Toggle menu
24.1K
670
183
158.6K
HausaDictionary.com | Hausa English Translations
Toggle preferences menu
Toggle personal menu
Not logged in
Your IP address will be publicly visible if you make any edits.

sandbox1: Difference between revisions

From HausaDictionary.com | Hausa English Translations
No edit summary
No edit summary
Line 9: Line 9:


==[[dagabi-dagabi]]==
==[[dagabi-dagabi]]==
<nowiki>== Noun ==</nowiki>
== Noun ==
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]]
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]]
# wani irin [[wasa]]. <> a type of [[game]]. {{syn|gardo|gardo-gardo}}
# wani irin [[wasa]]. <> a type of [[game]]. {{syn|gardo|gardo-gardo}}


==[[dafti]]==
==[[dafti]]==
<nowiki>== Noun ==</nowiki>
== Noun ==
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]]
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]]
# [[ɗumamamme]]n [[tuwo]]. <> [[cooked]] [[tuwo]]. {{syn|ɗumame|zazafe}}
# [[ɗumamamme]]n [[tuwo]]. <> [[cooked]] [[tuwo]]. {{syn|ɗumame|zazafe}}
Line 20: Line 20:


==[[dafshe]]==
==[[dafshe]]==
<nowiki>==Verb==</nowiki>
==Verb==
# [[kuje]]. {{syn|dauje}}
# [[kuje]]. {{syn|dauje}}


==[[dafsasar]]==
==[[dafsasar]]==
<nowiki>==Adjective==</nowiki>
==Adjective==
# [[kalma]] [[mai siffanta]] [[kauri]]n [[leɓɓa]]. <> [[big]]-[[lipped]], [[having]] [[thick]] [[lips]].
# [[kalma]] [[mai siffanta]] [[kauri]]n [[leɓɓa]]. <> [[big]]-[[lipped]], [[having]] [[thick]] [[lips]].
#: ''yana da baki '''dafsassar''', he is very thick-lipped. (= [[dausharere]]; [[dausassar]].)
#: ''yana da baki '''dafsassar''', he is very thick-lipped. (= [[dausharere]]; [[dausassar]].)
Line 30: Line 30:


==[[dafu]], [[dafaffe]], a [[dafe]]==
==[[dafu]], [[dafaffe]], a [[dafe]]==
<nowiki>==Adjective==</nowiki>
==Adjective==
# [[cooked]]. <> [[dafu]], [[dafaffe]], a [[dafe]].
# [[cooked]]. <> [[dafu]], [[dafaffe]], a [[dafe]].
#: ''the food is '''cooked'''. <> abinci ya '''[[dafu]]''' = '''[[dafaffe]]n''' abinci ne = abincin '''a [[dafe]]''' yake.
#: ''the food is '''cooked'''. <> abinci ya '''[[dafu]]''' = '''[[dafaffe]]n''' abinci ne = abincin '''a [[dafe]]''' yake.


==[[dafkau]]==
==[[dafkau]]==
<nowiki>== Noun ==</nowiki>
== Noun ==
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]]
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]]
# rashin [[kataɓus]] ko [[tasiri]]. <> [[ineffective]], [[inefficient]].
# rashin [[kataɓus]] ko [[tasiri]]. <> [[ineffective]], [[inefficient]].
Line 41: Line 41:


==[[dafkaka]]==
==[[dafkaka]]==
<nowiki>==Verb==</nowiki>
==Verb==
[[dafkaka]] | [[dafkaki]] | [[dafkako]] | [[dafkaku]]
[[dafkaka]] | [[dafkaki]] | [[dafkako]] | [[dafkaku]]
# [[ziyara]] ko dimantar yin wani abu [[a-kai a-kai]]. <> to [[visit]] or do something [[consistently]].
# [[ziyara]] ko dimantar yin wani abu [[a-kai a-kai]]. <> to [[visit]] or do something [[consistently]].
Line 50: Line 50:


==[[dafau]]==
==[[dafau]]==
<nowiki>==Noun==</nowiki>
==Noun==
# wani irin nama mai tauri ko tantani da akan dafa ana sayar wa yara. {{syn|yaɗi|ragadada|ruguduma|fantsama-ido|runtsa-ido}}
# wani irin nama mai tauri ko tantani da akan dafa ana sayar wa yara. {{syn|yaɗi|ragadada|ruguduma|fantsama-ido|runtsa-ido}}
# Meat cut into small pieces, cookcd and exposed for sale. (= [[fantsama ido]]; (Had.) [[lakwai]]; cf. [[rahuma]]; [[ragadada]]; a tagaji giwa; [[ganda]].)
# Meat cut into small pieces, cookcd and exposed for sale. (= [[fantsama ido]]; (Had.) [[lakwai]]; cf. [[rahuma]]; [[ragadada]]; a tagaji giwa; [[ganda]].)
Line 56: Line 56:


==[[dafale]]==
==[[dafale]]==
<nowiki>==Noun==</nowiki>
==Noun==
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]]
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]]
# Any [[dog]] with a [[white]] [[neck]]. <> [[kare]] da [[fari]]n [[wuya]].
# Any [[dog]] with a [[white]] [[neck]]. <> [[kare]] da [[fari]]n [[wuya]].


