[mu]] [[gaya]] [[muku]] [[game]] [[da]] [[mafifita]] [[hasara]] [[ga]] [[ayyuka]]?"
# [[ka]] [[ce]], [[ko]] [[in]] [[gaya]] [[maku]] [[game]] [[da]] [[mafifita]] [[hasara]] [[ga]] [[ayyuka]]?”
# [[ce]], ‘[[ba]] [[ma]] [[ba]] [[ku]] [[labarin]] [[waɗanda]] [[suka]] [[fi]] [[taɓewa]] [[game]] [[da]] ^ [[ayyukansu]] [[ba]]?’ [[105]]. [[su]] [[ne]] [[waɗanda]] [[suka]] [[ɓace]], [[sun]] [[duƙufa]] [[kan]] [[rayuwar]] [[duniya]] [[kawai]], [[kuma]] [[suna]] [[zato]] [[kyakkyawan]] [[aiki]] [[suke]].
# [[say]], [[[o]] [[muhammad]]], "[[shall]] [[we]] [[[believers]]] [[inform]] [[you]] [[of]] [[the]] [[greatest]] [[losers]] [[as]] [[to]] [[[their]]] [[deeds]]?
# [[say]], ˹[[o]] [[prophet]],˺ “[[shall]] [[we]] [[inform]] [[you]] [[of]] [[who]] [[will]] [[lose]] [[the]] [[most]] [[deeds]]?
# allatheena dalla saaayuhum fee alhayati alddunya wahum yahsaboona annahum yuhsinoona sunaaan
# [[wadanda]] [[aikinsu]] [[ya]] [[bace]] [[a]] [[cikin]] [[rayuwar]] [[duniya]], [[alhali]] [[kuwa]] [[suna]] [[zaton]] [[lalle]] [[ne]] [[su]], [[suna]] [[kyautata]], ([[abin]] [[da]] [[suke]] [[gani]]) [[aikin]] [[kwarai]]?
# [[su]] [[ne]] [[wadanda]] [[ayyukansu]] [[a]] [[cikin]] [[wannan]] [[rayuwar]] [[duniya]] [[suke]] [[kan]] [[bata]], [[amma]] [[suna]] [[zaton]] [[suna]] [[kyautata]] [[ayyukan]] [[qwarai]].”
# [[waɗannan]] [[su]] [[ne]] [[suka]] [[kafirce]] [[wa]] [[ayoyin]] [[ubangijinsu]], [[da]] [[kuma]] [[haɗuwa]] [[da]] [[shi]], [[sai]] [[ayyukansu]] [[suka]] [[ɓaci]]. [[a]] [[ranar]] [[kiyama]], [[ba]] [[za]] [[mu]] [[ɗauke]] [[su]] [[bakin]] [[komai]] [[ba]].
# [[[they]] [[are]]] [[those]] [[whose]] [[effort]] [[is]] [[lost]] [[in]] [[worldly]] [[life]], [[while]] [[they]] [[think]] [[that]] [[they]] [[are]] [[doing]] [[well]] [[in]] [[work]]."
# ˹[[they]] [[are]]˺ [[those]] [[whose]] [[efforts]] [[are]] [[in]] [[vain]] [[in]] [[this]] [[worldly]] [[life]], [[while]] [[they]] [[think]] [[they]] [[are]] [[doing]] [[good]]!”
# olaika allatheena kafaroo biayati rabbihim waliqaihi fahabitat aaamaluhum fala nuqeemu lahum yawma alqiyamati waznan
# [[wadancan]] [[ne]] [[wadanda]] [[suka]] [[kafirta]] [[da]] [[ayoyin]] [[ubangijinsu]], [[da]] [[kuma]] [[haduwa]] [[da]] [[shi]], [[sai]] [[ayyukansu]] [[suka]] [[baci]]. [[saboda]] [[haka]] [[ba]] [[za]] [[mu]] [[tsayar]] [[musu]] [[da]] [[awo]] [[ba]] [[a]] [[ranar]] ![[iyama]].
