More actions
No edit summary |
No edit summary |
||
Line 9: | Line 9: | ||
==[[dagabi-dagabi]]== | ==[[dagabi-dagabi]]== | ||
== Noun == | |||
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]] | <abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]] | ||
# wani irin [[wasa]]. <> a type of [[game]]. {{syn|gardo|gardo-gardo}} | # wani irin [[wasa]]. <> a type of [[game]]. {{syn|gardo|gardo-gardo}} | ||
==[[dafti]]== | ==[[dafti]]== | ||
== Noun == | |||
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]] | <abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]] | ||
# [[ɗumamamme]]n [[tuwo]]. <> [[cooked]] [[tuwo]]. {{syn|ɗumame|zazafe}} | # [[ɗumamamme]]n [[tuwo]]. <> [[cooked]] [[tuwo]]. {{syn|ɗumame|zazafe}} | ||
Line 20: | Line 20: | ||
==[[dafshe]]== | ==[[dafshe]]== | ||
==Verb== | |||
# [[kuje]]. {{syn|dauje}} | # [[kuje]]. {{syn|dauje}} | ||
==[[dafsasar]]== | ==[[dafsasar]]== | ||
==Adjective== | |||
# [[kalma]] [[mai siffanta]] [[kauri]]n [[leɓɓa]]. <> [[big]]-[[lipped]], [[having]] [[thick]] [[lips]]. | # [[kalma]] [[mai siffanta]] [[kauri]]n [[leɓɓa]]. <> [[big]]-[[lipped]], [[having]] [[thick]] [[lips]]. | ||
#: ''yana da baki '''dafsassar''', he is very thick-lipped. (= [[dausharere]]; [[dausassar]].) | #: ''yana da baki '''dafsassar''', he is very thick-lipped. (= [[dausharere]]; [[dausassar]].) | ||
Line 30: | Line 30: | ||
==[[dafu]], [[dafaffe]], a [[dafe]]== | ==[[dafu]], [[dafaffe]], a [[dafe]]== | ||
==Adjective== | |||
# [[cooked]]. <> [[dafu]], [[dafaffe]], a [[dafe]]. | # [[cooked]]. <> [[dafu]], [[dafaffe]], a [[dafe]]. | ||
#: ''the food is '''cooked'''. <> abinci ya '''[[dafu]]''' = '''[[dafaffe]]n''' abinci ne = abincin '''a [[dafe]]''' yake. | #: ''the food is '''cooked'''. <> abinci ya '''[[dafu]]''' = '''[[dafaffe]]n''' abinci ne = abincin '''a [[dafe]]''' yake. | ||
==[[dafkau]]== | ==[[dafkau]]== | ||
== Noun == | |||
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]] | <abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]] | ||
# rashin [[kataɓus]] ko [[tasiri]]. <> [[ineffective]], [[inefficient]]. | # rashin [[kataɓus]] ko [[tasiri]]. <> [[ineffective]], [[inefficient]]. | ||
Line 41: | Line 41: | ||
==[[dafkaka]]== | ==[[dafkaka]]== | ||
==Verb== | |||
[[dafkaka]] | [[dafkaki]] | [[dafkako]] | [[dafkaku]] | [[dafkaka]] | [[dafkaki]] | [[dafkako]] | [[dafkaku]] | ||
# [[ziyara]] ko dimantar yin wani abu [[a-kai a-kai]]. <> to [[visit]] or do something [[consistently]]. | # [[ziyara]] ko dimantar yin wani abu [[a-kai a-kai]]. <> to [[visit]] or do something [[consistently]]. | ||
Line 50: | Line 50: | ||
==[[dafau]]== | ==[[dafau]]== | ||
==Noun== | |||
# wani irin nama mai tauri ko tantani da akan dafa ana sayar wa yara. {{syn|yaɗi|ragadada|ruguduma|fantsama-ido|runtsa-ido}} | # wani irin nama mai tauri ko tantani da akan dafa ana sayar wa yara. {{syn|yaɗi|ragadada|ruguduma|fantsama-ido|runtsa-ido}} | ||
# Meat cut into small pieces, cookcd and exposed for sale. (= [[fantsama ido]]; (Had.) [[lakwai]]; cf. [[rahuma]]; [[ragadada]]; a tagaji giwa; [[ganda]].) | # Meat cut into small pieces, cookcd and exposed for sale. (= [[fantsama ido]]; (Had.) [[lakwai]]; cf. [[rahuma]]; [[ragadada]]; a tagaji giwa; [[ganda]].) | ||
Line 56: | Line 56: | ||
==[[dafale]]== | ==[[dafale]]== | ||
==Noun== | |||
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]] | <abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]] | ||