==[[dafafa]]==
==[[dafafa]]==
<nowiki>==Verb==</nowiki>
==Verb==
# bin abu [[a guje]] don a kama. <> to [[rush]], [[hurry]]. {{syn|dirkaka}}
# bin abu [[a guje]] don a kama. <> to [[rush]], [[hurry]]. {{syn|dirkaka}}
# tafiya ba tsaitsayawa.
# tafiya ba tsaitsayawa.
Line 87: Line 87:


==[[daɗi]]==
==[[daɗi]]==
<nowiki>==Verb==</nowiki>
==Verb==
# [[ƙari]], {{cx|verbal noun of}} [[daɗa]].  
# [[ƙari]], {{cx|verbal noun of}} [[daɗa]].  
# toshe wani abu kamar bakin tulu. {{syn|daɗiya}}
# toshe wani abu kamar bakin tulu. {{syn|daɗiya}}
<nowiki>==Noun==</nowiki>
==Noun==
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]]
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]]
# kyakkyawan ɗanɗanon abu na ci. <> [[delicious]], [[deliciousness]], [[tasty]].
# kyakkyawan ɗanɗanon abu na ci. <> [[delicious]], [[deliciousness]], [[tasty]].
Line 98: Line 98:


==[[daɗe]]==
==[[daɗe]]==
<nowiki>==Adjective==</nowiki>
==Adjective==
# long lasting, long time <> tsawon lokaci.
# long lasting, long time <> tsawon lokaci.
# taking too long, delayed. <> [[jinkiri]], [[daɗewa]].
# taking too long, delayed. <> [[jinkiri]], [[daɗewa]].


==[[daɗa-zangu]]==
==[[daɗa-zangu]]==
<nowiki>==Noun==</nowiki>
==Noun==
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]]
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]]
# wani sashe na aikin wuyan riga.
# wani sashe na aikin wuyan riga.
Line 112: Line 112:


==[[daɗai]]==
==[[daɗai]]==
<nowiki>== Adverb ==</nowiki>
== Adverb ==
# kalma mai nuna aukuwar abu koyaushe ko tutur. <> [[ever]], [[always]], [[anytime]].
# kalma mai nuna aukuwar abu koyaushe ko tutur. <> [[ever]], [[always]], [[anytime]].
#: '''''daɗai''' haka halinsa yake. <> He's '''always''' been like that.''
#: '''''daɗai''' haka halinsa yake. <> He's '''always''' been like that.''
Line 121: Line 121:


==[[daduma]]==
==[[daduma]]==
<nowiki>==Verb==</nowiki>
==Verb==
# kama ko damƙar abu da hannu biyu. <> accepting something with two hands. {{syn|ƙwaƙume}}
# kama ko damƙar abu da hannu biyu. <> accepting something with two hands. {{syn|ƙwaƙume}}


==[[dadubu]]==
==[[dadubu]]==
<nowiki>==Noun==</nowiki>
==Noun==
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]]
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]]
# harin ba-zato-ba-tsammani. <> surprise [[attack]]. Night [[raiding]] in war. (= [[ritsi]]; cf. [[damamushe]].)
# harin ba-zato-ba-tsammani. <> surprise [[attack]]. Night [[raiding]] in war. (= [[ritsi]]; cf. [[damamushe]].)
Line 132: Line 132:


==[[daddoka]]==
==[[daddoka]]==
<nowiki>==Noun==</nowiki>
==Noun==
<abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]]
<abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]]
# wata irin agwagwar ruwa. {{syn|gwambaza}}
# wata irin agwagwar ruwa. {{syn|gwambaza}}
Line 138: Line 138:


==[[daddofa]]==
==[[daddofa]]==
<nowiki>==Noun==</nowiki>
==Noun==
<abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]]
<abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]]
# rarrashi ko daɗin baki ko naci wajen Neman abu.  
# rarrashi ko daɗin baki ko naci wajen Neman abu.  
Line 145: Line 145:


==[[daddauna]]==
==[[daddauna]]==
<nowiki>==Adjective==</nowiki>
==Adjective==
# [da"dda+una/+] {adj. masc. and fem.; pl. [[dauna]]}. [[greasy|Greasy]] with perspiration. (Cf. [[dauni]].) <> abu [[mai danƙo]]-[[danƙo]] ko [[maiƙo-maiƙo]]. {{syn|mai maiƙo|maiƙo}}
# [da"dda+una/+] {adj. masc. and fem.; pl. [[dauna]]}. [[greasy|Greasy]] with perspiration. (Cf. [[dauni]].) <> abu [[mai danƙo]]-[[danƙo]] ko [[maiƙo-maiƙo]]. {{syn|mai maiƙo|maiƙo}}


==[[daddara]]==
==[[daddara]]==
<nowiki>==Verb==</nowiki>
==Verb==
# [[horuwa]].  <> [[train]], [[practice]], [[prepare]]. {{syn|tanadi|shirya}}
# [[horuwa]].  <> [[train]], [[practice]], [[prepare]]. {{syn|tanadi|shirya}}
# to [[amend]], [[mend]], [[change]] one's way. {{syn|dandara|sauyi}}
# to [[amend]], [[mend]], [[change]] one's way. {{syn|dandara|sauyi}}
Line 157: Line 157:


==[[daddale]]==
==[[daddale]]==
<nowiki>==Verb==</nowiki>
==Verb==
# reach agreement. <> fayyace wata matsala. {{syn|yarjejeniya}}
# reach agreement. <> fayyace wata matsala. {{syn|yarjejeniya}}
# daddaɓe fura da tarɓarya.
# daddaɓe fura da tarɓarya.
Line 164: Line 164:


==[[daddaga]]==
==[[daddaga]]==
<nowiki>==Noun==</nowiki>
==Noun==
<abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]]
<abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]]
# metal band at the end of a spear shaft.
# metal band at the end of a spear shaft.
# kunnen [[mashi]]. {{syn|daga-daga}}
# kunnen [[mashi]]. {{syn|daga-daga}}
# wuƙar jima.
# wuƙar jima.
<nowiki>==Verb==</nowiki>
==Verb==
[[daddaga]] | [[daddage]]* | [[daddagi]] | [[daddago]] | [[daddagu]]
[[daddaga]] | [[daddage]]* | [[daddagi]] | [[daddago]] | [[daddagu]]
# make repetitive strikes on a given spot with a needle in sewing.
# make repetitive strikes on a given spot with a needle in sewing.
Line 180: Line 180:


==[[daddaɗa]]==
==[[daddaɗa]]==
<nowiki>==Adjective==</nowiki>
==Adjective==
# abu [[mai daɗi]] <> [[delicious]] or something very [[nice]]. (cf. / compare with [[daɗi]])
# abu [[mai daɗi]] <> [[delicious]] or something very [[nice]]. (cf. / compare with [[daɗi]])
## ''[[daddaɗa]]n doki, a '''nice''' horse.''
## ''[[daddaɗa]]n doki, a '''nice''' horse.''
Line 186: Line 186:


==[[dadas]]==
==[[dadas]]==
<nowiki>==Interjection==</nowiki>
==Interjection==
# kalma mai nuna yin daidai. <> [[good job|Good job!]]
# kalma mai nuna yin daidai. <> [[good job|Good job!]]


==[[dadare]]==
==[[dadare]]==
''Not to be confused with '''da [[dare]]''' ko '''da [[daddare]]''' <> at [[night]] / [[nighttime]].''
''Not to be confused with '''da [[dare]]''' ko '''da [[daddare]]''' <> at [[night]] / [[nighttime]].''
<nowiki>==Noun==</nowiki>
==Noun==
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]]
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]]
# wani irin [[waki]] da Fulani ke ratayawa.
# wani irin [[waki]] da Fulani ke ratayawa.
Line 199: Line 199:


==[[dadaboro]]==
==[[dadaboro]]==
<nowiki>==Adjective==</nowiki>
==Adjective==
# maɓarnacin mutum ko lalataccen abu.
# maɓarnacin mutum ko lalataccen abu.


==[[dadagumaji]]==
==[[dadagumaji]]==
<nowiki>==Noun==</nowiki>
==Noun==
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]]
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]]
# [[tsumma]] <> a [[rag]].
# [[tsumma]] <> a [[rag]].
Line 210: Line 210:


==[[dadagorana]]==
==[[dadagorana]]==
<nowiki>==Noun==</nowiki>
==Noun==
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]]
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]]
# wani irin [[tsuntsu]] mai baƙaƙen fukafukai. <> a black-winged [[bird]]. Black-winged [[stilt]] (Himanotopus himanotopus).  
# wani irin [[tsuntsu]] mai baƙaƙen fukafukai. <> a black-winged [[bird]]. Black-winged [[stilt]] (Himanotopus himanotopus).  
Line 219: Line 219:


==[[daɓu-gajera]]==
==[[daɓu-gajera]]==
<nowiki>==Kirari==</nowiki>
==Kirari==
# [[porcupine]] <> kirarin da ake yi wa [[beguwa]] <abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]]. {{syn|daɓu}}
# [[porcupine]] <> kirarin da ake yi wa [[beguwa]] <abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]]. {{syn|daɓu}}


Line 232: Line 232:


==[[daɓosa]]==
==[[daɓosa]]==
<nowiki>==Adjective==</nowiki>
==Adjective==
<abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>
<abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>
# [[gajeruwa]]r [[mace]], [[kakkaura]]. <> a [[short]] [[thick]] [[woman]].
# [[gajeruwa]]r [[mace]], [[kakkaura]]. <> a [[short]] [[thick]] [[woman]].
Line 240: Line 240:


==[[daɓas]]==
==[[daɓas]]==
<nowiki>==Interjection==</nowiki>
==Interjection==
# kalma mai bayyana gajarta da kyakkyawar sura. {{syn|daɓasɓas}}
# kalma mai bayyana gajarta da kyakkyawar sura. {{syn|daɓasɓas}}
## ''Yarinya ce '''daɓas''' da ita.''  
## ''Yarinya ce '''daɓas''' da ita.''  
Line 246: Line 246:


==[[daɓaro]]==
==[[daɓaro]]==
<nowiki>==Noun==</nowiki>
==Noun==
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]]
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]]
# black loamy [[soil]]. ([[kwadakkwame]]; cf. [[daƙo]], [[duwa]]) baƙar laka. Kirari: '' '''daɓaro''' takin Allah.''
# black loamy [[soil]]. ([[kwadakkwame]]; cf. [[daƙo]], [[duwa]]) baƙar laka. Kirari: '' '''daɓaro''' takin Allah.''
Line 260: Line 260:


==[[daɓarɓashi]]==
==[[daɓarɓashi]]==
<nowiki>==Adjective==</nowiki>
==Adjective==
# [da"'bar'ba"shi/+] {adj. m.; fem. da"'bar'ba"sa/+ [[daɓarɓasa]]; pl. da"'ba"r'ba"sa+i ([[daɓarɓasai]])}. Squat (e.g. woman, animal, or thing; the essential idea is that the object strikes the observer as having a firm purchase on the ground and creates an impression of solidity and reliability). e.g. yarinya ce da'bar'basa, she is a dumpy girl. (= da'bas; dam'basa; dam'bar'basa; danda'basa; cf. tsololuwa.)
# [da"'bar'ba"shi/+] {adj. m.; fem. da"'bar'ba"sa/+ [[daɓarɓasa]]; pl. da"'ba"r'ba"sa+i ([[daɓarɓasai]])}. Squat (e.g. woman, animal, or thing; the essential idea is that the object strikes the observer as having a firm purchase on the ground and creates an impression of solidity and reliability). e.g. yarinya ce da'bar'basa, she is a dumpy girl. (= da'bas; dam'basa; dam'bar'basa; danda'basa; cf. tsololuwa.)
# gajeren mutum. <> a short person. squat, dumpy, stocky person or animal.
# gajeren mutum. <> a short person. squat, dumpy, stocky person or animal.
Line 276: Line 276:


==[[daɓanniya]]==
==[[daɓanniya]]==
<nowiki>==Noun==</nowiki>
==Noun==
<abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]]
<abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]]
# yawan zirga-zirga. <> ample back and forth.
# yawan zirga-zirga. <> ample back and forth.


==[[dabuwa]]==
==[[dabuwa]]==
<nowiki>==Noun==</nowiki>
==Noun==
<abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]]
<abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]]
# [[busasshe]]n tuwo wanda aka ɓarza aka dafa aka ci da mai. <> a [[dry]] [[tuwo]] meal eaten with oil. tuwo dried, boken up, and cooked with oil.
# [[busasshe]]n tuwo wanda aka ɓarza aka dafa aka ci da mai. <> a [[dry]] [[tuwo]] meal eaten with oil. tuwo dried, boken up, and cooked with oil.


==[[daburta]]==
==[[daburta]]==
<nowiki>==Verb==</nowiki>
==Verb==
[[daburta]] | [[dabure]] | [[daburce]] | [[dibilce]]
[[daburta]] | [[dabure]] | [[daburce]] | [[dibilce]]
# to [[confuse]] someone. <> ruɗar da mutum.
# to [[confuse]] someone. <> ruɗar da mutum.
Line 294: Line 294:


==[[dabur]]==
==[[dabur]]==
<nowiki>==Noun==</nowiki>
==Noun==
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]]
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]]
# jan daga. {{syn|dabur-dabur|dabur dabur|darakun-darakun}}
# jan daga. {{syn|dabur-dabur|dabur dabur|darakun-darakun}}
Line 302: Line 302:


==[[dabul-dabul]]==
==[[dabul-dabul]]==
<nowiki>==Noun==</nowiki>
==Noun==
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]]
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]]
# cakuɗaɗɗen wuri.
# cakuɗaɗɗen wuri.
Line 309: Line 309:


==[[dabubu]]==
==[[dabubu]]==
<nowiki>==Adverb==</nowiki>
==Adverb==
# kalma mai nuna fitowar abu da yawa, musamman tsuntsaye ko fari. <> expresses a mass outpour of something such as birds.
# kalma mai nuna fitowar abu da yawa, musamman tsuntsaye ko fari. <> expresses a mass outpour of something such as birds.
# Crowding of large number of people into one place, e.g. mutane sun yi '''dabubu'''. (= [[tacucu]]; [[dafifi]].)
# Crowding of large number of people into one place, e.g. mutane sun yi '''dabubu'''. (= [[tacucu]]; [[dafifi]].)