# [[wadannan]] [[su]] [[ne]] [[suka]] [[kafirta]] [[da]] [[ayoyin]] [[ubangijinsu]] [[kuma]] [[da]] [[haduwa]] [[da]] [[shi]]. [[saboda]] [[haka]], [[ayyukansu]] [[duk]] [[abanza]] [[ne]]; [[kuma]] [[a]] [[ranar]] [[alqiyamah]], [[awonsu]] [[ba]] [[za]] [[su]] [[yi]] [[nauyi]] [[ba]].
# [[haka]] [[ne]] [[sakamakonsu]]- [[jahannama]], [[don]] [[sun]] [[kafirce]], [[kuma]] [[sun]] [[ɗauki]] [[ayoyina]] [[da]] [[manzannina]] [[abin]] [[yi]] [[wa]] [[izgili]].
# [[those]] [[are]] [[the]] [[ones]] [[who]] [[disbelieve]] [[in]] [[the]] [[verses]] [[of]] [[their]] [[lord]] [[and]] [[in]] [[[their]]] [[meeting]] [[him]], [[so]] [[their]] [[deeds]] [[have]] [[become]] [[worthless]]; [[and]] [[we]] [[will]] [[not]] [[assign]] [[to]] [[them]] [[on]] [[the]] [[day]] [[of]] [[resurrection]] [[any]] [[importance]].
# [[it]] [[is]] [[they]] [[who]] [[reject]] [[the]] [[signs]] [[of]] [[their]] [[lord]] [[and]] [[their]] [[meeting]] [[with]] [[him]], [[rendering]] [[their]] [[deeds]] [[void]], [[so]] [[we]] [[will]] [[not]] [[give]] [[their]] [[deeds]] [[any]] [[weight]] [[on]] [[judgment]] [[day]].
# thalika jazaohum jahannamu bima kafaroo waittakhathoo ayatee warusulee huzuwan
# [[wancan]] [[ne]] [[sakamakonsu]] [[shi]] [[ne]] [[jahannama]], [[saboda]] [[kafircinsu]], [[kuma]] [[suka]] [[riki]] [[ayoyina]] [[da]] [[manzannina]] [[abin]] [[izgili]].
# [[sakamakonsu]] [[shi]] [[ne]] [[jahannama]], [[saboda]] [[kafircinsu]], [[kuma]] [[saboda]] [[sun]] [[mayar]] [[da]] [[ayoyina]] [[da]] [[manzannina]] [[abin]] [[yin]] [[ba]]’[[a]].
# [[haƙiƙa]], [[waɗanda]] [[suka]] [[ba]] [[da]] [[gaskiya]], [[kuma]] [[suka]] [[yi]] [[ayyuka]] [[nagari]],
# [[that]] [[is]] [[their]] [[recompense]] - [[hell]] - [[for]] [[what]] [[they]] [[denied]] [[and]] [[[because]]] [[they]] [[took]] [[my]] [[signs]] [[and]] [[my]] [[messengers]] [[in]] [[ridicule]].
# [[that]] [[is]] [[their]] [[reward]]: [[hell]], [[for]] [[their]] [[disbelief]] [[and]] [[mockery]] [[of]] [[my]] [[signs]] [[and]] [[messengers]].
# inna allatheena amanoo waaaamiloo alssalihati kanat lahum jannatu alfirdawsi nuzulan
# [[lalle]] [[ne]], [[wadanda]] [[suka]] [[yi]] [[imani]] [[kuma]] [[suka]] [[aikata]] [[ayyuka]] [[na]] [[kwarai]], [[aljannar]] [[firdausi]] [[ta]] [[kasance]] [[ita]] [[ce]] [[liyafa]] [[a]] [[gare]] [[su]].
# [[amma]] [[ga]] [[wadanda]] [[suka]] [[yi]] [[imani]] [[kuma]] [[suka]] [[aikata]] [[ayyuka]] [[na]] [[qwarai]], [[to]], [[sun]] [[cancanci]] [[aljannar]] [[firdausi]] [[ta]] [[zama]] [[liyafa]] [[a]] [[gare]] [[su]].