# Any [[dog]] with a [[white]] [[neck]]. <> [[kare]] da [[fari]]n [[wuya]]. | # Any [[dog]] with a [[white]] [[neck]]. <> [[kare]] da [[fari]]n [[wuya]]. | ||
==[[dafafa]]== | ==[[dafafa]]== | ||
==Verb== | |||
# bin abu [[a guje]] don a kama. <> to [[rush]], [[hurry]]. {{syn|dirkaka}} | # bin abu [[a guje]] don a kama. <> to [[rush]], [[hurry]]. {{syn|dirkaka}} | ||
# tafiya ba tsaitsayawa. | # tafiya ba tsaitsayawa. | ||
Line 87: | Line 87: | ||
==[[daɗi]]== | ==[[daɗi]]== | ||
==Verb== | |||
# [[ƙari]], {{cx|verbal noun of}} [[daɗa]]. | # [[ƙari]], {{cx|verbal noun of}} [[daɗa]]. | ||
# toshe wani abu kamar bakin tulu. {{syn|daɗiya}} | # toshe wani abu kamar bakin tulu. {{syn|daɗiya}} | ||
==Noun== | |||
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]] | <abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]] | ||
# kyakkyawan ɗanɗanon abu na ci. <> [[delicious]], [[deliciousness]], [[tasty]]. | # kyakkyawan ɗanɗanon abu na ci. <> [[delicious]], [[deliciousness]], [[tasty]]. | ||
Line 98: | Line 98: | ||
==[[daɗe]]== | ==[[daɗe]]== | ||
==Adjective== | |||
# long lasting, long time <> tsawon lokaci. | # long lasting, long time <> tsawon lokaci. | ||
# taking too long, delayed. <> [[jinkiri]], [[daɗewa]]. | # taking too long, delayed. <> [[jinkiri]], [[daɗewa]]. | ||
==[[daɗa-zangu]]== | ==[[daɗa-zangu]]== | ||
==Noun== | |||
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]] | <abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]] | ||
# wani sashe na aikin wuyan riga. | # wani sashe na aikin wuyan riga. | ||
Line 112: | Line 112: | ||
==[[daɗai]]== | ==[[daɗai]]== | ||
== Adverb == | |||
# kalma mai nuna aukuwar abu koyaushe ko tutur. <> [[ever]], [[always]], [[anytime]]. | # kalma mai nuna aukuwar abu koyaushe ko tutur. <> [[ever]], [[always]], [[anytime]]. | ||
#: '''''daɗai''' haka halinsa yake. <> He's '''always''' been like that.'' | #: '''''daɗai''' haka halinsa yake. <> He's '''always''' been like that.'' | ||
Line 121: | Line 121: | ||
==[[daduma]]== | ==[[daduma]]== | ||
==Verb== | |||
# kama ko damƙar abu da hannu biyu. <> accepting something with two hands. {{syn|ƙwaƙume}} | # kama ko damƙar abu da hannu biyu. <> accepting something with two hands. {{syn|ƙwaƙume}} | ||
==[[dadubu]]== | ==[[dadubu]]== | ||
==Noun== | |||
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]] | <abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]] | ||
# harin ba-zato-ba-tsammani. <> surprise [[attack]]. Night [[raiding]] in war. (= [[ritsi]]; cf. [[damamushe]].) | # harin ba-zato-ba-tsammani. <> surprise [[attack]]. Night [[raiding]] in war. (= [[ritsi]]; cf. [[damamushe]].) | ||
Line 132: | Line 132: | ||
==[[daddoka]]== | ==[[daddoka]]== | ||
==Noun== | |||
<abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]] | <abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]] | ||
# wata irin agwagwar ruwa. {{syn|gwambaza}} | # wata irin agwagwar ruwa. {{syn|gwambaza}} | ||
Line 138: | Line 138: | ||
==[[daddofa]]== | ==[[daddofa]]== | ||
==Noun== | |||
<abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]] | <abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]] | ||
# rarrashi ko daɗin baki ko naci wajen Neman abu. | # rarrashi ko daɗin baki ko naci wajen Neman abu. | ||
Line 145: | Line 145: | ||
==[[daddauna]]== | ==[[daddauna]]== | ||
==Adjective== | |||