==[[dabshe]]==
==[[dabshe]]==
<nowiki>==Verb==</nowiki>
==Verb==
# ƙujewar baki a sakamakon faɗuwar da mutum ya yi. {{syn|dabsa}}
# ƙujewar baki a sakamakon faɗuwar da mutum ya yi. {{syn|dabsa}}
# mayar da wuri faƙo. <> to become grazed. {{syn|dauje|daushe}}
# mayar da wuri faƙo. <> to become grazed. {{syn|dauje|daushe}}
Line 320: Line 320:


==[[dabsa]]==
==[[dabsa]]==
<nowiki>==Verb==</nowiki>
==Verb==
[[dabsa]] | [[dabshe]] | [[dabshi]] | [[dabshu]]
[[dabsa]] | [[dabshe]] | [[dabshi]] | [[dabshu]]
# Said by a person who wishes to prevent any one colliding with him in a dark place.  
# Said by a person who wishes to prevent any one colliding with him in a dark place.  
Line 326: Line 326:


==[[dabilbila]]==
==[[dabilbila]]==
<nowiki>==Verb==</nowiki>
==Verb==
[[dabilbila]] | [[dabilbilo]] | [[dabilbile]] | [[dabilbilu]]
[[dabilbila]] | [[dabilbilo]] | [[dabilbile]] | [[dabilbilu]]
# bibbirkita ƙasa ko rikita aiki. {{syn|damalmala|dabulbula}}
# bibbirkita ƙasa ko rikita aiki. {{syn|damalmala|dabulbula}}


==[[dabi]]==
==[[dabi]]==
<nowiki>==Noun==</nowiki>
==Noun==
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]]
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]]
# [[rumfa]]r da ake yi da itace da ciyawa mai kama da rufin kwano.
# [[rumfa]]r da ake yi da itace da ciyawa mai kama da rufin kwano.
Line 337: Line 337:


==[[dabgaja]]==
==[[dabgaja]]==
<nowiki>==Noun==</nowiki>
==Noun==
<abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]]
<abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]]
# damaged or bad [[kolanut]] <> mummunan [[goro]] mai tsutsa.
# damaged or bad [[kolanut]] <> mummunan [[goro]] mai tsutsa.
Line 344: Line 344:


==[[dabeniya]]==
==[[dabeniya]]==
<nowiki>==Noun==</nowiki>
==Noun==
<abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]]
<abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]]
# aikin da ya fi ƙarfin mutum. <> an overwhelming task or work. overrating one's abilities.
# aikin da ya fi ƙarfin mutum. <> an overwhelming task or work. overrating one's abilities.
Line 353: Line 353:


==[[dabdala]]==
==[[dabdala]]==
<nowiki>==Noun==</nowiki>
==Noun==
{{noun|dabdala|dabdaloli}}
{{noun|dabdala|dabdaloli}}
<abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]]
<abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]]
Line 361: Line 361:


==[[dabbare-dabbare]]==
==[[dabbare-dabbare]]==
<nowiki>==Adjective==</nowiki>
==Adjective==
# ratsi marar tsari na wani launi a cikin wani, yawanci za a gan shi ƙawanya-ƙawanya.
# ratsi marar tsari na wani launi a cikin wani, yawanci za a gan shi ƙawanya-ƙawanya.
# Patchy; spotted; variegated (with spots or colours widely and irregularly separated. e.g. a cloth spotted with grease; an imperfectly plastered wall with old colour showing through, &c.; the word is not applied to a horse.)
# Patchy; spotted; variegated (with spots or colours widely and irregularly separated. e.g. a cloth spotted with grease; an imperfectly plastered wall with old colour showing through, &c.; the word is not applied to a horse.)
Line 367: Line 367:


==[[dabaza]]==
==[[dabaza]]==
<nowiki>==Noun==</nowiki>
==Noun==
<abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]]
<abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]]
# ɓarjin hatsi sama-sama. {{syn|fantsara|dangartso|duski}}
# ɓarjin hatsi sama-sama. {{syn|fantsara|dangartso|duski}}
Line 374: Line 374:


==[[dabar-dabar]]==
==[[dabar-dabar]]==
<nowiki>==Noun==</nowiki>
==Noun==
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]]
<abbr title="masculine gender"><i>m</i></abbr>[[Category:Masculine gender Hausa nouns]]
# A sharp disagreement between people.
# A sharp disagreement between people.
Line 388: Line 388:


==[[dabara]]==
==[[dabara]]==
<nowiki>==Noun==</nowiki>
==Noun==
{{suna|dabara|dabaru|dabarori|dabarbari|dabarce-dabarce}}
{{suna|dabara|dabaru|dabarori|dabarbari|dabarce-dabarce}}
{{noun|plan}}
{{noun|plan}}
Line 396: Line 396:


==[[dabanya]]==
==[[dabanya]]==
<nowiki>==Noun==</nowiki>
==Noun==
<abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]]
<abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]]
# Packing corn in bins, after untying the bundles, so that bin will hold more. (Vide [[cushe]]; [[daddaka]] III.)
# Packing corn in bins, after untying the bundles, so that bin will hold more. (Vide [[cushe]]; [[daddaka]] III.)
Line 402: Line 402:


==[[dabano]]==
==[[dabano]]==
<nowiki>==Noun==</nowiki>
==Noun==
<abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]]
<abbr title="feminine gender"><i>f</i></abbr>[[Category:Feminine gender Hausa nouns]]
# wani irin ruwa-ruwa mai zaki da ke fitowa daga findin furen dorawa. <> A sweet juice secreted in the blossom of locust-bean tree. {{syn|darɓa|badano}}  
# wani irin ruwa-ruwa mai zaki da ke fitowa daga findin furen dorawa. <> A sweet juice secreted in the blossom of locust-bean tree. {{syn|darɓa|badano}}  