# [[gidajen]] [[aljanna]] [[na]] [[firdausi]] [[ne]] [[masaukin]] [[su]].
# [[indeed]], [[those]] [[who]] [[have]] [[believed]] [[and]] [[done]] [[righteous]] [[deeds]] - [[they]] [[will]] [[have]] [[the]] [[gardens]] [[of]] [[paradise]] [[as]] [[a]] [[lodging]],
# [[indeed]], [[those]] [[who]] [[believe]] [[and]] [[do]] [[good]] [[will]] [[have]] [[the]] [[gardens]] [[of]] [[paradise]] [[as]] [[an]] [[accommodation]],
# khalideena feeha la yabghoona aaanha hiwalan
# [[suna]] [[madawwama]] [[a]] [[cikinta]], [[ba]] [[su]] [[neman]] [[makarkata]] [[daga]] [[barinta]].
# [[suna]] [[madauwama]] [[a]] [[cikinta]]; [[ba]] [[za]] [[su]] [[bukaci]] [[wani]] [[musayanta]] [[ba]].
# [[za]] [[su]] [[dauwama]] [[a]] [[cikinta]], [[ba]] [[za]] [[su]] [[nemi]] [[a]] [[fidda]] [[su]] [[daga]] [[ita]] [[ba]].
# [[wherein]] [[they]] [[abide]] [[eternally]]. [[they]] [[will]] [[not]] [[desire]] [[from]] [[it]] [[any]] [[transfer]].
# [[where]] [[they]] [[will]] [[be]] [[forever]], [[never]] [[desiring]] [[anywhere]] [[else]].
# qul law kana albahru midadan likalimati rabbee lanafida albahru qabla an tanfada kalimatu rabbee walaw jina bimithlihi madadan
# [[ka]] [[ce]]: "[[da]] [[teku]] [[ta]] [[kasance]] [[tawada]] [[ga]] ([[rubutun]]) [[kalmomin]] [[ubangijina]], [[lalle]] [[ne]] [[da]] [[tekun]] [[ta]] [[kare]] [[a]] [[gabanin]] [[kalmomin]] [[ubangijina]] [[su]] [[kare]], [[kuma]] [[koda]] [[mun]] [[je]] [[da]] [[misalinsa]] [[domin]] [[kari]]."
# [[ka]] [[ce]], “[[idan]] [[da]] [[ruwan]] [[teku]] [[tawada]] [[ce]] [[ga]] ([[abin]] [[rubutun]]) [[kalmomin]] [[ubangijina]], [[da]] [[tekun]] [[ta]] [[qare]], [[kalmomin]] [[ubangijina]] [[basu]] [[qare]] [[ba]], [[kuma]] [[ko]] [[da]] [[mun]] [[ninka]] [[misalin]] [[tawadar]] [[ne]].”
# [[ce]], ‘[[idan]] [[dukkan]] [[mwan]] [[teku]] [[ya]] [[zama]] [[tawada]] [[don]] [[mbuta]] [[kalmomin]] [[ubangijina]], [[sai]] [[tekun]] [[ya]] [[ƙare]] [[kafin]] [[kalmomin]] [[ubangijina]] [[su]] [[ƙare]], [[ko]] [[mun]] [[kawo]] [[wani]] [[tekun]] [[kamarsa]], [[ƙari]].’
# [[say]], "[[if]] [[the]] [[sea]] [[were]] [[ink]] [[for]] [[[writing]]] [[the]] [[words]] [[of]] [[my]] [[lord]], [[the]] [[sea]] [[would]] [[be]] [[exhausted]] [[before]] [[the]] [[words]] [[of]] [[my]] [[lord]] [[were]] [[exhausted]], [[even]] [[if]] [[we]] [[brought]] [[the]] [[like]] [[of]] [[it]] [[as]] [[a]] [[supplement]]."