# [da"dda+una/+] {adj. masc. and fem.; pl. [[dauna]]}. [[greasy|Greasy]] with perspiration. (Cf. [[dauni]].) <> abu [[mai danƙo]]-[[danƙo]] ko [[maiƙo-maiƙo]]. {{syn|mai maiƙo|maiƙo}} | # [da"dda+una/+] {adj. masc. and fem.; pl. [[dauna]]}. [[greasy|Greasy]] with perspiration. (Cf. [[dauni]].) <> abu [[mai danƙo]]-[[danƙo]] ko [[maiƙo-maiƙo]]. {{syn|mai maiƙo|maiƙo}} | ||
==[[daddara]]== | ==[[daddara]]== | ||
==Verb== | |||
# [[horuwa]]. <> [[train]], [[practice]], [[prepare]]. {{syn|tanadi|shirya}} | # [[horuwa]]. <> [[train]], [[practice]], [[prepare]]. {{syn|tanadi|shirya}} | ||
# to [[amend]], [[mend]], [[change]] one's way. {{syn|dandara|sauyi}} | # to [[amend]], [[mend]], [[change]] one's way. {{syn|dandara|sauyi}} | ||
Line 157: | Line 157: | ||
==[[daddale]]== | ==[[daddale]]== | ||
==Verb== | |||
# reach agreement. <> fayyace wata matsala. {{syn|yarjejeniya}} | # reach agreement. <> fayyace wata matsala. {{syn|yarjejeniya}} | ||
# daddaɓe fura da tarɓarya. | # daddaɓe fura da tarɓarya. | ||
Line 164: | Line 164: | ||
==[[daddaga]]== | ==[[daddaga]]== | ||
==Noun== | |||
<abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]] | <abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]] | ||
# metal band at the end of a spear shaft. | # metal band at the end of a spear shaft. | ||
# kunnen [[mashi]]. {{syn|daga-daga}} | # kunnen [[mashi]]. {{syn|daga-daga}} | ||
# wuƙar jima. | # wuƙar jima. | ||
==Verb== | |||
[[daddaga]] | [[daddage]]* | [[daddagi]] | [[daddago]] | [[daddagu]] | [[daddaga]] | [[daddage]]* | [[daddagi]] | [[daddago]] | [[daddagu]] | ||
# make repetitive strikes on a given spot with a needle in sewing. | # make repetitive strikes on a given spot with a needle in sewing. | ||
Line 180: | Line 180: | ||
==[[daddaɗa]]== | ==[[daddaɗa]]== | ||
==Adjective== | |||
# abu [[mai daɗi]] <> [[delicious]] or something very [[nice]]. (cf. / compare with [[daɗi]]) | # abu [[mai daɗi]] <> [[delicious]] or something very [[nice]]. (cf. / compare with [[daɗi]]) | ||
## ''[[daddaɗa]]n doki, a '''nice''' horse.'' | ## ''[[daddaɗa]]n doki, a '''nice''' horse.'' | ||
Line 186: | Line 186: | ||
==[[dadas]]== | ==[[dadas]]== | ||
==Interjection== | |||
# kalma mai nuna yin daidai. <> [[good job|Good job!]] | # kalma mai nuna yin daidai. <> [[good job|Good job!]] | ||
==[[dadare]]== | ==[[dadare]]== | ||
''Not to be confused with '''da [[dare]]''' ko '''da [[daddare]]''' <> at [[night]] / [[nighttime]].'' | ''Not to be confused with '''da [[dare]]''' ko '''da [[daddare]]''' <> at [[night]] / [[nighttime]].'' | ||
==Noun== | |||
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]] | <abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]] | ||
# wani irin [[waki]] da Fulani ke ratayawa. | # wani irin [[waki]] da Fulani ke ratayawa. | ||
Line 199: | Line 199: | ||
==[[dadaboro]]== | ==[[dadaboro]]== | ||
==Adjective== | |||
# maɓarnacin mutum ko lalataccen abu. | # maɓarnacin mutum ko lalataccen abu. | ||
==[[dadagumaji]]== | ==[[dadagumaji]]== | ||
==Noun== | |||
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]] | <abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]] | ||
# [[tsumma]] <> a [[rag]]. | # [[tsumma]] <> a [[rag]]. | ||
Line 210: | Line 210: | ||
==[[dadagorana]]== | ==[[dadagorana]]== | ||
==Noun== | |||
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]] | <abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]] | ||
# wani irin [[tsuntsu]] mai baƙaƙen fukafukai. <> a black-winged [[bird]]. Black-winged [[stilt]] (Himanotopus himanotopus). | # wani irin [[tsuntsu]] mai baƙaƙen fukafukai. <> a black-winged [[bird]]. Black-winged [[stilt]] (Himanotopus himanotopus). | ||
Line 219: | Line 219: | ||