==[[daban]]==
==[[daban]]==
<nowiki>==Adverb==</nowiki>
==Adverb==
# [[different]], [[distinct]] <> kalma mai nuna bambanci tsakanin abu biyu ko fiye.
# [[different]], [[distinct]] <> kalma mai nuna bambanci tsakanin abu biyu ko fiye.
#: ''Gaskiya '''daban''' take daga ƙarya. <> The truth is '''different''' from falsehood.''
#: ''Gaskiya '''daban''' take daga ƙarya. <> The truth is '''different''' from falsehood.''
# {{other spelling of|dabam}}
# {{other spelling of|dabam}}

Revision as of 23:12, 12 July 2017

Notes to self

  • Special characters reference: Ɓ ɓ Ɗ ɗ Ƙ ƙ Ƴ ƴ
  • f
  • m
  • Be sure to replace all instances of the noun template to the suna template.
  • Swapping links between languages...
  • #REDIRECT Other article
  • Transfer and archive to http://hausadictionary.com/sandbox1

dagabi-dagabi

Noun

m

  1. wani irin wasa. <> a type of game.

dafti

Noun

m

  1. ɗumamammen tuwo. <> cooked tuwo.
  2. Sandbox1 is another way of spelling dabti.

dafshe

Verb

  1. kuje.

dafsasar

Adjective

  1. kalma mai siffanta kaurin leɓɓa. <> big-lipped, having thick lips.
    yana da baki dafsassar, he is very thick-lipped. (= dausharere; dausassar.)
  2. Sandbox1 is another way of spelling dafsassar.

dafu, dafaffe, a dafe

Adjective

  1. cooked. <> dafu, dafaffe, a dafe.
    the food is cooked. <> abinci ya dafu = dafaffen abinci ne = abincin a dafe yake.

dafkau

Noun

m

  1. rashin kataɓus ko tasiri. <> ineffective, inefficient.
    Dafkau macijin tsumma.

dafkaka

Verb

dafkaka | dafkaki | dafkako | dafkaku

  1. ziyara ko dimantar yin wani abu a-kai a-kai. <> to visit or do something consistently.
    hasara dafkaki mai-akwai, <> loss and misfortune are the companions of one who is well off.
  2. kusanta dab da abu. <> to get near, close, nearby something.
    ya dafkako gare ni.
  3. Sandbox1 is another way of spelling dabkaka.

dafau

Noun

  1. wani irin nama mai tauri ko tantani da akan dafa ana sayar wa yara.
  2. Meat cut into small pieces, cookcd and exposed for sale. (= fantsama ido; (Had.) lakwai; cf. rahuma; ragadada; a tagaji giwa; ganda.)
  3. Dried monkey-nut soaked and boiled. (= damuna-kusa; dafai.)

dafale

Noun

m

  1. Any dog with a white neck. <> kare da farin wuya.

dafafa

Verb

  1. bin abu a guje don a kama. <> to rush, hurry.
  2. tafiya ba tsaitsayawa.

dafa'an

  1. kalma mai nuna zaman abu daidai ko dindindin.

daf

  1. Sandbox1 is another way of spelling dab.
  2. Sandbox1 is another way of spelling dab da.
  3. right next to, right before...
    daf da cewa... = dab da haka... <> right when...

dadiya

Not to be confused with daɗiya.

  1. kyanwa. <> a cat.

daɗiya

f

  1. toshewar bakin tulu ko jaka bayan ya cika.
  2. da'da; toshiya.

dadi

  1. REDIRECT daɗi

daɗi

Verb

  1. ƙari, (verbal noun of) daɗa.
  2. toshe wani abu kamar bakin tulu.

Noun

m

  1. kyakkyawan ɗanɗanon abu na ci. <> delicious, deliciousness, tasty.
  2. wani hali na fari ciki. <> a good feeling, goodness, happiness, pleasantness, enjoyment.

Related words

daɗe

Adjective

  1. long lasting, long time <> tsawon lokaci.
  2. taking too long, delayed. <> jinkiri, daɗewa.

daɗa-zangu

Noun

m

  1. wani sashe na aikin wuyan riga.

daɗawa

  1. an increase, addition. increasing.
  2. wata irin dawa.

daɗai

Adverb

  1. kalma mai nuna aukuwar abu koyaushe ko tutur. <> ever, always, anytime.
    daɗai haka halinsa yake. <> He's always been like that.
  2. kore yiwuwar abu. <> never, ever.
    daɗai ba za ayi haka ba!
    tace sararin sama da ƙasa zasu shuɗe, amma magana ta ba zata shuɗe ba daɗai!
    Never in a blue moon. <> daɗai duniya.

daduma

Verb

  1. kama ko damƙar abu da hannu biyu. <> accepting something with two hands.

dadubu

Noun

m

  1. harin ba-zato-ba-tsammani. <> surprise attack. Night raiding in war. (= ritsi; cf. damamushe.)
  2. Surrounding and raiding a house, to effect an arrest.
  3. Going to a place where one knows one's debtor will receive a payment and insisting on the debt being paid.

daddoka

Noun

f

  1. wata irin agwagwar ruwa.
  2. [da>ddo/ka"] {n.f.; no pl.}. The Western water-buck (Kobus defassa). (= gwambaza; imbeci; yakumba.)