# [[say]], ˹[[o]] [[prophet]],˺ “[[if]] [[the]] [[ocean]] [[were]] [[ink]] [[for]] ˹[[writing]]˺ [[the]] [[words]] [[of]] [[my]] [[lord]], [[it]] [[would]] [[certainly]] [[run]] [[out]] [[before]] [[the]] [[words]] [[of]] [[my]] [[lord]] [[were]] [[finished]], [[even]] [[if]] [[we]] [[refilled]] [[it]] [[with]] [[its]] [[equal]].”
# qul innama ana basharun mithlukum yooha ilayya annama ilahukum ilahun wahidun faman kana yarjoo liqaa rabbihi falyaaamal aaamalan salihan wala yushrik biaaibadati rabbihi ahadan
# [[ka]] [[ce]]: "[[ni]], [[mutum]] [[ne]] [[kawai]] [[kamarku]], [[ana]] [[yin]] [[wahayi]] [[zuwa]] [[gare]] [[ni]] [[cewa]]: [[lalle]] [[ne]], [[abin]] [[bautawarku]], [[abin]] [[bautawa]] [[guda]] [[ne]], [[saboda]] [[haka]] [[wanda]] [[ya]] [[kasance]] [[yana]] [[fatan]] [[haduwa]] [[da]] [[ubangijinsa]], [[to]], [[sai]] [[ya]] [[yi]] [[aiki]] [[na]] [[kwarai]]. [[kuma]] [[kada]] [[ya]] [[hada]] [[kowa]] [[ga]] [[bauta]] [[wa]] [[ubangijinsa]]."
# [[ka]] [[ce]], “[[ni]] [[mutum]] [[ne]] [[kawai]] [[kamarku]], [[ana]] [[yin]] [[wahayi]] [[zuwa]] [[gare]] [[ni]] [[cewa]]: [[abin]] [[bautawarku]] [[daya]] [[ne]]. [[saboda]] [[haka]], [[wadanda]] [[suke]] [[fatan]] [[su]] [[hadu]] [[da]] [[ubangijinsu]], [[to]] [[sai]] [[su]] [[aikata]] [[ayyuka]] [[na]] [[qwarai]], [[kuma]] [[kada]] [[su]] [[hada]] [[kowa]] [[ga]] [[bauta]] [[ga]] [[ubangijinsa]].”
# [[ce]], ‘[[ni]] [[mutum]] [[ne]] [[kamarku]]. [[amrna]] [[anyi]] [[mini]] [[wahayi]] [[cewa]], [[ubangijinku]], [[ubangiji]] [[ne]] [[daya]]. [[to]], [[wanda]] [[ke]] [[ƙaunar]] [[saduwa]] [[da]] [[ubangijinsa]], [[ya]] [[yi]] [[aiki]] [[nagari]], [[kuma]] [[kada]] [[ya]] [[tara]] [[wani]] [[cikin]] [[bautar]] [[ubangijinsa]].’
# [[say]], "[[i]] [[am]] [[only]] [[a]] [[man]] [[like]] [[you]], [[to]] [[whom]] [[has]] [[been]] [[revealed]] [[that]] [[your]] [[god]] [[is]] [[one]] [[god]]. [[so]] [[whoever]] [[would]] [[hope]] [[for]] [[the]] [[meeting]] [[with]] [[his]] [[lord]] - [[let]] [[him]] [[do]] [[righteous]] [[work]] [[and]] [[not]] [[associate]] [[in]] [[the]] [[worship]] [[of]] [[his]] [[lord]] [[anyone]]."
# [[say]], ˹[[o]] [[prophet]],˺ “[[i]] [[am]] [[only]] [[a]] [[man]] [[like]] [[you]], ˹[[but]]˺ [[it]] [[has]] [[been]] [[revealed]] [[to]] [[me]] [[that]] [[your]] [[god]] [[is]] [[only]] [[one]] [[god]]. [[so]] [[whoever]] [[hopes]] [[for]] [[the]] [[meeting]] [[with]] [[their]] [[lord]], [[let]] [[them]] [[do]] [[good]] [[deeds]] [[and]] [[associate]] [[none]] [[in]] [[the]] [[worship]] [[of]] [[their]] [[lord]].”