==[[daɓu-gajera]]== | ==[[daɓu-gajera]]== | ||
==Kirari== | |||
# [[porcupine]] <> kirarin da ake yi wa [[beguwa]] <abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]]. {{syn|daɓu}} | # [[porcupine]] <> kirarin da ake yi wa [[beguwa]] <abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]]. {{syn|daɓu}} | ||
Line 232: | Line 232: | ||
==[[daɓosa]]== | ==[[daɓosa]]== | ||
==Adjective== | |||
<abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr> | <abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr> | ||
# [[gajeruwa]]r [[mace]], [[kakkaura]]. <> a [[short]] [[thick]] [[woman]]. | # [[gajeruwa]]r [[mace]], [[kakkaura]]. <> a [[short]] [[thick]] [[woman]]. | ||
Line 240: | Line 240: | ||
==[[daɓas]]== | ==[[daɓas]]== | ||
==Interjection== | |||
# kalma mai bayyana gajarta da kyakkyawar sura. {{syn|daɓasɓas}} | # kalma mai bayyana gajarta da kyakkyawar sura. {{syn|daɓasɓas}} | ||
## ''Yarinya ce '''daɓas''' da ita.'' | ## ''Yarinya ce '''daɓas''' da ita.'' | ||
Line 246: | Line 246: | ||
==[[daɓaro]]== | ==[[daɓaro]]== | ||
==Noun== | |||
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]] | <abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]] | ||
# black loamy [[soil]]. ([[kwadakkwame]]; cf. [[daƙo]], [[duwa]]) baƙar laka. Kirari: '' '''daɓaro''' takin Allah.'' | # black loamy [[soil]]. ([[kwadakkwame]]; cf. [[daƙo]], [[duwa]]) baƙar laka. Kirari: '' '''daɓaro''' takin Allah.'' | ||
Line 260: | Line 260: | ||
==[[daɓarɓashi]]== | ==[[daɓarɓashi]]== | ||
==Adjective== | |||
# [da"'bar'ba"shi/+] {adj. m.; fem. da"'bar'ba"sa/+ [[daɓarɓasa]]; pl. da"'ba"r'ba"sa+i ([[daɓarɓasai]])}. Squat (e.g. woman, animal, or thing; the essential idea is that the object strikes the observer as having a firm purchase on the ground and creates an impression of solidity and reliability). e.g. yarinya ce da'bar'basa, she is a dumpy girl. (= da'bas; dam'basa; dam'bar'basa; danda'basa; cf. tsololuwa.) | # [da"'bar'ba"shi/+] {adj. m.; fem. da"'bar'ba"sa/+ [[daɓarɓasa]]; pl. da"'ba"r'ba"sa+i ([[daɓarɓasai]])}. Squat (e.g. woman, animal, or thing; the essential idea is that the object strikes the observer as having a firm purchase on the ground and creates an impression of solidity and reliability). e.g. yarinya ce da'bar'basa, she is a dumpy girl. (= da'bas; dam'basa; dam'bar'basa; danda'basa; cf. tsololuwa.) | ||
# gajeren mutum. <> a short person. squat, dumpy, stocky person or animal. | # gajeren mutum. <> a short person. squat, dumpy, stocky person or animal. | ||
Line 276: | Line 276: | ||
==[[daɓanniya]]== | ==[[daɓanniya]]== | ||
==Noun== | |||
<abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]] | <abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]] | ||
# yawan zirga-zirga. <> ample back and forth. | # yawan zirga-zirga. <> ample back and forth. | ||
==[[dabuwa]]== | ==[[dabuwa]]== | ||
==Noun== | |||
<abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]] | <abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]] | ||
# [[busasshe]]n tuwo wanda aka ɓarza aka dafa aka ci da mai. <> a [[dry]] [[tuwo]] meal eaten with oil. tuwo dried, boken up, and cooked with oil. | # [[busasshe]]n tuwo wanda aka ɓarza aka dafa aka ci da mai. <> a [[dry]] [[tuwo]] meal eaten with oil. tuwo dried, boken up, and cooked with oil. | ||
==[[daburta]]== | ==[[daburta]]== | ||
==Verb== | |||