daddofa

Noun

f

  1. rarrashi ko daɗin baki ko naci wajen Neman abu.
  2. Sandbox1 is another way of spelling doddofa.
  3. [da"ddo/"fa/+] {n.f.}. (Kats. & Z.) Presentation of gifts, doing little kindnesses, saying sweet nothings or flattering speeches, to a person from whom one hopes to receive some definite advantage. (= fadanci q.v.)

daddauna

Adjective

  1. [da"dda+una/+] {adj. masc. and fem.; pl. dauna}. Greasy with perspiration. (Cf. dauni.) <> abu mai danƙo-danƙo ko maiƙo-maiƙo.

daddara

Verb

  1. horuwa. <> train, practice, prepare.
  2. to amend, mend, change one's way.
    1. ba ya daddara <> he does not mend his ways.
    2. yina da wuyar daddara <> he is not likely to amend his ways.
    3. Gaskiya mu daddara halin mu. <> We honestly have to change our ways.

daddale

Verb

  1. reach agreement. <> fayyace wata matsala.
  2. daddaɓe fura da tarɓarya.
  3. lailaye daɓe.


daddaga

Noun

f

  1. metal band at the end of a spear shaft.
  2. kunnen mashi.
  3. wuƙar jima.

Verb

daddaga | daddage* | daddagi | daddago | daddagu

  1. make repetitive strikes on a given spot with a needle in sewing.
    1. Ya daddaga hudar safa. <> He darned the socks. = He poked holes to the socks.
  2. zuba kakkaurar miya kaɗan a tuwo. <> pouring a little bit of thick soup/stew on a porridge/tuwo meal.
  3. cin fure.
    1. Yarinya ta daddaga fure a haƙorinta.
  4. daɓa wa doki ƙaimi.
  5. mutsuttsuka abu kamar ciyawa ko harawa.

daddaɗa

Adjective

  1. abu mai daɗi <> delicious or something very nice. (cf. / compare with daɗi)
    1. daddaɗan doki, a nice horse.
    2. daddaɗar magana <> a nice speech.

dadas

Interjection

  1. kalma mai nuna yin daidai. <> Good job!

dadare

Not to be confused with da dare ko da daddare <> at night / nighttime.

Noun

m

  1. wani irin waki da Fulani ke ratayawa.

dadara

  1. to cut with a blunt instrument. <> yanka wani abu da dakusasshiyar wuƙa.

dadaboro

Adjective

  1. maɓarnacin mutum ko lalataccen abu.

dadagumaji

Noun

m

  1. tsumma <> a rag.
  2. wani irin wando. <> a type of trousers.
  3. Sandbox1 is another way of spelling dadugumaji.

dadagorana

Noun

m

  1. wani irin tsuntsu mai baƙaƙen fukafukai. <> a black-winged bird. Black-winged stilt (Himanotopus himanotopus).
  2. Sandbox1 is another way of spelling da-da-gorana.

daɓura, dabura, daburi, dab'ura, dab'uri

  1. REDIRECT daɓuri

daɓu-gajera

Kirari

  1. porcupine <> kirarin da ake yi wa beguwa f.

dabu-gajera, dabu gajera

  1. REDIRECT daɓu-gajera

daɓu

See also daɓu-gajera, and daɓa

dabu, dab'u

  1. REDIRECT daɓu

daɓosa

Adjective

f

  1. gajeruwar mace, kakkaura. <> a short thick woman.

dab'osa, dabosa

  1. REDIRECT daɓosa

daɓas

Interjection

  1. kalma mai bayyana gajarta da kyakkyawar sura.
    1. Yarinya ce daɓas da ita.
    2. a haka Goggo da ta kasa ɗauke idanunta a kan Jay ta idasa shigowa, ta zauna daɓas, a kujerar da ke gefen Farouq. [1]

daɓaro

Noun

m

  1. black loamy soil. (kwadakkwame; cf. daƙo, duwa) baƙar laka. Kirari: daɓaro takin Allah.
  2. a dull naive person.
  3. to sit down in protest.
    1. wani mataimakin gwamna yayi zaman daɓaro yana jiran isowar Osinbajo jiharsa.

dabaro, dab'aro

  1. REDIRECT daɓaro

daɓarɓasa, dabarbasa, dab'arb'ashi, dabarbashi

  1. REDIRECT daɓarɓashi

daɓarɓashi

Adjective

  1. [da"'bar'ba"shi/+] {adj. m.; fem. da"'bar'ba"sa/+ daɓarɓasa; pl. da"'ba"r'ba"sa+i (daɓarɓasai)}. Squat (e.g. woman, animal, or thing; the essential idea is that the object strikes the observer as having a firm purchase on the ground and creates an impression of solidity and reliability). e.g. yarinya ce da'bar'basa, she is a dumpy girl. (= da'bas; dam'basa; dam'bar'basa; danda'basa; cf. tsololuwa.)
  2. gajeren mutum. <> a short person. squat, dumpy, stocky person or animal.