[[daburta]] | [[dabure]] | [[daburce]] | [[dibilce]] | [[daburta]] | [[dabure]] | [[daburce]] | [[dibilce]] | ||
# to [[confuse]] someone. <> ruɗar da mutum. | # to [[confuse]] someone. <> ruɗar da mutum. | ||
Line 294: | Line 294: | ||
==[[dabur]]== | ==[[dabur]]== | ||
==Noun== | |||
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]] | <abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]] | ||
# jan daga. {{syn|dabur-dabur|dabur dabur|darakun-darakun}} | # jan daga. {{syn|dabur-dabur|dabur dabur|darakun-darakun}} | ||
Line 302: | Line 302: | ||
==[[dabul-dabul]]== | ==[[dabul-dabul]]== | ||
==Noun== | |||
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]] | <abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]] | ||
# cakuɗaɗɗen wuri. | # cakuɗaɗɗen wuri. | ||
Line 309: | Line 309: | ||
==[[dabubu]]== | ==[[dabubu]]== | ||
==Adverb== | |||
# kalma mai nuna fitowar abu da yawa, musamman tsuntsaye ko fari. <> expresses a mass outpour of something such as birds. | # kalma mai nuna fitowar abu da yawa, musamman tsuntsaye ko fari. <> expresses a mass outpour of something such as birds. | ||
# Crowding of large number of people into one place, e.g. mutane sun yi '''dabubu'''. (= [[tacucu]]; [[dafifi]].) | # Crowding of large number of people into one place, e.g. mutane sun yi '''dabubu'''. (= [[tacucu]]; [[dafifi]].) | ||
==[[dabshe]]== | ==[[dabshe]]== | ||
==Verb== | |||
# ƙujewar baki a sakamakon faɗuwar da mutum ya yi. {{syn|dabsa}} | # ƙujewar baki a sakamakon faɗuwar da mutum ya yi. {{syn|dabsa}} | ||
# mayar da wuri faƙo. <> to become grazed. {{syn|dauje|daushe}} | # mayar da wuri faƙo. <> to become grazed. {{syn|dauje|daushe}} | ||
Line 320: | Line 320: | ||
==[[dabsa]]== | ==[[dabsa]]== | ||
==Verb== | |||
[[dabsa]] | [[dabshe]] | [[dabshi]] | [[dabshu]] | [[dabsa]] | [[dabshe]] | [[dabshi]] | [[dabshu]] | ||
# Said by a person who wishes to prevent any one colliding with him in a dark place. | # Said by a person who wishes to prevent any one colliding with him in a dark place. | ||
Line 326: | Line 326: | ||
==[[dabilbila]]== | ==[[dabilbila]]== | ||
==Verb== | |||
[[dabilbila]] | [[dabilbilo]] | [[dabilbile]] | [[dabilbilu]] | [[dabilbila]] | [[dabilbilo]] | [[dabilbile]] | [[dabilbilu]] | ||
# bibbirkita ƙasa ko rikita aiki. {{syn|damalmala|dabulbula}} | # bibbirkita ƙasa ko rikita aiki. {{syn|damalmala|dabulbula}} | ||
==[[dabi]]== | ==[[dabi]]== | ||
==Noun== | |||
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]] | <abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]] | ||
# [[rumfa]]r da ake yi da itace da ciyawa mai kama da rufin kwano. | # [[rumfa]]r da ake yi da itace da ciyawa mai kama da rufin kwano. | ||
Line 337: | Line 337: | ||
==[[dabgaja]]== | ==[[dabgaja]]== | ||
==Noun== | |||
<abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]] | <abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]] | ||
# damaged or bad [[kolanut]] <> mummunan [[goro]] mai tsutsa. | # damaged or bad [[kolanut]] <> mummunan [[goro]] mai tsutsa. | ||
Line 344: | Line 344: | ||
==[[dabeniya]]== | ==[[dabeniya]]== | ||
==Noun== | |||
<abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]] | <abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]] | ||
# aikin da ya fi ƙarfin mutum. <> an overwhelming task or work. overrating one's abilities. | # aikin da ya fi ƙarfin mutum. <> an overwhelming task or work. overrating one's abilities. | ||
Line 353: | Line 353: | ||
==[[dabdala]]== | ==[[dabdala]]== | ||
==Noun== | |||
{{noun|dabdala|dabdaloli}} | {{noun|dabdala|dabdaloli}} | ||
<abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]] | <abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]] | ||
Line 361: | Line 361: | ||
==[[dabbare-dabbare]]== | ==[[dabbare-dabbare]]== | ||
==Adjective== | |||
# ratsi marar tsari na wani launi a cikin wani, yawanci za a gan shi ƙawanya-ƙawanya. | # ratsi marar tsari na wani launi a cikin wani, yawanci za a gan shi ƙawanya-ƙawanya. | ||
# Patchy; spotted; variegated (with spots or colours widely and irregularly separated. e.g. a cloth spotted with grease; an imperfectly plastered wall with old colour showing through, &c.; the word is not applied to a horse.) | # Patchy; spotted; variegated (with spots or colours widely and irregularly separated. e.g. a cloth spotted with grease; an imperfectly plastered wall with old colour showing through, &c.; the word is not applied to a horse.) | ||
Line 367: | Line 367: | ||
==[[dabaza]]== | ==[[dabaza]]== | ||
==Noun== | |||
<abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]] | <abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]] | ||
# ɓarjin hatsi sama-sama. {{syn|fantsara|dangartso|duski}} | # ɓarjin hatsi sama-sama. {{syn|fantsara|dangartso|duski}} | ||
Line 374: | Line 374: | ||
==[[dabar-dabar]]== | ==[[dabar-dabar]]== | ||
==Noun== | |||
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]] | <abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]] | ||
# A sharp disagreement between people. | # A sharp disagreement between people. | ||
Line 388: | Line 388: | ||
==[[dabara]]== | ==[[dabara]]== | ||
==Noun== | |||
{{suna|dabara|dabaru|dabarori|dabarbari|dabarce-dabarce}} | {{suna|dabara|dabaru|dabarori|dabarbari|dabarce-dabarce}} | ||
{{noun|plan}} | {{noun|plan}} | ||
Line 396: | Line 396: | ||
==[[dabanya]]== | ==[[dabanya]]== | ||
==Noun== | |||
<abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]] | <abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]] | ||
# Packing corn in bins, after untying the bundles, so that bin will hold more. (Vide [[cushe]]; [[daddaka]] III.) | # Packing corn in bins, after untying the bundles, so that bin will hold more. (Vide [[cushe]]; [[daddaka]] III.) | ||
Line 402: | Line 402: | ||
==[[dabano]]== | ==[[dabano]]== | ||
==Noun== | |||
<abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]] | <abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]] | ||
# wani irin ruwa-ruwa mai zaki da ke fitowa daga findin furen dorawa. <> A sweet juice secreted in the blossom of locust-bean tree. {{syn|darɓa|badano}} | # wani irin ruwa-ruwa mai zaki da ke fitowa daga findin furen dorawa. <> A sweet juice secreted in the blossom of locust-bean tree. {{syn|darɓa|badano}} | ||
==[[daban]]== | ==[[daban]]== | ||
==Adverb== | |||
# [[different]], [[distinct]] <> kalma mai nuna bambanci tsakanin abu biyu ko fiye. | # [[different]], [[distinct]] <> kalma mai nuna bambanci tsakanin abu biyu ko fiye. | ||
#: ''Gaskiya '''daban''' take daga ƙarya. <> The truth is '''different''' from falsehood.'' | #: ''Gaskiya '''daban''' take daga ƙarya. <> The truth is '''different''' from falsehood.'' | ||
# {{other spelling of|dabam}} | # {{other spelling of|dabam}} |
Revision as of 23:12, 12 July 2017
Notes to self
- Special characters reference: Ɓ ɓ Ɗ ɗ Ƙ ƙ Ƴ ƴ
- f
- m
- Be sure to replace all instances of the noun template to the suna template.