daɓarɓar

  1. kalma mai nuna kauri da gajerta <> expresses shortness and thickness.
  2. rashin tsarin zama.
    1. Ya zauna daɓarɓar = Yana zaman daɓarɓas.

dabarbar, dab'arb'ar, daɓarɓas, dabarbas

  1. REDIRECT daɓarɓar

dabanniya, dab'anniya

  1. REDIRECT daɓanniya

daɓanniya

Noun

f

  1. yawan zirga-zirga. <> ample back and forth.

dabuwa

Noun

f

  1. busasshen tuwo wanda aka ɓarza aka dafa aka ci da mai. <> a dry tuwo meal eaten with oil. tuwo dried, boken up, and cooked with oil.

daburta

Verb

daburta | dabure | daburce | dibilce

  1. to confuse someone. <> ruɗar da mutum.

dabure, daburce

  1. REDIRECT daburta

dabur

Noun

m

  1. jan daga.

dabur-dabur, dabur dabur

  1. REDIRECT dabur

dabul-dabul

Noun

m

  1. cakuɗaɗɗen wuri.
  2. cakuɗewar abu.
  3. rawar makafi.

dabubu

Adverb

  1. kalma mai nuna fitowar abu da yawa, musamman tsuntsaye ko fari. <> expresses a mass outpour of something such as birds.
  2. Crowding of large number of people into one place, e.g. mutane sun yi dabubu. (= tacucu; dafifi.)

dabshe

Verb

  1. ƙujewar baki a sakamakon faɗuwar da mutum ya yi.
  2. mayar da wuri faƙo. <> to become grazed.
See also dabsa

dabsa

Verb

dabsa | dabshe | dabshi | dabshu

  1. Said by a person who wishes to prevent any one colliding with him in a dark place.
  2. yin karo da wani abu har a yi rauni a baki.

dabilbila

Verb

dabilbila | dabilbilo | dabilbile | dabilbilu

  1. bibbirkita ƙasa ko rikita aiki.

dabi

Noun

m

  1. rumfar da ake yi da itace da ciyawa mai kama da rufin kwano.
  2. farfajiya.

dabgaja

Noun

f

  1. damaged or bad kolanut <> mummunan goro mai tsutsa.
  2. mutumin da bakinsa ya ɓaci saboda cin goro. <> a person whose mouth is messed up from eating kolanuts.
  3. abu mummuna kamar mara tsari. <> untidy, messy.

dabeniya

Noun

f

  1. aikin da ya fi ƙarfin mutum. <> an overwhelming task or work. overrating one's abilities.
  2. Sandbox1 is another way of spelling dabanniya. dabaniya.

dabanniya

  1. REDIRECT dabeniya

dabdala

Noun

Singular
dabdala

Plural
dabdaloli

f

  1. wata doguwar igiya da ake yi wa dabba talala da ita in tana kiwo.
  2. zirga-zirga
    1. To amma dai ba da ni ba a wannan dabdala yanzu domin ni kam na sha ta a da. [2][3]

dabbare-dabbare

Adjective

  1. ratsi marar tsari na wani launi a cikin wani, yawanci za a gan shi ƙawanya-ƙawanya.
  2. Patchy; spotted; variegated (with spots or colours widely and irregularly separated. e.g. a cloth spotted with grease; an imperfectly plastered wall with old colour showing through, &c.; the word is not applied to a horse.)

dabaza

Noun

f

  1. ɓarjin hatsi sama-sama.
  2. Coarse grinding.
  3. Flour coarsely ground. (ɓarzo; ganjara; ɓaras-ɓaras.)

dabar-dabar

Noun

m

  1. A sharp disagreement between people.
  2. Facing each other.
    1. sun yi dabar-dabar <> they are facing each other.
  3. Rising up of a number of people, out of respect, on the arrival of a superior.
  4. ya na dabar-dabar. <> he is making futile efforts to substantiate his claims to knowledge.
  5. jan daga tsakanin abokan gaba, kowa na shayin kowa.
  6. Sandbox1 is another way of spelling dabur-dabur.

dabur-dabur

  1. REDIRECT dabar-dabar

dabara

Noun

Tilo
dabara

Jam'i
dabaru or dabarori or dabarbari or dabarce-dabarce

Singular
plan

Plural
plans

f

  1. a plan, scheme, method, idea. <> kyakkyawan shiri ko wayo ko hikima ko tsari.
    1. Abokan gabansu sun yi musu dabara. <> Their enemy outwitted them.

dabanya

Noun

f

  1. Packing corn in bins, after untying the bundles, so that bin will hold more. (Vide cushe; daddaka III.)
  2. A strong, plaited mat used for strengthening the outside of the apex of a conical thatched roof. (Vide damutse.) <> wata irin tabarma da ake ɗorawa a kan tsaiko.

dabano

Noun

f

  1. wani irin ruwa-ruwa mai zaki da ke fitowa daga findin furen dorawa. <> A sweet juice secreted in the blossom of locust-bean tree.

daban

Adverb

  1. different, distinct <> kalma mai nuna bambanci tsakanin abu biyu ko fiye.
    Gaskiya daban take daga ƙarya. <> The truth is different from falsehood.
  2. Sandbox1 is another way of spelling dabam.
Contents