- Swapping links between languages...
- #REDIRECT Other article
- Transfer and archive to http://hausadictionary.com/sandbox1
dagabi-dagabi
Noun
m
- wani irin wasa. <> a type of game.
- Synonyms: gardo and gardo-gardo
dafti
Noun
m
dafshe
Verb
dafsasar
Adjective
dafu, dafaffe, a dafe
Adjective
dafkau
Noun
m
- rashin kataɓus ko tasiri. <> ineffective, inefficient.
- Dafkau macijin tsumma.
dafkaka
Verb
dafkaka | dafkaki | dafkako | dafkaku
- ziyara ko dimantar yin wani abu a-kai a-kai. <> to visit or do something consistently.
- hasara dafkaki mai-akwai, <> loss and misfortune are the companions of one who is well off.
- kusanta dab da abu. <> to get near, close, nearby something.
- ya dafkako gare ni.
- Sandbox1 is another way of spelling dabkaka.
dafau
Noun
- wani irin nama mai tauri ko tantani da akan dafa ana sayar wa yara.
- Synonyms: yaɗi, ragadada, ruguduma, fantsama-ido and runtsa-ido
- Meat cut into small pieces, cookcd and exposed for sale. (= fantsama ido; (Had.) lakwai; cf. rahuma; ragadada; a tagaji giwa; ganda.)
- Dried monkey-nut soaked and boiled. (= damuna-kusa; dafai.)
dafale
Noun
m
dafafa
Verb
dafa'an
- kalma mai nuna zaman abu daidai ko dindindin.
daf
dadiya
Not to be confused with daɗiya.
- kyanwa. <> a cat.
daɗiya
f
dadi
- REDIRECT daɗi
daɗi
Verb
Noun
m
- kyakkyawan ɗanɗanon abu na ci. <> delicious, deliciousness, tasty.
- wani hali na fari ciki. <> a good feeling, goodness, happiness, pleasantness, enjoyment.
Related words
daɗe
Adjective
daɗa-zangu
Noun
m
- wani sashe na aikin wuyan riga.
daɗawa
daɗai
Adverb
- kalma mai nuna aukuwar abu koyaushe ko tutur. <> ever, always, anytime.
- daɗai haka halinsa yake. <> He's always been like that.
- kore yiwuwar abu. <> never, ever.
- daɗai ba za ayi haka ba!
- tace sararin sama da ƙasa zasu shuɗe, amma magana ta ba zata shuɗe ba daɗai!
- Never in a blue moon. <> daɗai duniya.
daduma
Verb
- kama ko damƙar abu da hannu biyu. <> accepting something with two hands.
- Synonym: ƙwaƙume
dadubu
Noun
m
daddoka
Noun
f
daddofa
Noun
f
- rarrashi ko daɗin baki ko naci wajen Neman abu.
- Sandbox1 is another way of spelling doddofa.
- [da"ddo/"fa/+] {n.f.}. (Kats. & Z.) Presentation of gifts, doing little kindnesses, saying sweet nothings or flattering speeches, to a person from whom one hopes to receive some definite advantage. (= fadanci q.v.)
daddauna
Adjective
daddara
Verb
daddale
Verb
- reach agreement. <> fayyace wata matsala.
- Synonym: yarjejeniya
- daddaɓe fura da tarɓarya.
- lailaye daɓe.
daddaga
Noun
f
Verb
daddaga | daddage* | daddagi | daddago | daddagu
- make repetitive strikes on a given spot with a needle in sewing.
- Ya daddaga hudar safa. <> He darned the socks. = He poked holes to the socks.
- zuba kakkaurar miya kaɗan a tuwo. <> pouring a little bit of thick soup/stew on a porridge/tuwo meal.
- cin fure.
- Synonym: goga
- Yarinya ta daddaga fure a haƙorinta.
- daɓa wa doki ƙaimi.
- mutsuttsuka abu kamar ciyawa ko harawa.
daddaɗa
Adjective
dadas
Interjection
- kalma mai nuna yin daidai. <> Good job!
dadare
Not to be confused with da dare ko da daddare <> at night / nighttime.
Noun
m
- wani irin waki da Fulani ke ratayawa.
dadara
dadaboro
Adjective
- maɓarnacin mutum ko lalataccen abu.
dadagumaji
Noun
m
- tsumma <> a rag.
- wani irin wando. <> a type of trousers.
- Sandbox1 is another way of spelling dadugumaji.
dadagorana
Noun
m
- wani irin tsuntsu mai baƙaƙen fukafukai. <> a black-winged bird. Black-winged stilt (Himanotopus himanotopus).
- Sandbox1 is another way of spelling da-da-gorana.
daɓura, dabura, daburi, dab'ura, dab'uri
- REDIRECT daɓuri
daɓu-gajera
Kirari
dabu-gajera, dabu gajera
- REDIRECT daɓu-gajera
daɓu
dabu, dab'u
- REDIRECT daɓu
daɓosa
Adjective
f
dab'osa, dabosa
- REDIRECT daɓosa
daɓas
Interjection
daɓaro
Noun
m
dabaro, dab'aro
- REDIRECT daɓaro
daɓarɓasa, dabarbasa, dab'arb'ashi, dabarbashi
- REDIRECT daɓarɓashi
daɓarɓashi
Adjective
- [da"'bar'ba"shi/+] {adj. m.; fem. da"'bar'ba"sa/+ daɓarɓasa; pl. da"'ba"r'ba"sa+i (daɓarɓasai)}. Squat (e.g. woman, animal, or thing; the essential idea is that the object strikes the observer as having a firm purchase on the ground and creates an impression of solidity and reliability). e.g. yarinya ce da'bar'basa, she is a dumpy girl. (= da'bas; dam'basa; dam'bar'basa; danda'basa; cf. tsololuwa.)
- gajeren mutum. <> a short person. squat, dumpy, stocky person or animal.
daɓarɓar
- kalma mai nuna kauri da gajerta <> expresses shortness and thickness.
- rashin tsarin zama.
- Ya zauna daɓarɓar = Yana zaman daɓarɓas.
dabarbar, dab'arb'ar, daɓarɓas, dabarbas
- REDIRECT daɓarɓar
dabanniya, dab'anniya
- REDIRECT daɓanniya
daɓanniya
Noun
f
- yawan zirga-zirga. <> ample back and forth.
dabuwa
Noun
f
daburta
Verb
daburta | dabure | daburce | dibilce
- to confuse someone. <> ruɗar da mutum.
dabure, daburce
- REDIRECT daburta
dabur
Noun
m
- jan daga.
- Synonyms: dabur-dabur, dabur dabur and darakun-darakun
dabur-dabur, dabur dabur
- REDIRECT dabur
dabul-dabul
Noun
m
- cakuɗaɗɗen wuri.
- cakuɗewar abu.
- rawar makafi.
dabubu
Adverb
dabshe
Verb
- ƙujewar baki a sakamakon faɗuwar da mutum ya yi.
- Synonym: dabsa
- mayar da wuri faƙo. <> to become grazed.
- See also dabsa
dabsa
Verb
dabsa | dabshe | dabshi | dabshu
- Said by a person who wishes to prevent any one colliding with him in a dark place.
- yin karo da wani abu har a yi rauni a baki.
- Synonym: karo
dabilbila
Verb
dabi
Noun
m
dabgaja
Noun
f
dabeniya
Noun
f
dabanniya
- REDIRECT dabeniya
dabdala
Noun
f
dabbare-dabbare
Adjective
- ratsi marar tsari na wani launi a cikin wani, yawanci za a gan shi ƙawanya-ƙawanya.
- Patchy; spotted; variegated (with spots or colours widely and irregularly separated. e.g. a cloth spotted with grease; an imperfectly plastered wall with old colour showing through, &c.; the word is not applied to a horse.)
dabaza
Noun
f
dabar-dabar
Noun
m
- A sharp disagreement between people.
- Facing each other.
- sun yi dabar-dabar <> they are facing each other.
- Rising up of a number of people, out of respect, on the arrival of a superior.
- ya na dabar-dabar. <> he is making futile efforts to substantiate his claims to knowledge.
- jan daga tsakanin abokan gaba, kowa na shayin kowa.
- Sandbox1 is another way of spelling dabur-dabur.
dabur-dabur
- REDIRECT dabar-dabar
dabara
Noun
Jam'i |
f
dabanya
Noun
f
dabano
Noun
f